Bir davranışın veya bir alışkanlığın insanlığın ortak davranışı veya “adet” i haline gelmesi için nice yüzyıllara ihtiyacı olduğu bilinir.
Her davranışın, alışkanlığın gerisinde bir geçmiş yatar.
Mesela dudaktan dudağa öpüşmenin derin bir geçmişi vardır.
Bu alışkanlık, sevgi gösterisi veya tutkulu davranış çok eski dönemlerde değişik anlamlar taşıyordu.
Dudaktan dudağa öpüşmenin, ilkel dönemlerde annenin çocuğunu ağızdan ağıza beslemek güdüsüyle geliştiğini belirtir bazı araştırmalar.
Büyük İskender ve ordusu Hindistan’a gittiğinde, dudaktan dudağa öpüşme davranışını Hintliler’de görüp benimsemişler.
Sonra Romalılara sıçradı bu iş.
Ama bu tür davranışlar bugünün dudaktan dudağa öpüşme anlamlarından uzaktı ve sırasında bir anlaşmanın onaylanmasına işaret eden bir davranış biçimiydi.
Romantik öpüşmeler daha sonraları başladı.
Romeo ve Juliet’in birbirlerine sarılıp dudak dudağa öpüşmeleri o dönemin romantizmine simge olduğu söylenir.
Ancak eski Hindistan’da yazılan Mahabharata destanında geçen aşağıdaki alıntı, dudaktan dudağa öpüşmenin ortaçağ aşıklarından çok önceleri bilindiğine dair ipuçları verir:
“Dudaklarını dudaklarıma yerleştirdi ve bir ses çıkarttı ve bu bende bir haz uyandırdı.”
***
Bazı bilgilere göre öpüşmek insanlığın ortak davranış biçimi değildir.
Öte yandan bugün için bütün dünyada öpme davranışı ile selamlaşmanın oranı yüzde 46’yı aşmamış…
***
Öpme davranışında dini etkiler de vardır.
Öyle ki iş, el-etek öpmeye kadar varmıştır.
Dahası, Müslümanlar bir türbeye gittiğinde türbenin örtüsünü öperken, Hıristiyanlar bir tahtaya kondurulmuş İsa figürünü ayaklarından öperler.
Bir zamanlar İran’da öpüşmenin çeşitli statüleri varmış.
Yanaktan öpmek öpülenin daha alt statüde olduğunu, dudaktan öpmek daha üst statüde olduğunun belirtisiymiş.
Bu durum Ruslarda da yok değil.
Eski Sovyet liderlerinin kendilerine yakın devlet başkanlarını dudaktan dudağa öptüklerinin görüntüleri çoktur.
Öpme meselesi siyasette de çeşitli anlamlar alabiliyor.
Biat kültürüne sahip siyasi oluşumlarda liderin eli öpülür; lider bundan gayet memnundur, bu davranış genellikle yanaktan yanağa öpme yerine selamlaşmayı kafa tokuşturarak yapanlarda görülür.
Kafa kafaya tokuşmanın tarihsel bir geçmişi vardır ve kurtların şakaklarını birbirine değdirerek yön bulduklarına dair hikayelere kadar dayanır.
Öte yandan biat kültürü mafya örgütlenmelerinde de vardır ve buna göre mafya babasının elinin öpülmesi bağlılık belirtisidir.
Kısacası öpmenin geçmişi çok eskilere dayanır…
