Ekonominin “kalbi” küçük ve orta boy işletmeler beşer onar kapanıyor. Kepenk indirmemekte direnen küçük esnaf, borç batağında can çekişiyor. Vatandaş ise ödeyemediği banka kredisi ve kredi kartı ekstre borçları altında eziliyor
HAVADİS ÖZEL – Sağlıkta deprem etkisi yaratan pandemi ekonomide erozyona sebep oldu.
Korona, hayat pahalılığı derken buna bir de yönetememek eklenince ülke ekonomisi bugün dibe vurdu. Dar gelirli vatandaş yiyecek ekmeğe muhtaç kaldı, orta gelirli fakirleşti.
Esnaf battı, bankalar ödenmeyen borçların peşinde koşmaktan yoruldu.
Havadis, KKTC’de pandeminin ekonomiye etkisini rakamlarla gözler önüne serdi.
55 bin işsiz
Korona KKTC’de 1 yıl içinde binlerce işletmenin sonunu getirdi. Mart 2020 tarihinden Mart 2021 tarihine kadar geçen süreçte KKTC’de 5 bin 600 iş yeri ekonomik nedenlerden dolayı faaliyetlerini durdurdu. Ekonomik kriz 55 bin kişiyi işsiz bıraktı. Binlerce eve bugün ya bir maaş eksik giriyor ya da sürekli gelirden tamamen yoksunlar.
Borç gırtlakta
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre şahıslar ve şirketlerin Mart 2020’de bankalara olan toplam borcu 26 milyar 463 milyon 487 bin 345 TL iken, bu rakam 11 ayda 5 milyar 262 milyon 417 bin 186 TL artarak Şubat 2021 itibarıyla 31 milyar 725 milyon 904 bin 531 TL oldu.
Kredi taksitlerini gününe ödemeyen vatandaş veya şirketlerin birçoğu, krediyi kullandığı banka ile anlaşarak borcunu yeniden yapılandırdı. Şubat 2021 itibari ile taksiti zamanında ödenmeyerek yapılandırılan kredi miktarı, 348 milyon 515 bin 346 TL.
Kredi taksiti ödeme gününü 30 ila 60 gün geciktirenler riskli müşteri gurubunda ve ilgili banka tarafından yakın izlemeye alındı.
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre, Şubat 2021 sonu itibarı yakın izlemedeki toplam kredi miktarı 5 milyar 601 milyon 305 bin 216 TL.
Sıcak para akışının durduğu pandemi döneminde devreye kredi kartları girdi. KKTC Merkez Bankasının Şubat 2021 verilerine göre tahsili gecikmiş alacaklar başlığı altında kredi kartları tutarı 42 milyon 297 bin 174 TL.
Güç yetmiyor
Özel sektör çalışanlarının sefalete itildiği KKTC’de, Bakanlar Kurulu, yasa gücünde kararname ile kamu çalışanlarına ve sigorta emeklilerine de hayat pahalılığını 4 ay süreyle dondurdu ancak piyasaya da müdahale etmedi.
Devletin kestiği parmak bu kez fena acıdı, vatandaş mutfak masrafını karşılayamaz duruma geldi. Süpermarketlerde geçtiğimiz yıl sepet dolduran vatandaşın gücü şimdilerde pazara bile yetmez oldu.
Havadis, Lefkoşa açık pazarda sebze ve meyve fiyatlarını araştırdı. Açık pazarda bu hafta domates 5, salatalık 7, brokoli 5, çiçek lahanası 5, mantar 20, patates 3.50, sarma 2.50, kuru soğan 3.50, patlıcan 6, kabak 6 TL’den satıldı.
Meyve ateş pahası
Açık pazarda bu hafta en pahalı meyve listesinde zirveye, kilosu 15 TL çilek oturdu. Açık pazarda bu hafta meyve fiyatları kilogram başına şöyle oldu: Elma 10 TL, portakal 3.50 TL, çilek 15 TL, muz 12 TL, mandalina 10 TL, armut 10 TL.
Kuruyemiş fiyatı tavan
Açık pazarın en pahalı reyonu ise kuruyemiş reyonu. Açık pazarda en pahalı kuru yemiş kilosu 120 TL ile Antep fıstığı. Kabuklu fıtık ve fildişi 100 TL, fındık 80, badem 70, Pazarda en ucuz kuruyemiş ise kilosu 40 TL’den satılan nohut.
