Gerek görsel, gerek yazılı gerekse sosyal medya üzerinden bir süredir ekonomik akılla ve rakamlarla eğitim tartışmaları yapılmaktadır. Biz de geçen haftaki yazımızda SADECE ekonomik akılla ve rakamlarla eğitimi tartışmanın doğru olmadığını, eğitimin sosyal ve psikolojik yanları olduğunu dilimiz döndüğünce anlatmaya çalıştık. Ancak bu tartışmalar bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde, ne yazık ki öğretmenin statüsünün zedelemeye, onları itibarsızlaştırmaya doğru ilerlediğini görüyorum. Sanki de eğitimde yaşanan sorunların baş sorumlusu öğretmenmiş gibi bir algı oluşturulmaya çalışıldığını seziyorum. Bu ülkede öğretmenin az çalıştığını, çok para kazandığını iddia eden bilgilerin, gerek yazılı, gerek görsel gerekse sosyal medya üzerinden tartışıldığını görmekteyiz.
Ben de burada eğitimle ilgili bazı rakamları sizlerle paylaşmak istiyorum. Brüksel merkezli ve Avrupa Birliği ile çok sıkı ilişkileri olan, AB ile birlikte projeler yürüten Avrupa Sendikalar Enstitüsü(ETUI) öncülüğünde hazırlanan “Comparative study of teachers’ pay in Europe” isimli rapordan bazı bilgiler vereyim.
Bu rapora göre, AB ülkelerinde ilkokul öğretmenlerinin aylık başlangıç maaşları brüt 230 Euro(Bulgaristan) ile 3147 Euro(Danimarka) arasında değişiyor. KKTC’de ise başlangıç olarak öğretmen maaşı brüt 750 Euro civarında… Avusturya, Belçika, İngiltere, Almanya ve Danimarka’da öğretmenler çalışma yıllar arttıkça maaşları 3500 Euro’yu bile aşabiliyor. Bu araştırmanın verilerine göre KKTC’deki öğretmenlerden daha az başlangıç maaşı alan öğretmenlerin bulunduğu ülkeler arasında Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Slovakya, Macaristan gibi ülkeler var. AB genelinde 20 ülkedeki öğretmenler KKTC’deki öğretmenlerden çok daha fazla kazanıyor. Örneğin Danimarka’daki öğretmenler KKTC’deki öğretmenlerden 4 katı fazla kazanıyor. AB’de yer alan 12 ülkedeki öğretmenler KKTC’deki öğretmenlerden iki katı fazla kazanıyor. Ama hiçbiri de KKTC’deki öğretmenden iki kat fazla çalışmıyor.
*******
Eğitimi rakamlar ve ekonomik verilerle tartışmak isteyen dostlar bu maaşlar sonrasında şunu sorduklarından da eminim; “ KKTC’de öğretmenler haftada kaç saat ders yapıyor?”
Bu konuda da aynı raporda belirtildiğine göre AB genelinde ilkokul öğretmenleri haftalık olarak ortalama 20-25 ders saati çalışıyor. 25 ders saatinin üzerinde olan ülke sayısı sadece 5. İzlanda(tecrübeli öğretmenler haftalık 13 saate kadar düşüyor), Güney Kıbrıs, Litvanya, Polonya ve Avusturya gibi bazı ülkelerde öğretmenlerin haftalık ders saatleri ise 20 saatin altında olduğu görülüyor.
Peki KKTC’de durum nedir? Bizim ilkokullarımızdaki sınıf öğretmenlerinin %95’nin haftalık ders saati 20-25 aralığındadır. Dolayısı ile çalışma saatleri AB ortalamaları ile aynı olduğu rahatlıkla söyleyebiliriz. Buna ek olarak KKTC’deki öğretmen bu ders saatlerini öğlene kadar olan okul saatinde, sıkıştırılmış zaman dilimi içerisinde, çok daha yorucu bir okul süreci geçirmektedir. Okul saati süresince KKTC’deki öğretmenin dinlenme fırsatı, Avrupalı öğretmene göre çok daha sınırlıdır.
*******
Rakamları ve ekonomiyi seven, eğitime meraklı ve öğretmenlerin az çalıştığına inanan diğer mesleklerdeki dostlar, bu verdiğim bilgiler dışında “ öğretmenler yılda kaç gün çalışıyor?” diye de sorabilirler. Buna da mutlaka verecek cevabımız vardır elbet. Mademki eğitimi rakamlarla tartışacağız, kendimize göre biz de rakamlar ortaya koyabiliriz.
Avrupa’da bazı ülkelerde yıl içerisinde ders yapılan günlere baktığımız zaman Finlandiya’da 190, Portekiz’de 184, Belçika’da 182, İngiltere’de 178 ve İspanya’da 175 gündür. Haftada 6 gün okula giden ülkelerde bu rakam 200 günü aşmaktadır. İngiltere’de on yıl kalmış biri olarak İngiltere’deki eğitim tartışmalarında “ niye biz 178 gün da Finlandiya 190 gün okula gidiyor? veya İngiliz öğretmenler Finli öğretmenlerden az çalışıyor “ diye bir tartışmaya rastlamadım. KKTC’de ise bir öğretim yılı 36-37 haftadır.(15 Eylül’den 15 Haziran’a kadar) Bu da 185 çalışma gününe eşittir. Yani AB ülkelerindeki ortalama rakamlardan farkı yoktur.
Tüm bu yukarıda bahsettiğim rakamlara baktığımız zaman, KKTC’de öğretmenlerin az çalıştığını, fazla para kazandığını söyleyebilir miyiz?
Dolayısı ile amacımız KKTC’de eğitimin kalitesini artırmaksa ve niyetimiz “bağcıyı dövmek” değilse, eğitimde tartışacağımız çok daha önemli konular vardır.
Rakamlara ve ekonomik verilere takılmada…
