Bir müddet önce hayata veda eden usta yazar Çetin Altan’ın Milliyet gazetesinde 21 Ekim 2014 tarihinde “OSMANLI TAVRI” başlığı altındaki yazısının bir bölümü şöyle:
Bakın bu konuda Belçikalı iktisatçı Emile de Levaleye, 1885’te yazdığı “Tuna’nın Berisi ve Ötesi” adlı kitabında Filibe’de gördüklerini nasıl anlatıyor:
“Burada bana herkes 1876-77 savaşı sırasında Türklerin yaptıklarından söz ediyor. Bu bir usul Osmanlılarda. Halkın gözünü iyice korkutarak, Rus ordularının yaklaştığı sırada, ayaklanmaları önlemek için baskıları iyice artırmışlar.
Filibe’de her gün 20-30 kişi asıyorlarmış. Hatta bir gün 60 Bulgar’ı birden asmışlar. Batı devletlerin duruma karşı çıkmasıyla Osmanlı hükümeti, idamların durdurulması için Ahmet Vefik Paşa’yı göndermiş Filibe’ye. Osmanlı Valisi ise Paşa’nın gelişini kutlamak için halktan 6 kişiyi sallandırmış. Civardaki birçok köy, yerle bir edilmiş, Karlıova’da 1500 kişi kılıçtan geçirilmiş ve kasaba yağma edilmiş.”
*
“Şipka, Eskizağra, Kızanlık, bütün o gül vadisi ya kısmen, ya tamamen yakılıp yıkılmış. Aklımda kaldığına göre, bütün bu korkunç olayları o tarihlerde en küçük ayrıntısına kadar Amerikalılar yayımlamışlardı. Ve Amerikalılar özellikle halkın yeniden Osmanlı işgaline düşmekten duyduğu korkuyu belirtiyorlardı bu açıklamalarda. Ama Avrupa’nın buna göz yumması katiyen mümkün değildir…”
*
Osmanlı Sarayı 19. yüzyılda Balkan başkaldırılarına karşı sadece şiddet kullanacağına, biraz da aklını kullansaydı, 5 milyon kilometrekarelik bir imparatorluk 780 bin kilometrekareye bu kadar çabuk küçülmezdi.
Geçmişle gelecek bilincinden yoksunluk çok pahalıya mal oluyor insan kuşaklarına.
…
Çetin Altan keşke yazısının başlığını “Osmanlı Kafası” koymuş olsaydı…
…
Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan hemen sonra 1 Kasım gecesi kutlamalar yapılmış, havai fişekleri atılmış.
Ankaralılar sokağa fırlamışlar.
Olaya bir alıntı ile bakalım:
“Tanin gazetesinde 1 Kasım günü yarı alaylı bir üslupla yer alan aşağıdaki satırlar ülkenin oldukça düşündürücü gerçeğini yansıtıyordu: “Dün gece Cumhuriyet şerefine atılan top seslerinden dışarıya fırlayan halk, ‘cumhuriyet!’ sözlerinden fazla bir şey anlamamış: ‘Cumhuriyet. O nedir?’, ‘nasıl adamdır?’, ‘Nereden geldi?’ diyenler olduğu gibi, silah seslerini yangın işareti zannedenler de oldu”. (www.aydinlik.com.tr).
…
Cumhuriyeti kuranlar bunlarla da uğraşmak durumundaydılar; işleri çok zordu.
Hilafet bile zor kaldırılmış; aynı cephede birlikte savaşanlar birbirlerine düşmüşlerdi…
…
Neticede o coğrafyaya cumhuriyet dikişi atılmıştı sökükleri ile birlikte!
Dikiş mi tutmadı, sökükler mi patladı?
Zaman gösterecek…
