Maliye Bakanı Sunat Atun dijital Türk lirası’nın pilot uygulama yerinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olacağını açıklaması ve yeni bir dönemin başlayacağını belirtmesiyle pembe bir tablo çizmeye çalıştı.
Aslında olay şu; mevcut nakit ve kaydi para yerine doğrudan Merkez Bankası tarafından çıkarılacak olan dijital bir değişim aracı. Para ekonomideki işlemleri yapmak için bir yöntemdir. Şimdi bunun yerini dijital bir Merkez Bankası parası alacak. Tıpkı geçmişte altın, gümüş ve değerli metallerin kullanıldığı gibi.
Dijital Türk lirası nakdi paranın yerini alabilir ama bunun makro ekonomik etkilerini öngörebilmek lazım. Bu yöntemle bankacılık sisteminin kökünden değişmesi lazım. Artık kimsenin parasını mevduata yatırmaya ihtiyacı olmayacak. Herkes mevduatını doğrudan Merkez Bankasına yatırabilecek. Peki bu durumda bankalar ne yapacak?
Bankalar mevduat toplayıp kredi vererek para kazanıyor. Mevduat bankalardan kaçar ve Merkez Bankasına geçerse krediyi kim verecek? Merkez bankası mı verecek? Kamu eline böyle bir güç alacak. Bu uygulama bir siyasi mesele, Çin Halk Cumhuriyet’inde Merkez Bankası Dijital Para uygulaması başlattı ve kamunun vatandaşlar üzerinde etkin bir takip etme yetkisi ve uygulaması oluştu.
Avrupa’da dijital bankalar mevduat toplamıyor ama farklı yerlerden sermaye piyasalarından tahvil ihraç ederek veya yabancı bankalardan borçlanıp müşterilerine kredi veriyorlar.
Böylece yeni sistemler gelişecek. Bu yeni sistemlerinde her birinin bir riski olacak. Yani kredi kararını devlet verecekse bunu nasıl yapacak? Bankalar kredi veremeyecek. Katılım bankacılığı ön plana çıkartılacak, İslami finans modeli olacak. Dijital Türk lirası uygulamasında hayatın gizliliği ortadan kalkar. Kamu her bireyin parasal hayatını kontrol eder. Bu uygulamanın bireysel özgürlükleri ortadan kaldırdığı kesin bir düşünce. İşte bu açıdandır ki finans sistemini değiştirmek ödeme sistemlerinin değiştirilmesi ile bankacılık sisteminin de bir değişimi tabi tutulmasıyla Türkiye’de finans sisteminin tamamıyla değiştirilmesi kolaylaşacaktır. Burada bizi kimse kandırmaya çalışmasın. Dijital Türk lirası’nın satın alma gücünde herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Bu bir ekonomik tercih olduğu kadar aynı zamanda bir politik tercihtir de.
