Buralarda 43 yılda pekçok değişiklik oldu, tıpkı KKTC kurulana kadar Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi, Kıbrıs Türk Federe Devleti ve KKTC’ye dönüşmesi gibi*. Kırk üç yıllık sürede demografik yapı çok değişti. Nüfusun bölgelere göre dağılımı, yerleşim yerlerinin yoğunluğu, Kıbrıs doğumlu olup olmama oranı, genç yaşlı oranı vb gibi demografik yapının özelikleri çok değişti.
Ancak kurumlar hiç değişmedi; hep aynı kaldı. Eğitim, sağlık, siyaset, savunma gibi toplumsal kurumlar ve özellikle söz konusu kurumların organize edilmesinde kullanılan ‘kriterler’ hep aynı kaldı.
Eski kriterlerin kullanılmasından ötürü de problemler birikerek çoğaldı; özellikle eğitim kurumunda. KKTC kurulduğunda nüfus bu kadar yoğun değildi. 1977’de nüfus 115.758 idi**. 2013 sayımına göre Devlet Planlama Teşkilatı, KKTC nüfusunu 286.257 olarak açıkladı. 1977’den 2013’e nüfus iki buçuk kat artış oldu. Kaldı ki 2013’ten sonra ve özellikle TC’deki son siyasi gelişmelerle birlikte yaşanan göç olgusu ile birlikte verilen vatandaşlıklarla nüfusun daha da arttığı açık bir olgudur.
Yerleşim yerlerinin nüfusunun bu kadar çok artmasına rağmen; eğitimle ilgili rakamlar, kurallar ve kriterler değişmedi. En büyük problemlerden bir tanesi ‘öğrencilerin yaşadıkları bölgelerdeki okullara kayıt hakkı’ ile ilişkili kriterdir. Girne’de 23 Nisan İlkokulu’na kayıt hakkı olan bölgede yaşayanların yoğunluğu 1983’e göre aynı değildir. 1983’te 23 Nisan İlkokulu’na kayıt yapılacak bölgeyi kapsayan alandaki ev sayısı ile günümüzdeki ev, apartman ve haliyle daire sayısı aynı değildir; belki de on katına ulaştı. Fakat hala daha okula kayıt hakkı olan bölge aynıdır; yani eski bölge hala daha geçerli.
Okula kayıt yapılacak bölge eskisi gibi kalmaz. Kayıt bölgesi, okul merkezde olacak şekilde yeniden düzenlenmelidir. Eski kriterler geçerliğini yitirmiştir. Aynı durum Lefkoşa, Magosa, Güzelyurt gibi büyük yerleşim yerlerinde de görülmektedir. Nüfus yoğunluğunun arttığı bölgelerde, okula kayıt hakkı kapsamı biraz daha daraltılmalıdır. Ayrıca şehirler de genişlediği için yeni okullar da yapılmalıdır. KKTC’nin kurulduğu yıllardaki kriterler ile bügünkü toplumsal yapıyı düzenlemek, günümüz KKTC’sindeki sistemsizliği doğurdu.
Eğitim kurumunun diğer bir problemi de Öğretmenler Yasası’ndaki eskimiş kriterlerin yeni toplumsal yapıya uygun olmamasıdır. 1985 yılında yapılan Öğretmenler Yasası’nda ilkokul, ortaöğretim ve mesleki teknik dairesine bağlı öğretmen sayısı mevcut. Genel Ortaöğretim Öğretmen kadrosu genel toplamı 2128, Mesleki Teknik Öğretim 668, İlkokul, Anaokul ve Özel Eğitim Okulları Genel Toplam 1710, Köy Kadın Kursu Öğretmeni 42, Sözleşmeli Öğretmen 30 ve Öğretmen Yardımcısı Kadrosu 100 olarak belirlenmişti.
Öğretmenler (Değişiklik) Yasası’nda, öğretmen kadroları, 19 Haziran 2017’de Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe girdi. Yapılan değişiklikle öğretmen kadroları artırıldı. Genel Ortaöğretim ve Mesleki Teknik Öğretim kurumlarındaki toplam kadro sayısı 2826’ya, İlkokul, Anaokul ve Özel Eğitim kurumlarında ise toplam kadro sayısı 1810 oldu.
1985’ten 2017 yılına, KKTC nüfusu 2 kat artarken okullardaki öğretmen kadroları komik kalmış anlayacağınız. Genel Ortaöğretim ve Mesleki Teknik Öğretim kurumlarında yapılan toplam artış 30 öğretmen. Anaokul, İlkokul ve Özel Eğitim kurumlarındaki toplam öğretmen kadrosundaki artış ise 100 oldu. Öğretmen kadrolarındaki artış nüfus artışına paralel olmadı.
Eğitim sisteminde başarı yakalamak için gerçek planlama yapılması şarttır. Öğretmen kadroları nüfusa paralel, öğrenci artışını karşılayacak oranda yapılmalıdır. Ayrıca okulların içinde bulundukları bölgelerin genişlemesi ve yoğunluğu dikkate alınarak yeniden ele alınması gerekmektedir. Aksi takdirde yaşadığı bölgedeki okula kayıt yaptıramayan öğrencilerden yüksek başarı beklemek zor. Yetersiz öğretmen kadrosu ile de KKTC’nin sistemsiz eğitimi asla başarı yakalayamaz. En büyük göstergelerden bir tanesi üniversiteye girişteki başarı oranlarındaki düşüştür.
*https://tr.wikipedia.org/wiki/Otonom_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Y%C3%B6netimi
** https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti
