Esra Aygın, geçtiğimiz günlerde Türkiye Cumhuriyeti Devlet Su İşleri KKTC Proje Müdürü Birol Çınar ile son dönemlerin en iddialı röportajlarından birine imza attı.
“Hoş geldin Esra” diyelim, devam edelim.
Röportaj içerisinde, oldukça önemli açıklamalar var.
Bakınız…
– KKTC’deki dağıtım hattı 475 kilometreyi bulacak
– İsale hatları ile su Lefkoşa, Girne sahil şeridi, Mağusa-İskele ve Dipkarpaz’a dağıtılacak
– KKTC’ye gelecek su için deniz geçiş montajı bu hafta başlayacak.
– KKTC’nin 2040 yılına kadar olan içme, kullanma ve endüstriyel su ihtiyacı bu projeyle karşılanacak
– Su şu anda ödenen faturalardan daha pahalıya mal olmayacak
– Dağıtım için özelleştirme de seçenekler arasında
– Deniz yüzeyinin 280 metre altından suyu borularla iletmek mümkün
– KKTC için 80 kilometre boru montajı yapılacak, Orta Doğu için bu 100 kilometre daha uzatılabilir, mümkün…
– En gelişmiş denizaltı bile 200 metreye kadar inebiliyor, bu nedenle montaj 280 metre derinliğe yapılacak
– Proje 2040 yılına göre planlandı ve o dönem için nüfusun 390 bin olması tahmin ediliyor
Bunlar hayati önem taşıyan bilgiler.
Türkiye dersini çok iyi çalışmış…
Belli.
Çınar kendinden emin…
Eleştiri olduğunu kabul etse de, “Çok çalıştık, sıkıntı olmayacak” diyebiliyor.
Röportajda en fazla dikkatimi çeken nokta neydi biliyor musunuz?
Türkiye tarafı ev ödevini yaparken biz ne yapıyoruz.
Esra Aygın tarafından sorulan bir soru var… Neydi o soru:
“Su boru hattının geçeceği bölgelerde arazi satışlarında büyük artış olduğu söyleniyor. Hatta bazı sivil toplum örgütü yetkilileri bu su etrafında bir rant mafyasının oluştuğundan endişe ettiklerini açıkladılar. Bununla ilgili bir bilginiz var mı?”
Peki Çınar ne yanıt verdi:
“Ben bu projenin başındaki kişi olarak, henüz Güzelyurt’ta ya da Mesarya’da nerelerin sulanacağını bilmiyorum. Bu bilgileri kim nereden çıkarıyor onu da bilmiyorum. Biz şu anda nereyi sulayacağımızı açıklamadık, söylemedik. Sadece Güzelyurt’ta 6 bin 400 hektar, orta Mesarya’da da 7 bin 400 hektar alan sulanacak diyoruz. Ama bu alanların nereler olduğu şu an netleşmedi, üzerinde çalışılıyor. Güzelyurt ve Mesarya’da proje çalışmaları devam ediyor. Dolayısıyla bunu söyleyenler neye göre söylüyorlar bilemiyorum.”
Çalışmalardan kimsenin haberi yok
Çınar’dan öğreniyoruz ki, Güzelyurt bölgesinde 6 bin 400 hektar alan…
Mesarya’da 7 bin 400 hektar alan sulanacak.
Ama araziler netleşmedi…
İşte burada, “Biz zaten ne biliyoruz?” diye sormadan edemiyorum.
Neden mi?
Bu ülkede planlama diye bir şey yok.
2000’li yılların başından itibaren çok ciddi bir inşaat patlaması yaşandı.
Planlama yok ya…
En değerli tarım arazileri inşaat furyasına kurban gitti…
Şimdi de inşaatlaşma devam ediyor.
2014 Mart kapıda…
Borular geldi…
Hızla aktarım başlayacak…
Ama Tarım Bakanlığı, halen daha hangi arazilerin “sulama” yani, tarım yapma alanı olacağına karar vermedi.
Planlama çok önemli ama?
Başka sorular da vardır.
Tarım alanları planlanmalı…
Ama ürünler de belirlenmeli…
Kaliteli bir su ile ne üreteceğiz?
Herhalde, bu su ile arpa-buğday tarlaları sulanmayacak.
Üretim yapmak gerek.
Seralarımız var…
Narenciyemiz var…
Başka?
İşte bu “başka?” sorusunun cevabı, KKTC’nin geleceği açısından hayati önem taşıyor.
Ya dış pazar?
Bir diğer nokta da bu…
Üretim yapsak, ne olacak?
İç pazarda tükettiğimiz ürünün dışında kalan ürün için, “hiç olmazsa” Türkiye pazarına kapı açılacak mı?
Bugüne kadar söylenen, “Uygun fiyat ve kalitede üretim yapılırsa, Türkiye’ye pazarlanabilir…”
Bu proje, KKTC’deki köylere hayat verecek.
Gençlere yeni istihdamlar sağlayacak…
Peki nasıl?
Doğru planlama yapılırsa…
Bugüne kadar, çalışma yapılmışsa da, kimsenin haberi yok.
Birileri hızla Mesarya’da tarla satın alıyor.
Yeteri kadar zaman kaybedildi.
Şimdi soru ne biliyor musunuz?
– Güzelyurt ve Mesarya’da nasıl ve hangi topraklarda tarım yapılacağını biz mi planlayacağız?
– Yoksa onu da Türkiye’den birilerinin gelerek planlamasını mı bekleyeceğiz…
“Kendi kendimizi yönetmek istiyoruz” değil mi?
O zaman, su KKTC’ye girdiği andan itibaren yönetmeye başlayabiliriz…
İrade varsa…
Plan varsa…
Proje varsa…
