Yalnız öğrenciler değil veliler de ödevlerden şikayetçi. İlkokul birinci dönem öğrencileri bile 15 sayfa ödev yükü altında. Bu kadar fazla ödev yükü anlamlı mı? Ya da yararlı mı?
Öğrencilerin gelişimleri dikkate alınmadan her gün bu kadar fazla ödev verilmemeli. Nasıl ki günlük ders saatleri ve yükü, öğrencilerin içinde bulundukları gelişim dönemleri dikkate alınarak düzenleniyorsa aynı şekilde ödevler de düzenlenmeli.
Yüz yüze ve geleneksel eğitim de dahil, ilkokul birinci devrede uzmanlar ödev verilmemesi gerektiğini belirtiyorlar. Örneğin Amerikan Ulusal Eğitim Birliği ve Ulusal Aile Öğretmen Birliği günde okul öncesinden ilkokul 2. Sınıfa kadar 10-20 dakikadan fazla; 3. Sınıftan 6. Sınıfa kadarsa 30-60 dakikadan fazla ödev verilmemesi gerektiğini vurguluyor*.
Bennett ve Kalish (2006) adlı araştırmacılarsa ilkokul birinci kademeye kadar çok az ya da hiç ödev verilmemesini gerektiğini belirtiyorlar. Cooper de ilkokul f ödev verilebileceğini belirtiyor (2. Sınıta 20 dk, 12. Sınıfta ise 120 dk)*.
Öte yandan ülkelerin ekonomik başarıları ile verilen ödev miktarı arasında korelasyon olmadığını ortaya koyan araştırma sonuçları da vardır (Bennett ve Kalish, 2006)*. Araştırmaya göre haftada Japonya’da 3.8 saat, güney Kore’de 2.9 saat ve Finlandiya’da 2.8 saat ödev yapılmaktayken; en çok ödev yapılan İtalya’da 8.7 saat, İrlanda’da 7.3 ve Polonya’da 6.6 saat ödev yapılmaktadır (OECD, 2014). Ödev miktarı ile ülkenin ekonomik başarısı arasında korelasyon olmaması bu istatistiklere göre doğal.
Eğitim sistemleri ülkelerin ekonomik kalkınmasında en etkili araçtır. Eğer ödevlerin ekonomik ülkenin ekonomik barısı üzerinde de etkisi yoksa ilkokul düzeyinde bile sayfalarca ve saatler süren ödevler vermekte ısrar neden?
Öte yandan ödevlerin öğrenciler üzerindeki olumsuz (negatif) etkileri de araştırmalarla ortaya konmaktadır. Ödev konusunda meta analiz çalışmaları olan Cooper, Robinson ve Patall ödevlerin potansiyel ve ciddi negatif etkilerini şöyle sıralarlar: Akademik materyallere ilgi kaybı, fiziksel ve duygusal tükenmişlik, boş zaman ve sosyal aktivitelere katılımın engellenmesi, ailenin çocuklara iyi performans gösterme ve ödevleri yapma baskısı, diğer öğrencilerden kopya çekme, özel ders alma, yüksek ve düşük başarılı öğrenciler arasındaki farkın daha da açılması**.
Tüm bu veriler ortada iken ‘online’ (çevrim içi) eğitimde öğrencilere saatler süren ödev verilmesinin gerekçesi nedir?
Yüz yüze eğitimde bile ödevlerin çok dikkatle ve mümkün olduğunca az verilmesi önerilirken, online eğitimde daha da fazla ödev verilmesi, öğrencilerin de ailelerin de psikolojilerinde daha fazla olumsuz etkiye neden olacağı dikkate alınarak daha az ödev verilmesi yerinde olur.
Online eğitim artık eğitim sisteminin bir yöntemi olarak kalacaktır. Hem bilgi toplumu hem de Dünya’nın yeni yaşam biçimi nedeniyle online eğitimin geleceğin eğitim yöntemi olacağı kesin.
Bu nedenle online eğitimin bileşenleri çok dikkatli bir biçimde düzenlenmeli. Her ülke kendi koşullarına göre online eğitim sistemini ciddi bir şekilde kurgulamalı. Ülkenin teknolojik, bilimsel ve kalkınmışlık düzeyine göre kendi sistemini yaratmalı.
Ancak çok da dikkatli olunmalıdır. Daha önce de bu köşede değinildiği gibi eğitim ve öğretim programlarının yoğunluğu azaltılmalı. Bu amaçla programlar yeniden ele alınmalı. Her ders için temel konular ve her zaman geçeli kalan konular üzerinde durulmalı. Bunlar da her konunun bilgiye ulaşma yöntemleridir. Bilgiler sağlam kalmaz. Yeni bilgiler ortaya konulunca eski bilgi geçerliliğini yitirir. O nedenle öğrenciler her derste, o dersin temel yöntemlerini edinmeli. Programlarda bilgiye ulaşma yöntemleri öğrencilere aktarılmalı.
Öğrencilere bilgiye ulaşmak için yöntemleri kazandırılmalı. Sonrasında da yöntemi kullanarak bilgiye ulaşması için projeler verilmeli. İşte bu amaçla online eğitim sonrası ‘ödev’ proje olarak verilmeli. Belki adı bile artık ‘ödev’ olmaz; proje ya da aktivite uygun bir isim olur. Çünkü ödev bile öğrencilerde stres yaratan bir kavramdır; artık terk edilmeli, kullanılmamalı.
*Minke, T. A. (2017).Types of Homework and Their Effect on Students Achivement. Culminating Projects in Teacher Development. 24.
**Harris Cooper, J. C. Robinson & Patall, E. A. (2006). Does Homework Improve Academic Achievement? A Synthesis of Research, 1987-2003. Rewiev of Education Research, Vol 76, pp. 1-62.
