Türkiye içinde bulunduğu bölge itibarı ile çok önemli bir dönemeçten geçiyor.
Türkiye bu süreçten ya küresel boyutta etkisi olacak bir ülke olarak çıkacak, ya da içe dönerek yakaladığı fırsatı kaybedecek.
Önümüzdeki günlerde Suriye’de yaşanan savaşın sonucuna bağlı olarak Orta Doğu’daki dengeler değişecek.
Gelinen aşamada gündemdeki soru Beşar Esad sonrasında Suriye’nin ve bölgenin nasıl şekilleneceğidir.
Bu soruya bu aşamada net bir yanıt verilemiyor.
Bu arada bölgesinde bir güç olan Türkiye, çevresinde yaşanan gelişmelere rağmen çözebilirse ayağındaki prangayı kıracak ve çok daha etkin bir konuma gelecektir.
Ancak görünen o ki Türkiye’nin prangayı kırmasına ve içte yürüttüğü barış sürecini başarı ile sonuçlandırmasına bazı dış güçler sıcak bakmamaktadırlar. Terörün tam anlamıyla biteceği bir çözüm sürecinin Türkiye için bir başka boyuta geçme anlamı taşıdığını tüm uzmanlar teslim etmektedirler.
Bölgede Türk ve Kürt halklarının birlikte hareket edecekleri bir zeminin ortaya çıkması üçüncü tarafları en çok rahatsız eden konulardan biridir.
İlginçtir daha düne kadar Türkiye Hükümetlerine Kürtlerle iyi ilişkiler kurmasını telkin eden güçler, iyi ilişkiler kurulması süreci ortaya çıkınca memnun olmadılar.
Türkiye’nin Kuzey Irak’taki enerji kaynaklarında Kuzey Irak hükümeti ile işbirliği yapabilecek olması bu yakınlaşmadan duyulan rahatsızlığı artırdı.
Aslında Türkiye, batılı ülkelere kıyasla Orta Doğu’ya coğrafi, sosyal ve kültürel yakınlığıyla avantajlı bir pozisyonda bulunuyor.
Bu nedenle bazı Batılı güçler Türkiye’nin bu avantajını kendi lehine kullanabilme ortamını yakalamasını kendi çıkarları açısından doğru bulmamaktadırlar.
Sanırım Türkiye’de son dönemde özellikle AK Parti’ye karşı başlatılan kampanyada, bölgesinde etkin olmaya çalışan Türkiye’nin hareket alanını daraltma arayışı vardır.
Türkiye’nin Kürt meselesini tarihe mal etmemesi için İran gibi komşu ülkeler de devrededir.
Gelinen aşamada hedeflenen Türkiye’nin 2002 öncesinde olduğu gibi içe dönmesini sağlamak ve bölgesel güç ve etkin bir küresel aktör olma hedefinden onu uzaklaştırmaktır.
İlginçtir Türkiye’nin Kuzey Irak Hükümeti ile yakınlaştığı süreçte, ABD Irak’ta Maliki’nin arkasında durmuştu.
Belki de o süreçte ABD’nin endişesi Maliki’nin yalnızlaşarak İran’ın etki alanına girmesiydi.
ABD Orta Doğu politikalarını belirlerken İran belirleyici rol oynuyor.
Ve bölgede dengeler de buna göre şekilleniyor.
Türkiye’nin bugün eleştirilmekte olan dış politikası, bölgesinde ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkileri geliştirmek üzerine oturtulan bir politikaydı.
Ve bence doğru bir politikaydı.
Bu politikanın şu anda ulaşılmak istenen hedeflerden uzaklaştığı görüntüsü ortaya çıkmış olsa da, uzun vadede değişecek dengelerle birlikte başarı getirmemesi için bir neden de yoktur.
Ülkeler arasında sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, sınırların görünmez bir hal alması anlayışı AB’nin oluşumundaki temel yaklaşımdı.
Bu oluşuma herkes alkış tutmuştu.
Avrupa’da olduğu zaman herkes buna alkış tutarken, Türkiye kendi bölgesinde böylesi bir hedefi ortaya koyduğunda bu “Yeni Osmanlıcılık” olarak nitelendi.
Aslında Türkiye’nin hedefi bölgesinde komşular arasında ekonomik, kültürel ve sosyal açıdan bağımlılık yaratacak bir ilişki biçimi yaratmaktı. Bu ilişki biçiminde Türkiye lider rolünde olacaktı.
Ancak gelinen aşamada Türkiye’nin bölgesinde böylesi bir rolü oynamasının önü kesilmek istenmektedir.
Ekonomisi dünyanın en büyük 20 ekonomisinden biri olma noktasına gelen bir ülkenin, bölgesinde oluşturacağı barış ve işbirliği havzası başka bazı ülkelerin işine gelen bir durum değildir.
Bölgede bulunan petrol yatakları dikkate alındığı zaman durumun önemi ortaya daha net bir şekilde çıkmaktadır.
Ben bugünkü yazımda bu tabloya dikkat çekmek istedim.
Son dönemde Türkiye’de yaşanan gelişmeleri bir de bu gözle değerlendirmekte fayda var diye düşünüyorum.
