Yeni bir seçim sistemi ile şekillenecek gelenek…
Haliyle kafalar karışık…
Artık her milletvekili her bölgeden oy alabilecek.
Bu nedenle siyasi partiler, “bilinen” ve “başar hikayesi” olan adaylara yöneldiler…
Ancak…
Gördük ki, aday adayları sıralanınca…
Ortaya şu tablo çıktı:
“Mevcut milletvekillerinin tamamı ön sıralardan aday…”
CTP’de de böyle…
UBP- DP’de de…
TDP’de böyle, TKP’de de…
Eleştirdiğimiz bu siyaset ve yapı, aslında cilalanıp cilalanıp baştan konmakta önümüze.
Gerçek şu ki, insanımız “değişime” inanmamakta…
Yeni seçim sistemi, bazı şeyleri değiştirmek için yeterli değil.
Şöyle ki…
Ada genelinde alınacak oy oranları, hangi bölgede, hangi partinin kaç oy alacağını belirleyecek…
Ülkesel bazda hesaplanacak oy, ilçelere bölünecek
Dolayısı ile, bir partinin İskele, Lefke ya da Lefkoşa’da birinci parti olması, o ilçede en çok milletvekili sayısına ulaşması için yeterli değil.
Basit bir mantıkla gidelim…
Barajı geçmeyen bir parti, Lefke ilçesinde yüzde 40 oy alsa ne olur, almasa ne olur?
Bu nedenle, “mühür” bu seçimde ciddi bir önem kazanıyor.
Ne kadar çok mühür, o kadar çok güçlü parti.
Bu netleşen bir tablo.
Aksi halde, “falan partiliyim ama filan partide de arkadaşım aday” derseniz eğer…
“Falan partiye” bir katkınız olmayacak.
İlk intiba…
Mevcut seçim sistemi ile partileri değerlendirdiğim zaman, ortaya sekiz maddelik bir “ilk görüş” çıkıyor.
İlk üçte yer almayan partilerin küçük ilçelerde vekil çıkarması neredeyse imkansız…
Yüzde 10- 15 bandında kalacak üzerine çakmayan partiler, Lefkoşa- Mağusa- Girne dışında vekil çıkaramayacak.
Etnik köken üzerinden yapılacak siyasetin başarılı olması zor…
Zira ciddi bir bölünme var ve iş etnik kökene de dayanacaksa, o zaman ada genelinde yüksek oy alıp, vekil çıkarma işi daha da zorlaşıyor.
Peki…
Yeni seçim sistemi nedeniyle doğması muhtemel tablolar şöyle:
- İlk üç sıranın dışında kalacak partiler, seçmen sayısının az olduğu Lefke, Güzelyurt ve İskele gibi ilçelerden ne kadar oy alırlarsa alsınlar milletvekili çıkarmaları mümkün görünmüyor.
- İlk iki sırayı alan partiler, 5 İskele, 4 Güzelyurt ve 2 Lefke milletvekilinin tamamını arasında paylaşacak
- Yüzde 5 ile 10 arasında oy alan partiler bir ile 3 milletvekili arasında kalacak.
- Yüzde 5- 10 bandında kalacak partilerin, Lefkoşa ve Mağusa dışında vekil çıkarması mümkün görünmüyor
- Yüzde 10- 20 arasında oy alan partiler 3 ile 5 arasında milletvekili çıkarabilecek.
- Yüzde 10- 20 bandında olan partiler, Lefkoşa ve Mağusa yanında, Girne’den de milletvekili çıkarabilecek.
- 5 parti barajı geçerse, ancak 3 partinin yüzde 20’yi geçmesi durumunda ikili koalisyon kurulacaktır. Aksi, üçlü bir koalisyon beklentisi yüksek
- Etnik köken üzerinden siyaset yapan partilerin, bu tabloda bölünmeden dolayı milletvekili adayların seçilmesi kolay görünmüyor…
