12 Mart’ta sportif faaliyetlerin durdurulması sonrası sporcu vücudunun yaşayabileceği sıkıntılar konusunda Spor Bilimleri Uzmanı Yrd.Doç.Dr.Osman Emiroğlu Havadis’in sorularını yanıtladı.
SÜREKLİ GÖRÜŞME YAPMALILAR
Sporcuların bu süreçten yaşayabilecekleri olumsuzluklar konusunda görüşünü aldığımız Emiroğlu, özellikle futbolcuları için “6-7 aydır çok ciddi antrenman yapan grupların aniden belirsiz bir şekilde antrenman kesip görüşme dahi yapmamaları insan vücuduna psikolojik düşüş yaşatabilir. Antrenör, kaptan, oyuncular sürekli birbirleri ile iletişim halinde olmalı” dedi
KONSANTRASYON VE MOTİVASYON KAYBI
Sporda açık beceri ve kapalı beceri bulgusuna vurgu yapan Emiroğlu, “Sporcular evde çalışabilir. 2 kişi paslaşabilir, mekik yapabilir. Bu kapalı beceridir. Ama futbol maçı açık beceridir. Açık beceri çalışılmadığında merkezi sinir sistemi diri kalamıyor. Tahmin etme, karar verme, sezgi-algı kaybı yaşanıyor. Dikkat seviyesi, konsantrasyon ve motivasyon gidiyor. Kendi maçları veya başka futbol becerilerini internetten izlesinler” dedi
Ahmet ÖZSOY
Koronavirüs salgını nedeniyle ülkemizde alınan tedbirler ışığında 12 Mart tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile tüm sportif faaliyetler durdurulmuştu. Spor federasyonları kulüplerine ve sporcularına gerekli duyuruları yaptı. Salgının etkileri ve ne zaman önüne geçilebileceği konusunda kimse bir tarih kestiremiyor. Futbolda 4-5 Nisan’da en iyi tahmin ile liglerin başlayabileceği açıklandı federasyon başkanı tarafından. Gazetemizde Süper lig teknik adamlarından ve doktorlardan bu süreçle ilgili bilgiler alıp yayınlamıştık geçtiğimiz günlerde.
Futbolcuların özellikle 12 Mart’tan 27 Mart’a kadar sportif faaliyet yapmayıp, 4-5 Nisan’da lig maçlarına hazırlanması ve maça çıkmasının sıkıntılarını ve sakıncalarını bilirkişilerden aktardık gazetemizde. Bugün ise Spor Bilimleri Uzmanı Yrd.Doç.Dr.Osman Emiroğlu ile yaptığım röportajı sizlerle buluşturuyorum.
Genelde sporcuların, özelde ise futbolcuların bu süreçte nasıl bir zarar görebileceğini sordum, Osman Emiroğlu da bilimsel verilerle cevapladı. İşte olayın bir başka boyutundan gerçekler:
“Her şey ayni anda kaybolmaz”
Osman Emiroğlu’na ilk sorum futbolcuların 12 Mart’tan 27 Mart’a kadar olan 15 günde takım çalışması yapmazsa ne gibi kayıplar yaşayabileceği yönünde oldu. Emiroğlu, “Antrenmansızlık (Detraining) durumudur bu. İnsan vücudunun bir sürü özelliği vardır ve bunların hepsi ayni anda kaybolmaz” diyerek özellikleri ve tahmini süreleri anlattı. Emiroğlu şöyle konuştu:
“Sürat ve çeviklik çok erken kaybedilen bir özelliktir. Ayni zamanda sıçrama kuvveti de 2 haftada kaybedilen biz özellik. Sezon başından kazanılan kuvvet 4 haftaya kadar korunabilir vücutta.
Ancak kişinin vücut yapısı çok önemlidir. Yağ oranı, kas oranı, beslenme alışkanlığı gibi. Vücut yapısı kilo almaya uygunsa bir dönem sonra sıkıntı yaşayabilir sporcular. Evde durdu mu sürekli yemek yiyor insan.”
“Belirsizlik, psikolojik düşüş yaşatıyor”
Emiroğlu fiziksel kayıplar yanında psikolojik etkilere dikkat çekiyor bu süreçte ve bunun daha önemli, daha tehlikeli olduğuna vurgu yapıyor. Emiroğlu, “Belirsizlik, psikolojik olarak düşüş gerçekleştiriyor. 6-7 ay çok ciddi antrenman yapan grup aniden duruyor ve bu durağanlık önceden de bilinmiyor, ne zaman biteceği de kestirilemiyor. Bu belirsiz insan vücudunda psikolojik düşüş yaşatabilir.
Sporcunun günlük alışkanlığı kayboluyor. Sporcunun arkadaşları ile görüşmemesi, antrenmanda buluşmaması, sosyal sohbet ortamını yaşayamaması, futbolu konuşmaması bir kültür kaybıdır. Bu sporcunun yaşam kültürü olmuştur ve bu kaybedilince hedefsizlik başlar. Bu “ritüel” başarıya götüren adımlardan biridir sporcuyu.
Takım antrenörü, kaptanı ve oyuncuları sürekli birbirleri ile iletişim halinde olmalılar. Bu dönemde maç seyretmek bile faydalı olur. Kendi maçları da olabilir izleyecekleri. Veya internetten mesela “gol atma” videosu izleyebilirler. Sporcunun zihinsel olarak geri bildirim alınması önemlidir.”
Kapalı beceri-açık beceri farkı
Osman Emiroğlu ülkemizdeki amatör şartlar ve tesisler ortamında sporcuların evde program ile çalışmasının ne kadar verimli olabileceği yönündeki sorumuza ise farklı bir açıklama ile yanıt veriyor.
“İnsan vücudu sistemi sever. Bu noktada kişi evde bazı antrenmanları yapabilir. Ama maçın içinde topun nere sekeceğini kestiremezsiniz ve bu çalışmayı da evdeki antrenmanla kestiremezsiniz. İki türlü beceri vardır. Kapalı beceri, açık beceri.
Kapalı beceride şartlar değişmez. 2 kişi paslaşır mesela veya mekik çeker, sürat çalışır, seker, kafa vurur v.b.
Ancak futbol maçı açık becerilerin olduğu spor dalıdır. Açık beceri çalışılmadığında merkezi sinir sistemi diri kalamıyor. Tahmin etme, karar verme, sezgi-algı kaybı yaşanıyor. Dikkat seviyesi, konsantrasyon ve motivasyon gidiyor” diye konuşan Osman Emiroğlu, “hastalık kaygısı ve saydığım diye sıkıntılar psikolojik sorunlar yaratabilir. Bu yüzden de fiziksel etkilerden ziyade psikolojik düşüş çok daha zararlı olabilir” diyerek sözlerine ekledi.
