Lübnan doğumlu Maruni kökenli, şair, filozof ve ressam Halil Cibran, kısa yaşamına (48) sığdırdığı onca eserleri arasında; “Asıl olan yolun yolcusuz olması değil; Asıl vahim olan yolcunun yolsuz olmasıdır” deyişinin üzerinden yüzyılı aşkın bir zaman geçmiş olmasına rağmen, hala yaşamın pek çok alanında güncelliğin korumaktadır.
Yolsuz olan, yakın geleceğini de bilmeyen, bilinmez kılan, belirsiz bir geleceğe pupa yelken yol alandır. Bu nedenledir ki yolsuz olan kişi, cemaat ya da toplum olsun fark etmez. Her zaman için yolsuzluğu kendi yaşamında içselleştirmeye de meyyaldir.
Belirsizlik ve yolsuzluk, ada yarımızda yaşamlarımızın her alanına çöreklenmiştir.
Örneğin piyasadaki fiyatları ele alalım. Herkes aynı malın, farklı mekanlarda farklı fiyatlara satıldığını, pek çoğunun satana “fahiş kar” getirecek denli yüksek olduğundan o kadar şikayetçi ki, sonunda KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı web sitesinden yayınlayacağı taze meyve ve sebzelerle ilgili fiyatlar yayınlama kararı aldı.
Peki kimler, hangi market ve ticaret erbabı buna uydu?
Tüketiciler lehine kayda değer bir sonuç alındı mı?
Buna uyulduğuna ve fiyatlarda tüketici yararına iyileşme yaşandığına dair ortada bir emare yok…
“Kısa sürede ne beklenebilirdi?” diye itirazlar duyuyorum.
Buna karşın konuyla ilgili şu gerçeği de bilmemizi istiyorum.
Piyasada malların fiyatlarının denetimiyle ilgili bir “Hal Yasası” gerektiği, 2013 yılından beridir UBP’den CTP’ye tüm hükümet dönemlerinde pek çok vekil KKTC Meclisinde nutuklar atmış.
Bugün de Ekonomi ve Enerji Bakanlığı da bunun farkında ki böyle bir “Hal Yasasının” gerekli olduğunu ilan etmiş etmesine de… Yasayı çıkarmadan, toptancı tüccar ve perakendecileri denetleyecek memurları vb. hiçbir hazırlık yapmadan, popülist bir ilanla fiyat ilan etmeye soyunmuş.
Peki KKTC’de durum ne denli vahim?
Geçtiğimiz ay İngiltere’deydim. Bir marketin raflarında rastladığım zeytinyağı fiyatlarını görünce fotoğrafını aldım.
Bu yıl bizde zeytinyağı piyasası, litresi 50 TL ile 100 TL arasında değişiyor.
Sen zeytinyağı üreten bir ülke olacaksın, “Girne Uluslararası Zeytinlik Festivalinde” Ersin Tatar “zeytinyağımızla dünya bizi tanıyacak” diye köyün meydanında yerli yabancı yüzlerce insana nutuk sallayacak…
Ve üstelik kişi başına düşen gelirin İngiltere’den neredeyse 5 misli daha düşük olduğu KKTC ile karşılaştırıldığında zeytin üretmeyen İngiltere’de tüketiciler zeytinyağını senden daha ucuza satın alabilecek…
Dahası da var. Yaklaşık altı kiloluluk hindiler İngiltere’de “Liddle Marketler Zincirinde” (25 pounda) 550 TL’ne (kilosu 90 TL) satılıyordu. KKTC’de Aralık ayında hindi fiyatlarına gelince… Tarsan Çiftliğinin reklamlarına bakacak olursak hindinin ortalama kilo fiyatı 100 TL idi. Örnekler çoğaltılabilir…
KKTC gibi, gelişmiş ülkelere göre ücretlerin ve maaşların düşük olduğu görece fakir bir ülkede, gelişmiş ülkelerdeki piyasa fiyatlarıyla yaşamak.
Buna soygun denir.
CTP’sinde UBP’sine, gerek koalisyon, gerekse tek başına hükümet ettikleri dönemlerinde, nüfusun büyük kısmını teşkil eden ücretli ve maaşlıları “serbest piyasa ekonomisi” denen şeye mahkum ettiği adayarımızın sokaklarında, Halil Cibran’ın yüzyıllar öncesinden yükselen sesi yankılanıyor:
“Asıl vahim olan yolcunun yolsuz olmasıdır”…
Ama seçmeninden seçilenine, gelir grupları arasındaki açığın önümüzdeki beş-on yıl içerisinde daha da açılacağına kendi küçük çıkarlarının peşinden savrularak hala kör ve sağır kaldığı bu ada yarısında, aslında bu kötü ekonomik gidişata asıl cevaz veren kesim de yine bu çoğunlukla onların seçtikleri hükümetler olmuyor mu?
