Türkiye basınında son günlerde dikkat çeken bir haber vardı. Chicago Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ufuk Akçiğit’in yaptığı araştırmaya göre, 12 bin akademisyen Türkiye’den ayrılarak yurtdışına göç etmiş. Bu haberden sonra “acaba Kıbrıs’tan göç eden eğitimli insanlarımız ne kadardır?” diye düşündüm.
Elbette belki binlerce değilse bile yüzlerce Kıbrıslı Türk akademisyen dünyanın birçok yerinde görev yapıyor. En üzücü olanı da bizim bunlardan haberimiz ve iletişimimiz yok. En acısı da onlardan devlet olarak yararlanamıyoruz.
Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’ne girdiği 2004 öncesinde de İngiltere ve Amerika’da üniversite öğrenimine giden az da olsa öğrenci vardı. Ancak 2004 sonrasında bu rakam yılda 250-300 civarına çıktı. Uzun süre de o civarlarda devam etti. Ta ki İngiltere Avrupa Birliği’nden çıkana kadar… Bu rakam son yıllarda biraz düşmüşse de Avrupa’nın İngiltere dışındaki ülkelerine her yıl üniversite öğrenimine giden hatırı sayılır bir Kıbrıslı Türk öğrenci grubu var.
Yani son 20 yılda 5 bin civarında Kıbrıslı Türk öğrenci Avrupa’nın çeşitli yerlerinde üniversiteye gitti veya halen üniversitede… Bu 5 bin gencin kaçı döndü veya dönecek? Çok büyük bir bölümü Kıbrıs’a dönmedi dönmeyecek. Birçoğu Avrupa’nın saygın şirketlerinde çok iyi maaşlara çalışmaktadır. Bir kısmı da üniversitelerde akademisyen olarak kalmayı tercih etmiştir.
En kötüsü ne biliyor musunuz? Bizim mezun takip sistemimiz olmadığı için de devlet olarak bu gençlerden haberdar değiliz. Bu gençlerin ne bilgisinden ne de tecrübesinden yararlanabiliyoruz. Eminim elimizde çok değerli cevherler var ama biz bunlardan haberden olmadığımız için belki de onlardan alacağımız bilgiyi çok daha maliyetli bir şekilde elde ediyoruz.
Londra’da birçoğu ile zaman zaman karşılaşıyorum. Özellikle İngiltere’de öğrenim görenlerin çoğunun iyi bir işi var. Hayatlarından memnun ve Kıbrıs’a geri dönmeyi bu aşamada düşünmüyorlar. İşin ilginç tarafı artık ailelerden de “Kıbrıs’a geri dön” diye bir baskı da yok. Bırakınız baskıyı “orda kalın” diyen çok aile var.
Farkındaysanız son 20 yıldaki göç, daha çok beyin göçü… Yani daha öncekilere benzemiyor. Göçün niteliğinde de bir farklılaşma var. Daha önceki göçler beyin göçü olarak niteleyemeyiz.
Daha önceki göçler daha çok ekonomik sıkıntı ve işsizlik nedeniyle ve İngiltere’de ara eleman olarak çalışmak için gidilirdi. Şimdi durum değişti. Elbette eski göçler gibi göçler devam etmektedir ancak bu kez eğitimlerini İngiltere’de tamamlayanların büyük bir çoğunluğu geri dönmüyor.
Bu gençlerin çoğu Kıbrıs’a döner mi? Pek sanmam. Sohbet ettiklerimin çoğu bu koşullarda dönmeyi düşünmüyor. Birçoğu dönmek için Kıbrıs’ta bir çözüm olursa, Kıbrıs’ın kuzeyi istikrarlı bir yapıya kavuşursa, ekonomi düzelirse gibi talepler ortaya koyuyor.
Hal böyle olunca ve bu taleplerin oluşabilmesinin bugünlerde uzak olduğunu düşündükçe bu gençlerin adaya dönmeleri uzak ihtimal…
Yıllardır devam eden bir durum var ne yazık ki. Demek ki Kıbrıslı ana babaların kederiymiş bu…
Çocuklarının yolunu gözlemek.
