Kamuoyu yoklaması için verilen anketler, bilimsel bir şekilde yapıldığında insanların algılamaları, düşünceleri ve neyi, niye ve nasıl yaptıkları ve benzeri konularda bilgi edinilmesinde faydalı araçlar. Bu araçların güvenilir olup işe yaraması için ise dikkatli bir şekilde kullanılması gerekiyor.
* * *
Ne düşündüğünü anlamak istediklerimizin tümüyle yani nüfusla ilgili sağlıklı bilgi toplanabilmesinin en önemli koşullarından biri örneklemenin doğru bir şekilde yapılması; bir başka deyişle soruların sorulup gözlemlerin toplanacağı bütün nüfusa benzeyen küçük grubun dikkatli belirlenmesidir.
* * *
Örneklemenin nasıl yapılacağı ne tür bilginin hangi amaç için toplanacağına göre değişebiliyor. Kamuoyu yoklamasında insanların sorulan sorulara doğru cevap verdikleri durumlarda bile bir anketten diğerine farklılık olmasının en önemli sebeplerinden birisi anketlerin örneklemeyi farklı bir şekilde yapmış olmalarından kaynaklanabiliyor.
* * *
Bir örnek verecek olursak, Kıbrıs’ta yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 200 bin seçmenin oy kullanacağını varsayalım. %95 güven aralığında ve %3 hata payıyla bu 200 bin seçmenin ne düşündüğünü anlamak istiyorsak, eşit olasılıkla tam 1,061 kişilik bir gruba, örnekleme ihtiyacımız vardır.
* * *
Fakat örneklemde 1,061 kişinin olması, anketle elde edilen sonuçların otomatik olarak 200 bin seçmenin görüşlerini yansıtacağı anlamına gelmez. Örneğin, belli bir partinin sempatizanları tarafından okunan bir gazetenin yapacağı anketteki “Bugün seçimler olsa oyunu kime verirsin?” sorusuna büyük bir çoğunluğun ne cevap vereceğini tahmin etmek zor olmasa gerek. Aynı şekilde, seçmenlerin yapısı ve politik tercihleri bölgesel farklılıklar gösteriyorsa, anketin verildiği 1,061 kişinin bölgesel dağılımının orantısız olması da nüfusun ne düşündüğünü doğru yansıtmayacaktır.
* * *
İyi niyetle yapılmış da olsa, eğer bilimsel yöntemlere göre yapılmamışsa kamuoyu yoklamaları bilgilendirici olmayabilir. Kaldı ki kamuoyu yoklamaları bazen bilgi edinmekten ziyade, seçmenin algılamalarını değiştirmek için de kullanılabiliyor. Bu yüzden kamuoyu yoklamalarını dikkatli yorumlamak lazım.
