Bizdeki federasyon düşmanlarına kısa bir ders - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Köşe Yazarları

Bizdeki federasyon düşmanlarına kısa bir ders

basaran duzgun banner

Pek çok kişi bilmez.

Bilenler de yanlış bilir.


Federasyon, Kıbrıslı Türklerin ortaya attığı bir tezdir.

Ortaya attığı ve Rum tarafına kabul ettirdiği.

Sadece Rum tarafına değil, “uluslar arası toplum” denilen BM, ABD, İngiltere ve yeni zamanlarda Avrupa Birliği’ne de kabul ettirdi.

Denktaş ile Makarios, 1977 yılında iki bölgeli, iki toplumlu, federal bir devlet kurulması üzerinde uzlaştılar.

Varılan doruk anlaşmasıyla Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların ayrı bölgelerde yaşayacağı federal bir yapıya dönüşecekti.

Rumların “milli” lideri Makarios ölünce ve Kiprianu Cumhurbaşkanı seçilince aynı anlaşma 1979 yılında, bu kez Denktaş ile Kiprianu tarafından imzalanarak teyit edildi.

Buna da ikinci doruk anlaşması denildi.

Ve devamında süregelen bütün görüşmeler bu temel üzerinden yapıldı.

Annan planı, federasyon temeline dayalı bir ortaklık anlaşmasının iki tarafın onayına sunulmuş tek uzlaşı ürünüydü.

Malum Rum tarafı kabul etmedi ve yürürlüğe girmedi.

Sonrasında devam eden ve hüsranla sonuçlanan İsviçre’deki zirvelerde ele alınan yönetim şekli federasyon idi.

Garantilerin tartışılması veya verilecek toprak tavizinin iki bölgeli, iki toplumlu federal devlet ile alakası yoktur.

Garantiler, toprak veya mülkiyet detaydır.

Aslolan federasyondur.

***

Rahmetli Denktaş ile yaptığım bir mülakatta şöyle söylemişti:

“Ankara’ya başvurdum ve “derhal bir devlet ilan etmemiz gerekir” dedim. Lefkoşa Surlariçi, Köşklü Çiftlik, Ortaköy, Göçmenköy, Gönyeli, Boğaz ve çevre köylerinden oluşan geniş bir toprak parçasına sahiptik. Bu topraklar üzerinde bir devlet ilan edip Makarios’u zor durumda bırakabilirdik. Kıbrıs Cumhuriyeti’ni nasıl gasp ettiklerini çok daha iyi anlatabilirdik. Kıbrıs Türkünün de kendi kendini yönetme hakkını tüm dünyaya haykırabilirdik. Ama olmadı. Ankara bu önerime soğuk baktı…”

Denktaş’ın anlattığı tarih 1970 yılıydı.

Toplumlar arası çatışmaların durulmasından sonra ilk toplumlar arası görüşmeler Denktaş ve Kleridis’in başkanlığındaki heyetler tarafından yapılacaktı.

Yıl 1968, mekan Beyrut idi.

O zamanlar Beyrut Akdeniz’in İsviçre’si idi.

Rumlar, 1960 anlaşmasıyla kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Kıbrıslı  Türklere çok fazla hak verildiğine inanıyorlar ve Kıbrıs Cumhuriyeti kuruluş temellerini değiştirmeye çalışıyorlardı.

13 maddelik bir liste hazırlamışlardı, Kıbrıslı Türklerin haklarını budayan.

Bunu silah zoru ile uygulamaya çalışmışlar, başarılı olmayınca da 1968 yılında başlayan toplumlar arası görüşmelerde dayatmaya çalışmışlardı.

Bunda da başarılı olamadılar.

Kendi aralarında yaşadıkları trajedi ve nihayetinde Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak için 15 Temmuz 1974’de darbeye yeltenince malumdur ki 20 Temmuz çıkarması oldu.

Federasyon fikri 20 Temmuz’dan sonra Türk tarafınca resmi olarak masaya kondu.

Rum tarafı da 1977’de bunu resmen kabul etti.

Daha düne kadar da bunu kabul ettiklerini zannediyorduk.

“Federasyon bizim için acı bir uzlaşmadır” söylemlerini kulak ardı ederek federasyona dayalı bir anlaşma yapacaklarını umut ediyorduk.

Belli ki acı da olsa bu uzlaşmayı hazmedemediler.

***

Tüm bunları niye yazdım biliyor musunuz?

Bizdeki federasyon karşıtları için yazdım.

Bu aşamada federasyondan vazgeçmek, kendi tezimizden vazgeçmek ve kendi kendimizi inkar etmek demektir.

Üstelik, Rum tarafı federasyondan kurtulmaya çalışırken…

 

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar