KTAMS Başkanı Güven Bengihan, Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı’nın içeriğini anlattı, kamu sendikalarının tasarıya itirazlarının sebeplerini açıkladı. Bengihan ‘çalışanlara yönelik anomalilere son verilmeli’ dedi ve hükümeti uyardı:
“SİYASİ ATAMALARA DEVAM”: Bengihan: Kamuda verimsizliğin en büyük nedeni kurumların siyasetten arındırılmaması, üçlü kararnameler ile atamaların devam etmesi, müdür ile müsteşarların siyasi atama olması, liyakata önem verilmemesidir. Bu taslağa göre, siyasi atamalar meşrulaştırılarak siyasi partilerin kadrolaşmasının önünü açılacaktır
“SUİSTİMALE AÇIK BİR YÖNTEM”: Bengihan: Bu taslakta, ilk atama yani dışa açık sınavların münhal sayısının üçe kadar olanın da iki katının üçten fazla olduğunda da bir buçuk katının mülakata çağrılması öngörülüyor ve böylelikle mülakatlarda şu an uygulamanın aksine bir yönteme gidiliyor. Bu da suistimale açık bir yöntemdir
“GÖÇ YASASI’NDAN DAHA GERİ”: Bengihan: Kamu reformu diye adlandırdıkları yasa tasarısı, çalışanların haklarını Göç Yasası’ndan daha geri bir noktaya getiriyor. Çalışanların daha az bir maaş ile emekliye çıkmasını öngörüyor. Sendikamızın bunu kabul etmesi asla mümkün değildir
“REFORM DÜŞÜNCELERDE BAŞLAR”: Bengihan: Bu yasa tasarısının çalışanlar aleyhine bu denli kötü niyetle yaklaşılmasında hükümet edenlerinin rolünün büyük olduğunu düşünüyoruz. Reform, önce düşüncelerde olmalıdır. Dünyanın en iyi yasa tasarısını da yapsanız uygulayanların anlayışında partizanlık varsa anlam ifade etmez
Öntaç DÜZGÜN
Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanarak Cumhuriyet Meclisi’ne gönderilen “Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı”, kamuda örgütlü 12 sendika tarafından “bu şekliyle asla kabul edilemez” olarak ilan edildi. Tasarının bu şekliyle bir reform girişimi olmaktan çok uzak olduğunu ilan eden sendikalar, bu girişimin halka daha kaliteli hizmetler olarak yansımayacağı gibi, bu tasarının çalışanların haklarını kısıtlayıp geriye götüreceğini, bazı maddeleri ile İş Yasası’na aykırı olduğunu açıkladılar. Yasanın bu haliyle geçirilmeye çalışılması halinde süresiz genel grev uygulayacağı uyarısında bulundular.
Yasa tasarısının çalışanlar bakımından neleri içerdiğini görüşmek üzere, kamuda yetkili sendika olarak hazırlık çalışmalarında bulunmuş KTAMS Başkanı Güven Bengihan ile bir söyleşi yaptık. Hükümetin bu yasada ısrarı halinde çok ciddi tepkilerin ortaya konacağını söyleyen Bengihan, sorularımızı yanıtladı:
Soru: Yurttaşların ve çalışanların kamu yönetimi ve hizmetlerinde çok ciddi reformlar yapılmasını bekledikleri bir sırada ortaya çıkan yasa tasarısına karşı çok ciddi bir direnç gösterdiniz. Neden böyle bir tepki gösteriyorsunuz?
Bengihan: Sendikamız, sadece çalışanların hak ve menfaatlerinin korunup geliştirilmesi için değil aynı zamanda halkın kamu hizmetlerinden kaliteli ve verimli hizmet alması için de mücadele eder. Bunun sürekliliği için ise huzurlu bir kamu çalışma ortamı yaratılmasını ister.
2007-08 yıllarından beridir kamuda bir reform yaşanması gerektiği söyleniyor. Ancak kamuyu yöneten siyasetçiler, reform anlamında davranmak yerine, sürekli olarak kamu yönetimini bozan partizanlık yöntemlerine başvurdular. Kamu yapısını bozdular. 47-2010 sayılı “göç yasası” olarak bilinen yasa ile de çalışanlar arasında büyük ayrımcılık yarattılar. Hakları budayıp eşit işe eşit ücret ilkesini bozdular. Şimdi ise hükümet programında vaat ettikleri gerekçesi ile alelacele bir yasa hazırlayarak durumu daha da berbat etmeye çalışıyorlar.
Soru: Eleştirileriniz ne yöndedir? Tam olarak yasa tasarısının nerelerine itiraz ediyorsunuz?
Belgihan: 2011 yılında çıkarılan “Göç Yasası”ndan sonra işe alınanlar, terfi almasalar bile çalıştıkları hizmet sınıfının birinci derecesinin son noktasına kadar yükselebileceklerdi. Ancak şimdiki sözde reform tasarısı ile tuttukları derecenin bir üst derecesinin son basamağına kadar çıkacaklar.
Ayrıca, lise hizmet sınıfında bulunanlar bitirmiş oldukları ikinci üniversite ya da yüksek lisans nedeniyle en çok 8 kademe içi ilerleme hakkı varken bu tasarıda lise hizmeti sınıfında bulunanların en çok 4 kademe içi ilerleme alabileceğini öngörülüyor. Bu mevcut hakkın geriye götürülmesidir. Bunu kabul etmemiz olası değildir.
Soru: Ek mesai çalışmalarında hak ihlalleri öngörüldüğü söyleniyor. Bu doğru mu?
Belgihan: Mevcut İş Yasası’nda ek mesailerde hafta içi 1’e 1, hafta sonu ve resmi tatillerde de 1’e 1.5 ödeme yapılması öngörülüyor. 7/79 Sayılı Kamu Görevlileri Yasası’nda da durum aynıdır. Ancak bu taslakta sadece resmi tatillerde 1’e 1.5 ödeme yapılması öngörüyor. Geriye kalan ek mesailerde 1 olarak öngörülüyor. Yani kamu çalışanlarının hafta sonu çalışmasını da 1’e 1.5 buçuktan 1’e düşürdüler ve ek mesai, maaş, ücret, tahsisatlar toplamı maaşın 1.5 katını aşmayacak şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca ita amirlerine ek mesai ücretinin çalışanlarla anlaşırsa saatlik ve günlük izin olarak da çalışmasını öngördüğünden çalışanların angarya çalıştırılmasına ve emek sömürüsüne neden olacaktır.
Soru: Üst kademe yöneticileri bakımından taslakta neler öngörüyor?
Bengihan: Şu anda kamuda ciddi bir verimsizlik yaşanmaktadır. Bunun en büyük nedeni kurumların siyasetten arındırılmaması, üçlü kararnameler ile yapılan atamaların hiçbir bilgi beceri ve liyakata dayandırılmamasıdır. Bu yasa tasarısında üst kademe yöneticileri olan müsteşarlar yine üçlü kararname ile siyasi atanacak. Hatta emekli kişiler dahi üçlü kararname ile müsteşar olarak atanabilecek. Yöneticilik hizmetleri sınıfı da tüm hizmet sınıfları da hem kamunun içine hem kamunun dışına açılacak.
Soru: Yani şu anda müsteşarlar düzeyinde olan dışarıdan yönetici alma uygulaması yaygınlaştırılacak mı?
Bengihan: Evet öyle olacak. Üst kademe yöneticilik hizmetleri hem içerden hem dışarıdan hem de emekli kişilerden olabilecek. Yöneticilik hizmetleri sınıfı ise 4 dereceli olacak şekilde düzenlendi. Şube amiri, müdür muavini, müdür ve genel müdür.
Bu kadroların sınavları hem kamunun içine hem kamunun dışına açık olacak. Müsteşar tamamen üçlü kararname ile atanacak, bakanla gelip, bakanla gidecek. Kamunun içinden geldiyse kamudaki eski görevine dönecek, kamunun dışından gelmişse görevden ayrılacak. İş buluncaya kadar da üç ay maaş almaya devam edecek.
Bir de danışmanlar ve özel kalemler olacak. Bunlar tamamen bakanlara ve başbakana bağlı olacak.
Bunlar da kamunun içinden olabileceği gibi kamunun dışından da gelebilecekler. Bunlar sözleşmeli bir şekilde istihdam edilecekler. Bu danışmanlar sadece kamu görevlileri içinden olacaksa üniversite hizmet sınıfından olup, lisans diplomasına sahip olanlardan oluşacaktır.
Özel kalemler ise en az lisans diplomasına sahip olması koşulu ile kamu görevi içinden ya da dışından istihdam yapılabilecek.
Soru: Üst kademe yöneticileri ile yöneticilik hizmetleri sınıfı için kamunun dışından gelecek olanlarda liyakat ölçüsü nasıl belirlenecek?
Bengihan: Kamunun dışından gelecek olanların özel sektörde en az 5 yıl yöneticilik yapma ve ilgili alanda yüksek lisans mezunu olma koşulu aranarak kamudaki bilgi, beceri ve iş tecrübesine hiç bakılmayacaktır. Böylelikle kurumsal hafızayı bilmeyen, kamudaki bürokrasiden anlamayan teknik dairelerdeki tecrübelere sahip olması gereken düzeyde olmadıklarından kamudaki hizmetlerin verimsizliğine sebep olacaktır.
Soru: Bu yasa tasarısı ile emeklilerin tekrardan kamuda görev alabilecekleri görülüyor.
Bengihan: Evet doğrudur. Taslakta emeklilik maaşı alanlara da sözleşmeli olarak müsteşar, danışman özel kalem müdürü gibi pozisyonlara gelme hakkı tanınıyor. Bu güne kadar emeklilerin kamuda ikinci bir iş yapamamaları yönünde bir hassasiyet vardı ancak bu tasarı gençlerin önünü kapayarak kamuda hantallığa sebep olacak, işsizlik oranının artmasına neden olacak.
Soru: Kamuya başlangıç sınavlarında da değişiklikler yapıldığı görülüyor. Bu konuyu nasıl yorumlarsınız?
Bengihan: Şuan ki uygulamada kamuda münhal sayısı kadar en yüksek alan kişi mülakata çağrılır. Ancak bu yasa tasarısında münhal sayısının iki katına kadar mülakata çağrılmasının önünü açıyor. Böylelikle de mülakatlarda elenen kişiler tarafından adaletsizlik ya da şahibe yapıldığı kanısı yaratacaktır ve Kamu Hizmeti Komisyonu’na olan güveni sarsacaktır.
Soru: Geriye kalan itirazlarınız içinde en değer verdiğiniz sorun hangisidir?
Bengihan: Bir de devlette yaklaşık 15 yıl geçici pozisyonunda olan çalışanlar var. Bu geçici çalışanlara iş güvencesi verilmesi gerekirken bu yasa yürürlüğe girdiği tarihten sonra da üç yıl içinde yeterlilik sınavını geçmeyenlerin işlerine son verileceği, sınavı geçseler bile en çok 5 barem içi artış alabilecekleri öngörülmüştür. Ayrıca geçici işçi kadrosunda olup da memur görevi yapanlardan tercih yapması isteniyor ve ya geçici personel olacaklar ya da kol ve bedenen fiziksel güç gerektiren görevlere verileceklerdir. Biz bu şekildeki uygulamanın adil ve demokratik olmadığını düşünüyoruz.
Soru: Koalisyonu oluşturan dört partinin bu yasa tasarısı hakkında homojen olduklarına inanıyor musunuz?
Bengihan: Bu yasa tasarısının çalışanlar aleyhine bu denli kötü niyetle yaklaşılmasında hükümet edenlerinin rolünün büyük olduğunu düşünüyoruz. Reform önce düşüncelerde olmalıdır. Dünyanın en iyi yasa tasarısını da yapsanız uygulayanların anlayışında partizanlık varsa anlam ifade etmez. Biz KTAMS olarak kamu çalışanlarının hak ve menfaatlerinin geri götürülmesi konusundaki bu taslağa kesinlikle geçit vermeyeceğimizi, tüm gücümüz ile dost ve kardeş sendikalar ile birlikte sonuna kadar mücadele edeceğimizi vurgularım.
