Türkiye’den deniz altından adaya getirilen su konusunda yaşanan kriz devam ediyor.
Krizin nedenleri ile ilgili değişik iddialar var.
Krize neden olacak bir mesele bulunmadığını söyleyenler olduğu gibi, su meselesinin Türkiye’nin ‘Kıbrıs’a dönük gizli planını’ uygulamak için kullandığı bir araç olduğunu iddia edenler de var.
Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar ile su konusunu konuştuk. Özçınar’a göre su konusunda krize neden olabilecek bir durum söz konusu değil.
Özçınar, bizden iki bakan ve teknik heyetlerin katıldığı toplantılar sonucu varılan ve daha sonra CTP MYK’sında reddedilen uzlaşma metnini destekliyor. Bu uzlaşmanın KKTC’nin yararına olacak bir uzlaşma olduğu görüşünde…
“Suyu biz yöneteceğiz” yaklaşımı ile ortamın gerilmesini ise Özçınar doğru bulmuyor.
“Zaten biz yöneteceğiz, bu konuda Türkiye’nin bir iddiası yok. Önemli olan bu işi doğru bir şekilde yapmamızdır” diyen Özçınar, “biz yöneteceğiz” söylemini birilerinin siyasi rant aracı olarak kullanmak için gündemde tutma gayreti içinde olduğu iddiasında.
Neyse bu meseleleri gelin bir tarafa bırakalım ve su ile ilgili Özçınar’ın yaptığı durum tespitlerini sizinle de paylaşalım:
– Gelinen aşamada Türkiye Cumhuriyeti’nin önerdiği model “Yap-İşlet-Devret” modeli.-Türkiye, KKTC’de su, atık suve tarım suyunun tek elden yönetilmesini öneriyor.
– İşletme için ihaleye çıkılırken de tarım suyunun yönetimi için ayrı, içme, kullanımve yağmur suyu için ayrı ihaleye çıkılması isteniyor.
– Suyun maliyetinin vatandaşa ne kadar yansıyacağı yapılacak yatırımların boyutuna bağlı olacak.
– Mevcut durumda Lefkoşa ve Girne bölgelerinde atık su ve içme-yağmur suyunda büyük yatırımlara ihtiyaç duyuluyor.
– Krizde en çok öne çıkan soruya yani suyu kimin yöneteceğine gelince, Türkiye suyu ada içerisinde yönetmeye talip değil. Su KKTC tarafından kendi kurallarına göre yönetilecek.
– Peki ihaleye kim çıkacak? İhaleye KKTC Merkezi İhale Komisyonu çıkacak, kuralları da kendisi belirleyecek. Kısacası ihale mevcut kurallar ve yasalar çerçevesinde yapılacak ve kararı da ihale komisyonu verecek.
– Türkiye, KKTC’de suyun‘Yap-İşlet-Devret’ modeli ile yerel iş gücü korunarak işletilmesinden yana.
– Suyun yönetiminde bir sorun yaşanırsa bunun ele alınıp değerlendirilebileceği bir üst kurul oluşması ve Türkiye’nin 6 üyeden oluşacak bu üst kurulda 2 üye ile temsil edilmesi öneriliyor. Üst kurulda kararlar 4 üyenin onayı ile alınabilecek.
– İhale aşamasından sonra Türkiye ve KKTC su konusunda denizden sonra yapılmış olan Geçitköy Barajı ve Artırma tesisi ile irsale hatlarını ihaleyi kazanan şirkete devredilecek.
– Eğer talep edilirse DSİ yardım talebine cevap verecek.
– Türkiye Cumhuriyeti üçüncü ülkelere suyu satabilecek.
– ‘Yap-İşlet-Devret’ modelinde bu konuda işletme tecrübesi aranacak.
– İhaleye uluslararası büyük şirketler de yerel ortaklarla girebilecek.
Yarın bu konuya devam edeceğiz… ( AB Finansmanı ile yapılan projelerde de ayni yöntem kullanıldı)
