Bir süredir süre giden, batı bölgesindeki “yeni hastane” tartışmasını ilgi ile izliyorum. Sonunda karar verdim ki bu ülkede herkes popülist. Biliyorum bu yazıyı yazdığımda çok küfür yiyeceğim. Ama yine de düşündüğümü söyleyeceğim. Esasen bu kadar yıllık deneyimimden sonra düşüncemi ortaya koymaktan çekinirsem kendime olan saygımı yitireceğim. Zaten biraz da bu nedenle bu yazıyı yazıyorum.
Gelin hep beraber sesli düşünelim. Öncelikle “Cengiz Topel Hastanesi gerçekten dört dörtlük bir hastane midir?” sorusuna yanıt arayalım:
1- Bina çağdaş hastane yapısına uygun mu?
2-Donanımı yeterli midir?
3-Personel (Hekim, hemşire, işçi memur vs) sayısı yeterli mi?
4-Personel burada çalışmaktan memnun mu?
5- Hastalar asgari faydayı alabiliyorlar mı?
6- Acil Vakalara müdahale edile biliniyor mu?
Şimdi bu soruları cevaplamaya başlayalım.
Bina kesinlikle çok eski. Mimarisi ise çok demode. Dünya üzerinde artık yatay hastaneler önerilmemektedir. Dik ve akıllı binalardan oluşan hastaneler tercih edilmektedir. Koğuş sisteminin de artık insani olmadığı gerçeği kabul görmüştür. İnsanlar haklı olarak özel odalar talep etmektedirler ve çok da haklıdırlar. Ameliyathaneler vakum kapılı olmalı, kolay steril olmalıdır.
Personel sayısına gelince. Hiçbir hastanemizde yeterli değildir ki burada olsun.
Burada çalışan çoğu personel, (ki çoğunluğunu hekimler çekmektedir), burada zorunluluktan çalışmaktadırlar. Her zaman için başka hastanelere tayin alma isteği ile görev yapmaktadırlar. Şimdi bana kimse Hipokrat yeminini, ya da vatanın her yerinde görev yapmanın eşit yükümlülük olduğu söylemi ile gelmesin. Nasıl ki hastalar en iyi şartlarda tedavi olmak isterler, hekimlerinde bunu en iyi şartlarda yapmak istemeleri doğaldır. Kaldı ki hekimlik mesleği kendini geliştirmekle zevk alınan bir meslektir ve bunu Cengiz Topel Hastanesi şartlarında yapmak mümkün değildir. Hekimlik, sadece boş bir oda içinde yapılamayacak kadar gelişmiş sanattır. Gelişmiş enstrüman ve yardımcı personele mutlaka ihtiyaç vardır. Ne acıdır ki Cengiz Topel Hastanesi bu saydığım yönlerden zayıftır.
Hastalar ise, aslında çoğu problemlerini çözmek için orayı trans geçip, LefkoşA’ya gelmektedir. Sadece kronik hastalığı olanlar (diyabet; yüksek tansiyon; vb) ilaçlarını yazdırıp alıyor: (o da var olduğu sürece). Bunun dışında bir de ilk yardım yapılıyor. Dikkat edin. İlk yardım diyorum “acil” diyemiyorum. Zira orda gerçek anlamda bir acil servis hiç olmadı.
Peki hiç mi hasta yatmıyor orada? Yatıyor tabi. Gayretli hekim ve diğer personel, tüm yokluklara rağmen burayı tercih eden hastalara gereken tedaviyi yapıyor. Ama işin gerçeği o hekimlerin pek çoğu dahi o hastanede ki alt yapı yetersizliğinden dolayıdır ki orada çalışmak istemiyor. Bu bir realitedir. Sağlık Bakanı Gulle bunu söylediğinde birçok bölge sivil toplum örgütü tepki koymuş ve hekimlere HİPOKRAT andı hatırlatılmıştı. Ne var ki bu duygusallıktan öteye gitmeyen bir hatırlatmadır. Daha önce de belirttiğim gibi, günümüz şartlarında her hekim, hastasını en güvenilir şartlarda tedavi etmek ister. Riskli ortamlarda çalışmak istemez. Bu bir hekim ve hasta ortak hakkıdır.
Bütün bunların ışığında ne yapılmalıdır?
Yukarıda saydığım fonksiyonlara yönelik başta Lefke olmak üzere güçlü sağlık ocakları kurulmalıdır. Halkın birinci basamak hekimlik hizmetleri burada sağlanmalıdır. Belediyelerce konulacak düzenli sefer yapan minibüslerle hastaların taşımacılığı kolaylaştırılmalı, ikinci basamak hekimlik hizmeti verecek hastaneye ulaşım sağlanmalıdır. Bu arada çift şeritli yollar da tamamlanıp ulaşım zamanı on beş dakikanın altına düşürülmelidir. Bu zamanı kesinlikle kafadan atmadım. Oluşan trafik yoğunluğunda bir aracın Köşklüçiftlik’ten LefkoşA Devlet Hastanesi’ne ulaşma süresi ortalama on beş dakikadır.
Bölgeye uygun alt yapıya sahip, ikinci basamak hekimlik hizmetleri veren, dikine bir hastane mutlaka bulundurulmalı, koğuş sistemi olmayan bir düzenleme yapılmalıdır. Hastane de her branştan en az bir hekim mutlaka bulunmalıdır.
Hastanenin yeri de mutlaka daha merkezi olmalıdır. Daha çok insan yoğunluğunun olduğu yerde kurulmalıdır. Cengiz Topel Hastanesi’nin yeri ise ciddi bir turizm tesisi kurulmak üzere değerlendirilmelidir. Zira bu kadar kısa mesafede iki hastane bulundurulması rantabl değildir. Üstelik yarım yarım olacağına tek olsun tamam olsun mantığı ile yeni hastanenin personel ve cihazla olarak donatılması en mantıklısıdır.
Eski hastane arazisi ve etrafı turizm bölgesi ilan edilmelidir. Hastanenin boşaltacağı arazi üzerine beş yıldızlı bir turistik tesis-ler kurularak, bölge halkının emeğinin ürünün değerlendirilmesine gidilmelidir. O bölgede kurulacak ve sahili düzenlenecek bir Golf-Resort Otel’in oraların gelişmesine büyük katkı koyacağı kesindir. Hatta yeni yapılacak hastane ile bu turistik tesisin finansmanı bile ortak bir planlanmadan sağlanmalıdır. Bütün bunlar halka açık ihalelerle olmalı, kimse bir şeyler “peşkeş çekiliyor” iddiasında bulunamamalıdır. Kanaatim o dur ki ciddi güzel projeler getirildiğinde bu gün karşı çıkanların dahi desteği alınacaktır. Unutulmamalıdır ki “çıkmaz sokak” kaderi mevcudu koruyarak değişmez.
Biliyorum bazılarınız “Bunla hep Hayal” diyecektir. İyi de hayal etmek başarmanın yarısı değil midir?
VE ŞİİR
Bu hafta şairimi ve şiirimi, Dr. Turgay Akalın tarafından hazırlanan “Kıbrıs Türk Doktor Şairler Antolojisi” kitabından seçtim. Dr. AYTEKİN ÇOLAKOĞLU’nun GİDERİM isimli şiirini sunuyorum:
GİDERİM
Giderim
Gün gelir giderim
Gezmem artık dağ başında
Gece yalnız uykusuz
Gündüz böyle genç yaşımda
Kışlar uzun taşlar soğuk
Kavuran yaz sıcağında
Umutsuz susuz
Nasıl beklerim kapında
Giderim
Gün gelir giderim
Erisem de gözyaşımda
Gönlümü satar giderim
ANLAYAMADIKLARIM
Anlayamadım ben şimdi. Babalar gününde “Annemi seviyorum” diye pankart açarsak suçlu mu olacağız yani şimdi?
Karikatür
.jpg)
***
CENGİZ TOPEL
.JPG)
