Çözüm trafiğinin hızlandığı Kıbrıs’ta Rum tarafı, garantörlük sistemi yerine Avrupa Birliği’ne üye ülkelerden 2 bin 500 kişilik polis gücü önerisi yaptı. Teklifi KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı reddetti. Ancak Rumlar tartışılması için planı basına sızdırdı.
KIBRIS Rum yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Türkiye’nin garantörlüğünün tartışıldığı müzakere masasına, Türk askeri yerine Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden 2500 kişilik polis gücü yerleştirilmesi önerisinde bulundu. Rumların 8 sayfalık resmi teklifini KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı reddetti, ancak Rum yönetimi tartışma zemini olmasını istedikleri planı medyaya sızdırdı. Rumların önerisine göre, içinde Türkiye’nin olmadığı AB polis gücü, Türk ve Rumlar arasında kontrol edilemeyecek şiddet olayları ve bu devlet varlığını tehdit ederse harekete geçecek.
FİKİR ALIŞVERİŞİ
Sigma televizyonu ve Simerini gazetesinin yayınladığı belgelere göre, Anastasiadis, yeni planı 1960’da Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arasında imzalanan ve Türkiye’ye tek yanlı askeri müdahale hakkı veren garantörlük sistemini tamamen kaldırıyor. Garantörlük yerine geçecek yeni güvenlik planı, Türk ve Rum liderler arasında ‘fikir alışverişi’ çerçevesinde ele alınıyor. Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın ortak çalışması sonucunda ortaya çıkan plan, şu unsurlardan oluşuyor:
DOSTLUK ANLAŞMASI
Kıbrıs’ta çözümden sonra Türkiye-Yunanistan ve Yeni Federal Kıbrıs arasında dostluk ve işbirliği anlaşması imzalanacak. (Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias önerdi)
Çözümün ilk günü Türk askerinin yüzde 75’i Ada’dan ayrılacak.
Kalan yüzde 25’i belirli süre adada kalacak ancak çekilene kadar bir kışlada toplu bekleyecek.
Türk askeri çekildikten ve çözüm anlaşması yürürlüğe girer girmez AB ülkelerinden 2500 kişilik polis gücü, Ada’da iki kurucu devletin sınırları arasında bir karargâhta üslenecek.
AB polis gücü BM himayesindeki olacak, 5 yıllık görev süresi Türk ve Rumlar talep ederse uzatılacak.
Polis gücü, Federal Kıbrıs hükümetiyle işbirliği yapacak, BM ve AB kurallarına göre hareket edecek.
Türkiye, Yunanistan ve İngiltere polis gücünde yer almayacak.
Türkiye, Yunanistan ve İngiltere, herhangi bir çatışma durumunda sadece danışmanlık ve uzlaştırma görevi yapacak.
TÜRKİYE’NİN GÜCÜ KOLORDU SEVİYESİNDE
TÜRKİYE, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan sonra kolordu seviyesinde bir askeri gücü Ada’da bulunduruyor. Kıbrıs Barış Kuvvetleri Komutanlığı adı altındaki güç içinde 2 zırhlı tümen ve 1 zırhlı alay yer alıyor. KKTC’nin kendi silahlı gücü Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı da Türk Barış Kuvvetleri’nin desteğinde faaliyet gösteriyor ve tümen seviyesinde. NATO standartlarına göre, Kıbrıs’taki Türk ordusu, standartların üzerinde bir kuvvet. Kıbrıs, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin rutin tayin yerlerinden. Asker sayısı, terhisler ve yeni celplere bağlı olarak sürekli değişiyor, ancak 30 binin üzerinde kabul ediliyor.
