TL’deki hızlı değer kaybı, türlü sıkıntılarla boğuşan esnafı tamamen kıskaca aldı. Birçok esnaf döviz kuru üzerinden olan kirasını bir ödeyememe endişesi yaşıyor
KİRA HER GÜN ERTIYOR: TL’deki hızlı değer kaybını Havadis’e değerlendiren esnaf, kirayı ödemekte zorlandığından yakındı. “Kiralar döviz üzerinden. En uzuz kira 500 sterlin. 500 sterlin 4 bin TL’yi aşıyor” diyen esnaf kirayı ödeyemeyecek duruma geldi
HAMMADDE DÖVİZLE: Esnaf: Kazancımız TL ama bütün girdilerimiz döviz üzerinden. Dün 300 TL olan yağ bugün 500 TL’ye denk geliyor. Kazanç giderleri karşılayamayacak noktada böyle giderse esnaf batar. Sattığımızı yerine koyamayacak duruma geldik
HÜKÜMETTEN BEKLENTİ: Hükümetten vatandaşın alım gücünün korunması ve piyasanın ayakta tutulması için tedbir isteyen esnaf, “Eğer bir önlem alınmazsa, başta küçük esnaf olmak üzere iflaslar peş peşe gelecek” uyarısında bulundu
Kardelen GÖKSU
Döviz kurlarındaki artış, döviz ile iş yapan sektörlerin tümünü olumsuz etkilerken dövizdeki artıştan doğan olumsuzluklardan en büyük payı yine esnaf aldı. Dövizdeki artış Türk Lirası ödenen vatandaşı çıkmaza soktu. KKTC’de TL ödenen esnafı zor durumda bırakırken, döviz taksiti olanları çıkmaza soktu. Kazançlarının ancak kiralarını ödemeye yettiğini söyleyen esnaflar, geçinemediklerinden şikayet etti.
Dövizdeki artış, KKTC’de konfeksiyon sektöründen, gıda sektörüne, ilaç sektöründen, eğitim sektörüne kadar ve daha birçok sektörü direkt olarak etkiliyor. Dövizdeki artış piyasaya TL olarak pahalı yansıyor.
Dövizdeki artışa paralel gelişen piyasadaki pahalılık, esnafı ekonomik çıkmaza sokuyor. Bir an önce hükümetten bir takım önlemleri hayata sokmasını isteyen esnaf, “Bir düzenleme gelmezse büyük şirketlerde dahil olmak üzere bir çok esnafın batacağını öngörüyoruz” diyerek isyan etti.
Vatandaş ne dedi? Vatandaş ne dedi? Vatandaş ne dedi?
Mehmet Kanal: Devlet çözüm üretmeli
“Şuan itibari ile aldığımız miktar, verdiğimiz miktarı karşılamamakta. 300 TL’ye aldığımız araç yağlarımız şuan ki kur ile 500 TL civarına yükseldi. Kira gelirleri ve araba fiyatları gibi hayati olan şeyler Türk Lirası’na endekslenmesi gerekmektedir. Devletin bu konu da çözüm üretmesi ve hızla adım atması gerekir. Kira gelirleri İngiltere’de olduğu gibi bölge bölge farklılık göstermelidir. Herkesin 400 sterlin ödeyecek gücü yoktur. TL kazanıp döviz harcıyoruz. Böyle olacaksa dövize geçelim. Hükümetin bu konuda ne yapacağını merak ediyorum.”
Süheyla Argüden: İflas kapıda
“Dövizdeki artış biz kuyumcuları da çok fazla etkilemekle birlikte, satış düşüyor alış artıyor. Bu çok üzücü bir durum, vatandaş birikimini elden çıkarmak zorunda kalıyor. Bu ciddi bir ekonomik sıkıntının göstergesidir. Eğer bir önlem alınmazsa, küçük esnaf başta olmak üzere iflaslar peş peşe gelecek. Aynı zamanda TL kazanıp, borçlarımızı döviz üzerinden ödememiz ne kadar doğru, bu duruma yetkililerin kesinlikle el ve kur sabitlemesi gerektiğini düşünüyorum.”
Yelda Türksever: Döviz borçlanılmamalı
“Aldığımız ürünler yurtdışından Euro bazında gelmekte, kiramız deseniz Sterlin. Döviz artışı dolaylı yoldan bizi çok fazla etkiledi ve etkilemeye devam edeceğini düşünüyorum. Çiçek lüks bir tüketim olduğundan dolayı, borcu olan vatandaş artık çiçek almayı tercih etmiyor. Ev, araba gibi ihtiyaçlarda vatandaşın kesinlikle TL dışında borç yapmaması gerektiğini düşünüyorum.”
Okan Yamanyılmaz: Ekonomik kriz söz konusu
“Dövizin yükselişi her şeyden önce vatandaşın yaşamını etkiledi. Yatırımlar, alım satımlar döviz üzerinden olduğu için vatandaşın aldığı maaş döviz karşısında eriyip gitmekte. Bugün insanlar, ev ve araba taksitini döviz üzerinden ödemekte ve bu ekonomik bir krize sebebiyet veriyor. Altının yükselişi de kuyumcu sektöründe alım, satımı geriye çekti. Dövizin yükselişin önüne geçilmesini ümit ediyoruz.”
Sultan Göçer: Durumumuz daha da kötüleşecek
“Ülkemizde ihracat olmadığı için bu durumdan çok fazla etkilenmekteyiz. Zamanla dövizin yükselişini izleyeceğiz ve hiçbir önlemimiz olmadığı için mağdur kalacağız. En kısa zamanda bir düzenleme ve politika uygulanmalıdır yoksa durumumuz daha da kötüleşecek.”
Mehmet Meta: Çözüm üretilmeli
“Durumumuz daha fazla kötüleşmeden önüne birinin geçmesi lazım. Vatandaşın birçok kesimi dövizden etkilendi, alım gücümüz daha da düştü. Kiralarımızın ve ihtiyaç ödemelerimizin döviz oluşuna bir çözüm gerekli. Aynı zamanda ev sahipleri 350-400 Sterlinden aşağıya ev kiralamıyor, bu durum ülkeye gelen öğrenci kesimi de çok fazla etkilemekte.”
Metin Bulut: İhtiyaçlar erteleniyor
“Vatandaş dövizin yükselişiyle birlikte birçok ihtiyacını ertelemek zorunda kalıyor veya almaktan vazgeçiyor. Esnaf, vatandaştan aldığı para ile işini yürütüp, personelini ödemek zorunda. Satış olmadığı sürece personel ödeyip, dükkan kiranı ödeyemiyorsun. Dövizin bu durumuyla birlikte halkımız fakirleşmekle karşı karşıya kalıyor. Bir düzenleme gelmezse büyük şirketlerde dahil olmak üzere bir çok esnafın batacağını öngörüyorum. Devlet mekanizmasında ekonomik olarak alabileceğimiz bir tedbirde yok. Çünkü ülkemizde kendi ürettiğimiz bir üründe yok.”
Yüksel Kebapçı: Sattığımız malı yerine koyamıyoruz
“Döviz bazında gelen malları, mecburen bizde döviz bazında satmak zorunda kalıyoruz, bu durum birçok alıcının gözünü korkuttuğundan dolayı satışlarımızda bir durgunluk söz konusu. Günün sonunda bakıldığında verdiğimiz mallar, aldığımız malları karşılamıyor. Dövizin yükselişi esnafın büyük bir zarara uğramasına sebep oluyor, dövizin durumu böyle giderse birçok bütçesi düşük olan esnafın kapıya kilit vurmasına sebebiyet verecektir.”
