Kaç zamandır İlker Kadirler ve onun icadı olan çakistez kırma makinesi ile ilgili yazı yazma düşüncem vardı. Ancak bir türlü zaman ayırıp, bunu gerçekleştirememiştim. Geçtiğimiz haftalarda Halkın Partisi Genel Başkanı Kudret Özersay’ın sosyal medyadan, “Mucit İlker Ustadan çok faydalı bir icat; Çakistez Kırma Makinesi” minvalinde yapmış olduğu ve büyük dikkat çeken paylaşımı üzerine, bu konudaki yazı yazma ilhamım yeniden canlandı. Fırsat bulur bulmaz, soluğu İlker Kadirler’in Güzelyurt’taki torno atölyesinde aldım. İlker Kadirler ya da herkesin bildiği ismiyle, İlker Usta ile aynı köyde (Zümrütköy) ikamet ediyoruz. Bu durumun da vermiş olduğu yakınlıkla çok samimi ve güzel bir sohbet gerçekleştirdik. Sohbetten geri kalanları onun anlatımından sizlerle paylaşmak istiyorum. Bu özel sohbetten ülkemizdeki üretim ve yaratıcılık adına çıkaracağımız çok dersler var. Tabii ki anlayana…
CENGİZ TOPEL ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MEZUNU
1956 Hirsofu doğumluyum. İlkokulu köyümüz Hirsofu’da, Ortaokulu ise Poli Hürriyet Ortaokulunda okudum. Hirsofu hem konum hem de insanların mutlu olduğu çok güzel bir köydü. Köyümüz ile ilgili çok iyi hatıralarım var. Eski köy hayatını özlüyorum.
Ortaokulu bitirdikten sonra, sanat okulunu seçmeye karar verdim. Sanata büyük ilgi ve merağım vardı. 1971 – 74 seneleri arasında üç sene yatılı olarak, Lefke’deki o zamanki ismi Cengiz Topel Erkek Sanat Enstitüsü olan okulda eğitim gördüm. Maden kasabası, Lefke’de üç sene kaldım. Köye, bayramdan bayrama gidebiliyorduk. O dönemde okulumuzda dört ana bölüm bulunmaktaydı; Elektrik, Tesviye, Motor ve Döküm. Ben, metal ve demir işlerine olan ilgimden dolayı, Tesviye – Torno bölümünü seçtim. Sınıfta 14 kişiydik. Cengiz Topel, öğretmenlerin disiplin anlayışı, bilgisi, ciddiyeti ve eğitim olarak mükemmel bir okuldu. Karpaz’dan, Mağusa’ya, Lefkoşa’dan İskele – Larnaka’ya hatta Baf’a çok sayıda öğrenci vardı. 1974 senesinde mezun oldum. Temmuz 1974 döneminde Hirsofu’daydık. Baf’ta ve Poli’de sıkıntılı günler yaşansa da, bizim köyde pek fazla bir olay olmadı.
1974 sonrasında, Hirsofu köyünden Zümrütköy’e göç etmek durumunda kalmıştık. Lise ve askerlik sonrası, iş hayatına atılma dönemi gelir. Sanayi Holding’te işe başladım. Bir sene sonra ise o yıllarda hiç abartısız belki de bine yakın Kıbrıslı işçinin çalışmak için gittiği Libya’ya gittim. Sene 1979 idi. Bir sene Arap ülkesi Libya’da çalıştım. Müdüroğlu Şirketi isimli butik bir firma bize aracı olmuştu. Makine alanında teknik hizmet verdik. Libya dönüşü 7 sene daha Sanayi Holding’te çalıştım. 1986 senesinde ise kendi atölyemi kurdum. 30 seneyi aşkın bir zamandır, aynı yerde torno atölyemde çalışıyorum.
ÜRETİMDE ÇOK İYİ NOKTADAN ÇOK KÖTÜ DURUMA DÜŞTÜK
Atölyemi ilk açtığım yıllarda, çok büyük bir yoğunluk ve hareketlilik vardı. Çok büyük işler yaptık. 1980’li yıllarda Lefke ve Güzelyurt Bölgesinde 14 tane narenciye fabrikası ve paketleme evi vardı. Onların makine ve yeden parçalarını biz yapıyorduk. Yanımda 3-4 işçi çalışıyordu. Şimdilerde, bölgemizde sadece bir tane fabrika faal olarak kalabildi. Geriye kalanlarsa, zaman sürecinde izlenen yanlış politikalarla yok olup gittiler. Geçmişe baktığımda, bazı alanlarda, günümüzde hakikaten çok daha geride olduğumuzu düşünüyorum. Nereden nereye geldik. Çok büyük yoğunluktan, durgun bir piyasaya düştük.
BELKİ DE DÜNYADA BİR İLK: ÇAKİSTEZ KIRMA MAKİNESİ
Yaklaşık dört sene önce, bir gün dükkanda otururken, biraz işsizlikten biraz da beyin boşalınca ve insanlardan da talep olduğundan, çekistez kırma makinesi, icat etmeye karar verdim. Çeşitli denemelerden ve uğraşlardan sonra, bugün kullandığımız, çok işe yarayan makine ortaya çıktı.
Son üç yıldır, çakistez kırma makinesi bölge insanımıza hizmet veriyor. İlk sene deneme süreciydi. İkinci sene hareketlendik. Bu sene ise en yoğun dönemimizi geçiyoruz. İnsanlar burayı öğrendi ve benimsedi. Sabah dükkanı açtığımda, kapı önünde kasalar ve lengerler gördüğüm zaman, seviniyorum. Bu işin zevkli tarafı da bu… İnsanlara yardımcı olmak ve yaptığınız bir icattan olumlu sonuç almak. Günde yaklaşık iki ton çakistez kırabiliyoruz. Bunu elde kırmak aylar istiyor. Tahminlere göre, bir kişi elde 25-30 kilo çakistez kırabiliyor. Çakistez kırma makinesi ile çok pratik sonuç alıyoruz. Gelecek için büyük planlarım var. Hedefler devam ediyor. Şu anki makine demirdendir. Paslanmaz çelikten yeniden tasarlayarak yeni bir makine yapma düşüncem var. İki tonluk kapasiteyi artırmayı hedefliyorum.
Ne yazık ki gelmiş geçmiş idareler, üretene ve üreticiye sahip çıkmadı. İş yapana destek olunmadığı için bu alanda çok değerli insanları kaybettik. Ara eleman sıkıntısı başka bir sorun. Yanlış yönlendirmeler ile çocuklarımızı ihtiyaç olmayan eğitim alanlarına kaydırıp, işsiz bir gelecek yetiştiriyoruz. Teknik sanat dallarında ve üretimde geriye gidiyoruz. Devlet üreten esnaf ve zanaatkara destek olmalı. Kendi adıma konuşmam gerekirse, ben bugüne kadar “tek bir kurş” dahi katkı alamdım.
MUCİT İLKER USTA
Sabah kahvemizi içip, sohbetimizi tamamlamamızın ardından, Saat 10.00 dolaylarında dükkanda hareketlilik başladığını gözlemliyorum. Onlarca kişi kapıdan girerek çakistezleri olduğunu ve İlker Ustaya kırmak için müsait olup olmadığını sormaya başlıyor.
Etkili bir mekanizmaya sahip mucit düşünce ile yaratılan bir icadın, olumlu bir sahiplenme ile karşılık bulması ne kadar anlamlı. Sohbet sonrasında konuştuğumuz konuları aklımdan geçiriyorum. 1956’da Hirsofu köyünde başlayan yaşam, 1971 – 74 dönemi Lefke’deki Cengiz Topel Erkek Sanat Enstitüsünde eğitim, Hirsofu’dan Zümritköy’e göç, Sanayii Holding’te 8 sene çalışma dönemi, Libya’ya işçi olarak gidiş, 1986 da Güzelyurt’ta kendi torno atölyesi ile başlayıp 31 sene devam eden süreçte, 14 narenciye fabrikası ve paketleme evinden bir taneye düşüş ve çakistez kırma makinesi icadı ile duraklamaya bulunan çare dolu dolu bir sohbet olarak dimağımda yer ediyor. İlker Ustaya ailesi, sevdikleri ve hayvan dostu 11 yaşındaki biricik kızı Vildan Naz ile mutlu ve üretim dolu bir hayat dileriz…
