Dünya iklim değişikliği nedeniyle her geçen gün felakete sürüklenmeye devam ediyor. İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel ısınma dünyanın doğal harikalarından biri olan Victoria Şelaleleri’nin kurumasına yol açarken, Sahra altı Afrika ülkeleri her geçen gün şiddetlenen iklim krizi nedeniyle zor zamanlar yaşıyor. Bilim insanları, gelecek yüzyılda nüfusu iki katına çıkması beklenen Afrika’da şiddetli kuraklık nedeniyle, hali hazırda var olan gıda ve su sıkıntısının çok ciddi boyutlara ulaşacağı konusunda uyardı.
Tam akış halinde, Victoria Şelaleleri kolayca dünyanın doğal harikalarından biri olarak nitelendiriliyor. En geniş noktasında 1,7 kilometrelik bir alanı kaplayan ve 100 metreden fazla yüksekliğe sahip Afrika’nın en büyük şelalesini yerliler “gök gürültülü duman” olarak adlandırıyor.
YÜZYILIN EN KÖTÜ KURAKLIĞI VİCTORİA ŞELALERİNİ SUSTURDU
Ancak, 2019’da Victoria Şelaleleri susturuldu. Yüzyılın en kötüsü olarak tanımlanan bir kuraklıkta Zambezi’nin nehrinin akışı yavaşladı ve sonuçta Victoria Şelaleleri kurudu.
BÖLGE ÜLKELERİNİN ÖNEMLİ GELİR KAYNAKLARINDANDI
Diğer taraftan, turistler en büyük cazibe merkezlerinden biri olan Victoria Şelaleleri, Zimbabve ve Zambiya için değerli bir gelir kaynağı oluşturuyor. Ancak, suların azalması ve yeni tip corona virüs pandemisi nedeniyle bölgedeki ziyaretçilerin sayısı önemli ölçüde azaldı.
KURAKLIK ELEKTRİK ÜRETİMİNİNİ AKSAMASINA YOL AÇTI
Afrika ülkelerinin ekonomilerini vurmasının yanı sıra, Victoria Şelalerinin kuruması hidroelektrik üretimine bağlı elektrik arzını da azalttı. Ayrıca, kuraklık nedeniyle mahsullerin yetişememesi nedeniyle uluslararası kurumlar, bölgede gıda yardımı ihtiyacında artış olduğunu duyurdu.
SORUNUN TEMEL NEDENİ İNSAN FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN KÜRESEL ISINMA
Bilim insanları bölgedeki insan faaliyetleri nedeniyle dünya atmosferindeki sera gazlarındaki artışın bir sonucu olarak Sahra Altı Afrika’da bir dizi kuraklık meydana geldiğini savunuyor.
Zambiya Devlet Başkanı Edgar Lungu, Victoria Şelaleleri’nin kurumasını “iklim değişikliğinin çevreye neler yapabileceğine dair sert bir uyarı” olarak tanımladı.
MOZAMBİK VE ZİMBABVE’DE MEYDANA GELEN SELLERDE YÜZLERCE İNSAN ÖLDÜ
Bununla birlikte, Zambezi Havzası’ndaki iklimi modelleyen gözlemciler, değişen hava şartlarının muson mevsiminde bir gecikmeye yol açarak yağmurları daha büyük ve daha yoğun olaylara dönüştürdüğünü açıkladı. Bu nedenle, 2019 yılında Mozambik ve Zimbabve’de meydana gelen sellerde en az 300 kişi yaşamını yitiirdi.
Seller, bölgedeki suyun depolanmasını zorlaştırarak ve uzayan kurak mevsimin etkisini insanlara ve çevreye daha fazla zarar vermesine yol açıyor.
GELECEK YÜZYILDA KITA NÜFUSUNUN İKİ KATINA ÇIKMASI BEKLENİYOR
Öte yandan, Birleşmiş Milletler’in (BM) 2019’da Afrika’daki İklim Durumu adlı raporu, Afrika kıtasında önğmğzdeki yüzyılda nüfusun iki katına çıkacağına dair endişe verici bir tablo çiziyor.
Raporun Ekim 2020’deki lansmanında konuşan Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Petteri Taalas, “İklim değişikliği Afrika kıtasında giderek artan bir etkiye sahip, en savunmasız olanları vuruyor ve gıda güvensizliğine, nüfusun yerinden edilmesine ve su üzerindeki strese katkıda bulunuyor. Afrika’da son yıllarda yıkıcı sel felaketlerine ve çöl çekirgelerinin istilasına şahit olduk. Şimdi bir La Niña olayı nedeniyle ortaya çıkan kuraklıkla karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.
KÜRESEL ISINMA EN ÇOK AFRİKA’YI VURUYOR AMA ALTYAPISI BUNA UYGUN DEĞİL
Bununla birlikte rapor, 2019’un kıta için kaydedilen en sıcak üç yıl arasında olduğunu da bildirerek bölgedeki ısınma eğiliminin devam edeceği konusunda uyarıda bulundu.
Öte yandan, Afrika’nın iklim değişikliğinden dünyada en çok etkilenen yer olduğu belirtiyor. Ancak, kıtanın ısınan bir dünyanın gerçeklerine uyum sağlama kapasitesinin düşük olması politika yapıcılar ve STK’larda büyük bir endişe yaratıyor. Endişe duyulan alanlar arasında su kaynakları, sağlık, gıda güvenliği, kuraklıklar, seller ve biyolojik çeşitlilik yer alıyor.
