Annan Planı’nın 2004 yılında yapılan referandum ile onaya sunulması ve referandum sonucunda Kıbrıs’ta istenilen barışa ulaşılamaması sonrasında Kıbrıs Türk halkında çok ciddi sosyal travmalar yaşanmasına neden olmuştu. Son günlerde iki toplum lideri arasında kabul edilen “ortak metin” ülkede yeniden barış rüzgarları esmesine neden oldu. Her ne kadar da bu bir sonuç değil bir başlangıç olsa da görüşmelerin yeniden başlayacak olması sevindirici… Görüşmeler sonunda çözüm ya da barış olabilir. Mesele çözümün veya barışın olması değil, mesele o barışın sürdürülebilir olmasıdır. İşte burada eğitime büyük görevler düşmektedir. Her iki toplumda da eğitimi yönetenler, öğretmenler ve diğer bütün paydaşlar, varılacak çözümde barışın sürdürülebilir kılınması için çaba göstermelidir.
Aslında bu Kıbrıs’a özgü bir durum değildir. Bütün dünyada çatışma ve sorun olan bölgelerde ayni durum söz konusudur. Bu nedenle Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 1986 yılını Dünya Barış Yılı ilân etmişti. Yine ayni şekilde Birleşmiş Milletler, 2000 ile 2010 yılları arasını “Barış Eğitimi 10 Yılı” olarak kabul etti.
Peki nedir bu barış eğitimi?
İ. Harris 2003 yılında Chicago’da yapılan Amerika Eğitim Araştırmaları Birliği’nin yıllık toplantısında sunduğu “Barış eğitiminin değerlendirilmesi” isimli sunumunda barış eğitiminin amacını; Güvenlik içerisinde bir dünya ve düzgün bir çevre oluşturmak için gerekli olan davranışları ve bilgileri geliştirmektir” diye tanımlamaktadır. Yine aynı şekilde Harris “Barış eğitimi ayni zamanda öğrenciler arasındaki sorunlarda barışçıl yolu seçme ve şiddet göstermeden sorunlarını çözme becerilerini öğretmeyi amaçlar. Ayrıca barış eğitiminin ana hedefi öğrencilerin eleştirel ve analitik düşünce yapısını geliştirmek” olduğunu da söyler.
******
İşte bundan dolayı biz uzun süredir bu satırları yazarken, öğretim programı (müfredat) içerisinde mutlaka barış eğitimi, çevre eğitimi, trafik eğitimi, medya okuryazarlığı gibi derslerin olması gerektiğine vurgu yapıyoruz.
Gerek kendi toplumumuz içerisinde gerekse toplumlararası ilişkilerin doğru ve sürdürülebilir olmasını istiyorsak “barış eğitimi”ne ihtiyaç vardır. Öğretmenlerin, öğrencilerde barış bilinci yaratmaları çok önemlidir. Bunun yanında insan hakları, kişiler arası doğru iletişim kurma becerisi, savaşların tehlikelerini öğrencilere anlatılması ve kavratılması gerekmektedir. Ne yazık yapılan birçok bilimsel araştırmada çocukların önemli bir kısmının “savaş” konusuyla ilgili olarak somut düşünceleri olduğu ancak “barış” ile ilgili olarak fikirlerinin ise genellikle belirgin olmadığı görülmüştür. Hal böyle iken ve KKTC’de 10-14 Mart tarihlerinde yapılacak olan 5. Milli Eğitim Şurası’na önemli görevler düşmektedir. Bu şurada bu konuda alınması gereken önemli kararlar olduğu aşikardır.
Bu konuda adada yaşayan her iki topluma da önemli görevler düşmektedir. Ders kitaplarında yer alan karşı toplumu rencide eden ifadelerin kaldırılması ile ilk adımlar atılabilir. Doğruyu söylemek gerekirse Kıbrıs Türk tarafı olarak bu konuda özellikle 2004-2009 döneminde önemli adımlar atıldı ancak Kıbrıs Rum tarafında ayni oranda karşılık görmediğini de açık yüreklilikle söylemek durumundayım. Dolayısı ile eğer adada sürdürülebilir bir barış isteniyorsa her iki taraf da “barış eğitimi” konusunda resmi ve ciddi adımlar atılmalıdır. Küçük çalışma gruplarının yaptığı çalışmaları bir kenara koyarsak bu konuda iki toplumlu ciddi adımlar atıldığını söylemek çok güç. İki toplum lideri arasında yakın zamanda başlayacak olan görüşmelerde “eğitim” konusunun da alt başlıklar arasında yer alması zorunluluğunun da göz ardı edilmemesi gerekir. Çünkü yaşayabilir bir barışın ancak barışa, hoşgörüye, insan haklarına önem veren bireyler yetiştirmekle mümkün olabileceği unutulmamalıdır.
Hal böyle olunca, en erken bir zamanda her iki toplumun öğretim programları içerisinde “barış eğitimi” konusunun yer alması ve yeni nesilleri düşmanlık tohumları ile değil “barış ve dostluk” tohumlarının yeşereceği şekilde yetiştirmek gerekir.
