Uzun zamandır gerek sosyal medyadan gerekse gündelik yaşantıdan gözlemlediğim kadarı ile çalışanlar yasal haklarını ve kendileri ile ilgili mevzuatsal düzenlemeleri fazlasıyla bilmemekte ve bu sebeple de bir çok mağduriyet yaşamaktadırlar.
Bu sebepledir ki köşemde, ekonomi politik tespitlerin yanı sıra daha bilinçli bir emek cephesi yaratmak adına da çalışanların haklarına yönelik bazı bilgileri siz okuyucularımız ile paylaşmak istiyorum. Paylaştığım bilgilere yönelik kendi öznelinde de soru sormak isteyen olması durumunda, hiç çekinmeden bana mail atarak sorularını iletmelerini rica ederim.
Bu çerçevede konumuza dönecek olursak;
1 Ocak 2008 öncesi 16/1976 Sayılı KIBRIS TÜRK SOSYAL SİGORTALAR YASASI kapsamında çalışmaya başlayıp hala daha bu yasa kapsamında görev ifa eden kişilerin, 1 Şubat 2012 yılında dönemin UBP Hükümeti tarafından emekli yaşı kademeli olarak 60’a yükseltilmiştir.
Tüm Dünya’da, Türkiye de dahil, emekli yaşı yükseltilirken sigorta başlangıç tarihi ve prim yatırım günleri dikkate alınırken, KKTC’de bunlara hiç bakılmadan Sosyal Sigortalar Yasası’nda sadece yasa değişiklik tarihinde sigortalının kaç yaşında olduğuna bakıldı 1 Şubat 2012 yılında dönemin UBP Hükümeti tarafından.
Bu çerçevede 1 Şubat 2012 tarihinde 45 Yaşını doldurmuş olup 25 yıl prim yatırımı olanlar 50 yaşında, 35 yaşını doldurmamış olanların ise emekli yaşı 60 olarak düzenlenmiştir.
35-45 yaş arasının ise emekli yaşı kademeli olarak yükseltilmiştir.
Emekli yaşınızı aşağıdaki resme göre 1 Şubat 2012 tarihindeki yaşınızı baz alarak ve (A), (B), (C) bendlerine bakarak hesaplayabilirsiniz.
RESİMDEKİ (A), (B), (C) BENDLERİ ŞUNLARI İFADE ETMEKTEDİR.
(A) 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve beş bin dört yüz günü 1.6.1977 tarihinden sonra bu Yasa altında olmak üzere en az dokuz bin gün malullük (25 YIL), yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olmayı;
(B) Kadın ise en az 20 yıldan beri sigortalı bulunmak ve üç bin günü 1.6.1977 tarihinden sonra bu Yasa altında olmak üzere en az yedi bin iki yüz gün, erkek ise en az 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve üç bin günü 1.6.1977 tarihinden sonra bu Yasa altında olmak üzere en az dokuz bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş; veya 1.6.1977 tarihinden sonra bu Yasa altında en az beş bin dört yüz gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş ve yaşlılık aylığı bağlanması isteğinde bulunduğu tarihten önceki son 5 takvim yılında en az altı yüz gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmayı;
(C) 1.6.1977 tarihinden sonra bu Yasa altında olmak üzere, sigortalılık süresi kadınlar için 12 yıldan ve erkekler için 15 yıldan fazla olanlar ve yıllık ortalama en az yüz elli gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş ve yaşlılık aylığı bağlanması isteğinde bulunduğu tarihten önceki son 5 takvim yılında en az altı yüz gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olmayı ifade eder.
