Koop- Süt, iç ve dış piyasadan gelen süt ürünleri talebini karşılamakta zorlanıyor. Ülkede süt üretimi ciddi 600 tonlardan günlük 380 tona geriledi
ÜRETİM DÜŞTÜ: Kooperatif Merkez Bankası iştirakleri arasında faaliyet gösteren Koop- Süt, ciddi bir süt açığı ile karşı karşıya. Sadece iç piyasa talebini karşılayacak kadar süte erişebilen Koop- Süt, süt sıkıntısı nedeniyle yurt dışından gelen ciddi taleplere yanıt veremiyor
SÜT MİKTARI DÜŞTÜ: 15 milyon TL ek yatırımla, günlük kapasitesini 120 ton süt işlemeye yönelik geliştiren Koop- Düt, en fazla 60 ton süt alabiliyor. Bunun 45 tonu uzun ömürlü kutu sütü için kullanılıyor. Geriye kalan 15 ton ise iç ve dış Pazar talebini karşılamıyor, anlaşmalar iptal olabilir
20 TON DAHA: Süt Borsası Tüzüğü 7’inci maddesi, “içme sütü piyasasını” koruma altına alıyor. 60 ton süt alan Koop- Süt, 45 bin tonunu günlük olarak içme sütü olarak kullanıyor. Koop- Süt, günlük alması gereken 20 tonu ise, Tarım Bakanlığı’nın “diğer imalatçıları koruması” nedeniyle alamıyor
AĞIL KURULABİLİR: Koop- Süt, piyasadan aldığı süt miktarını düşürmeden, üretimi takviye etmenin yollarını arıyor. Koop- Süt Yönetim Kurulu, 2 bin büyükbaş hayvandan oluşan bir ağıl için araştırma yapıyor. Bu adım, uzun süredir gündemde olan Koop- Et’in de temelini atacak
Bertuğ TOPAL
Kooperatif Merkez Bankası iştirakleri arasında faaliyet gösteren Koop- Süt, ciddi bir süt açığı ile karşı karşıya.
Sadece iç piyasa talebini karşılayacak kadar süte erişebilen Koop- Süt, süt sıkıntısı nedeniyle yurt dışından gelen ciddi taleplere yanıt veremiyor.
Üreticiyi koruyan tavrı ile bilinen Koop- Süt, her kritik aşamada, sütü en yüksek ücretten aldığı gibi, zaman zaman özel sektör süt imalatçılarının boykotuna karşılık, piyasadaki ihtiyaç fazlası sütü de alarak işliyor.
Koop- Süt tesisleri günlük 120- 150 ton arası sütü işleyebilecek kapasiteye sahipken, şu anda 60 ton üzerinde süte ulaşılamıyor.
Süt borsası tüzüğü gereği, ülkedeki içme sütü ayrıldıktan sonra, kalan süt borsaya arz ediliyor. 2015 yılında SÜTEK Yönetim Kurulu Koop- Süt’e 20 ton içme sütü ayrılmasını karara bağlasa da, henüz uygulamaya girmedi. Koop- Süt, bu konuyu mahkemeye taşıdı.
Günde 42 ton hak edişi olan Koop- Süt, borsa değerinin en yüksek fiyatını vererek, süt kapasitesini artırmaya çalışıyor. Koop- Süt’ün ülke hayvancısına en yüksek süt ücretini ödeyen kurum olarak öne çıkıyor.
Koop- Süt’ün borsaya arz edilen sütü 1.77 TL gibi bir ücretle aldığı ve hayvancının da bu durumdan memnun olduğu biliniyor. Koop- Süt sayesinde borsada süt, en yüksek değerden işlem görüyor.
Sıkıntı büyüyor
Koop- Süt’ün günlük 60 ton süt alarak yaptığı işlem, ciddi sıkıntılar yaratıyor. Koop- Süt, yurt dışından gelen talepleri karşılayamadığı gibi, iç piyasaya sunması gereken ürünlerde de ciddi sıkıntılar yaşıyor.
Ada genelinde günlük 380 ton süt imalatçılara verilirken, geçmişte bu rakam 600 ton süte kadar çıkmaktaydı.
330 ton süt borsa da dahil olmak üzere hak edişler oranında küçük- büyük imalatçılara dağıtılırken, kalan az sayıda miktar için ise Süt Kurumu (SÜTEK) bünyesinde küçük imalatçılara öncelik tanıyacak şekilde dağıtılıyor.
120 ton…
Koop- Süt, iç ve dış talebi karşılayabilmek adına günlük en az 80 ile 120 ton arasında bir süte ihtiyaç duyuyor.
Pastorize süt ihtiyacını göz önünde tutan ve ortalama yüzde 90 Pazar talebini karşılayan Koop- Süt, bu kez de ihracat talebini zora sokuyor.
Kriz büyük
KKTC’de özellikle süt imalatçıları yurt dışından ciddi bir Pazar payına sahip olsa da, ülkedeki süt oranın düşmesi sektörü ciddi oranda tehdit ediyor.
Büyük baş hayvan sayısında ciddi bir azalma olurken, küçük baş hayvan sayısındaki artış da pazardaki açığı ortadan kaldırmaya yetmiyor.
Küçük baş hayvan üreticisinin soğuk süt zinciri içerisine dahil olamaması da, fabrikaların sütü işlemesine ve gerekli verimin alınmasına engel oluyor.
Partizanca dağıtılıyor
Havadis’in güvenilir kaynaklardan derlediği bilgilere göre, SÜTEK, elindeki az sayıda süt miktarını partizanca, hatırlı süt imalatçılarına dağıtıyor. Bu da süt imalatçıları arasında ciddi bir ayrımcılık ve süt kullanımında da kriz olarak ortaya çıkıyor.
Yücesoylu: 15 milyon TL yatırım yaptık
Koop- Süt Genel Müdürü Salih Yücesoylu, Koop- Süt Yönetim Kurulu ile kriz masası oluşturduklarını söyledi.
Koop- Süt’ün sadece hayvan üreticisi için değil, tüketici için de ciddi bir denge unsuru olduğunu anlatan Yücesoylu, “Hayvancımızla, üreticimizle, çiftçimizle kritik bir noktaya geldik” dedi.
Koop- Süt’ün hAYVANCIMIZLA, çiftçimizle, üreticimizle devletin yasa ve tüzüklerine rağmen mağdur edildiğini anlatan Yücesoylu, iç ve dış talebi karşılamakta zorlandıklarını söyledi.
Koop- Süt’ün 2015’den bu güne, iki yılda 15 milyon TL’yi bulan bir yatırım yaptığını söyleyen Yücesoylu, “Biz, çiftçimizin de bizimle birlikte güçlendiğini biliyoruz. Ancak, u gibi olumsuz tavırlar, Koop- Süt’ün daha fazla üretmesine engel oluyor. Çiftçimiz- hayvancımız da bizimle kaybediyor” ifadesini kullandı.
“Sorun ortadan kalkmalı”
Yücesoylu yaşadıkları sorun ve çözüm önerisini şöyle sıraladı:
“Uzun Ömürlü Süt, yani içe sütü için tüzükten kaynaklanan hakkımızı alamıyoruz. Bunun akabinde, aldığımız sütü, iç pazarın içme sütü ihtiyacını karşılamak için kullanıyoruz. Bu da, ihracatımızda ve iç piyasadaki diğer taleplere yetişmemizi engelliyor.
Böyle giderse, yurt dışına yönelik üretimi durdurma tehlikesi yaşıyoruz. Düşünün, günde 45 ton sütü, uzun ömürlü süt olarak paketlenek zorundayız.
Geriye kalan 15 tonla neler yapacağız? Hellim, kaşar? Yurt dışındaki siparişler? Ne yapacağımızı bilemiyoruz.
Bu ciddi bir sorun. Bu ülkede süt üretimi sistemli bir şekilde geri gitmekte. Şimdi biz bundan etkileniyoruz, yarın bütün imalatçılar etkilenecek.”
“Geri adım atmayacağız”
“Koop- Süt, hem kalite, hem de fiyat olarak üreticinin de tüketicinin de sigortası” ifadesini kullanan Salih Yücesoylu, uzun ömürlü sut dışında üretim yapılmaması için oynana oyuna gelmeyeceklerini belirtti.
Piyasadan aldıkları 60 ton süt sabit kalmakla birlikle, ciddi ciddi kendi hayvancılık tesislerini kurmayı tartışmaya başladıklarını belirten Yücesoylu ,”iz geri adım atmayacağız” dedi.
Yücesoylu sözlerini şöyle noktaladı:
“Yaşananları gördükçe, formatımızda bir değişime gitmeyi tartışmaya başladık. 60 ton alıyoruz piyasadan sütü, ihtiyacımız 120 yon.
Peki, piyasadan aldığımız süt miktarı sabit kalmak kaydıyla, neden kendi üretim çiftliklerimizi kurmayalım?”
