KÖŞEMDEN:
Bir süre önce “Köşemden” Dr. Sibel Siber’in “Ayni Masada Yarım Asır” adlı kitabından kısaca söz ederken, bir “başucu kitabı” dediydim..
Yani “merak ettikçe yarım asır geriye giderek mesela 1965’de Beyrut’ta Rauf Denktaş ile Kleridis arasında gerçekleştirilen “müzakereden” başlayarak günümüze kadar gelirsiniz.. (Ki siyasi çözümle ilgili ilk ciddi müzakere 29 Ağustos 1955’de Londra Konferansı ile başladıydı. 1960’ta “Zürih Londra Anlaşmasıyla Kıbrıs Cumhuriyeti kurulur,” bugünlere kadar gelir ki hâlâ bitmeyen “müzakereler” silsilesinde heyamola çekiyoruz!) Sn. Sibel Siber Belli ki iyi çalışmış, iyi araştırmış. En güzeli tarihi sürece sadık kalarak kronolojik sıralamayla, yer yer kendi yorum ve sorgulamalarını da katarak okunası bir eser yaratmış..
Ki kitabın sayfalarını karıştırırken düşündümdü: “Böyle bir adada doğmak talih miydi yoksa Allah’ın Türk’üne Rum’una layık gördüğü “kadarası” mıydı?
*****
MERAKIM nedeniyle Kitabı okumaya başından değil, 7 Temmuz 2017’nin “Guterres Belgesi ve Crans Montana Süreci” başlıklı bölümünü okuyarak başladım.. Yani BM’ler gözetemindeki şu ünlü 5’li konferans!
*****
MALUM konferansın gerçekleştiği yer İsviçre’nin önceleri Mont Pelerin, sonraları Grans Montana şehridir. (Şimdi toplantının çöktüğü ve bozguna uğradığı son “anı” Kitaptan aktarıyorum Guterres konferansa son noktayı şu açıklamasıyla koyuyordu:
“NE yazık ki bir çözüm mümkün olmamıştır ve bu konferans bu uzun süreli soruna çözüm bulamayarak kapanmıştır…”
Sn. Akıncı da 8 Temmuz 2017 tarihinde yaptığı açıklamada “bu konferans bizim neslin son denemesidir” diyordu!
Yani her iki taraf da masadan kalkarken artık “ne bir görüşme ne de çözüm umudu” taşıyordu..
Nitekim Sibel Siber bu “olaya” yorumunu katarken, kitabında şöyle der.
“11 Temmuz 2017’de bilgilendirilmek için Cumhurbaşkanlığına davet edildim. Basına kapalı yapılan bu ikili görüşme sonrası verdiğim demeçte, “Rum halkı Federasyona hazır değilse bizim izolasyon ve ambargolar altında oturup çözümü beklememiz istenmemelidir” dedimdi..
*****
GÖRÜLÜYOR ki Grans Montana müzakereleri tam bir “başarısızlıkla” sonlanmıştır! Oysa bize “az kalsın çözüme ulaşıyorduk da Rum tarafı yüzünden…” Biçiminde lanse ediliyordu. (OYSA 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti ve sonrasında yaşanırken her zaman “tek gerçek” olan Rum tarafının hiç değişmeyen “olumsuz tutumlarıdır” ki bu kez de 2017’de Grans Montana bozgunu olarak tecelli ettiydi!)
Nitekim Sn. Siber de kitabında “olayı” yorumlarken şöyle diyordu: “Sn. Akıncı Grans Montana Konferansının çökmesinden sonra yaptığı konuşmalarında ‘iki ayrı devlete dayalı çözümü’ dile getirmeye başlamış ve şu ifadeleri kullanmıştır: “YA siyasi eşitlik ya iki ayrı Devlet.. Geriye ne kalıyor? Geriye kalan çok açık ve nettir: Ya siyaseten tek çatı altında buluşacağız yada Annan planında yaptıkları gibi Grans Montanada yaptıkları gibi bunu istemediklerini artık içselleştirmişlerse bize başka bir yol kalmıyor…”
Ve Sn. Akıncı Devamla “O zaman yan yana iki ayrı Devlet kökleşerek yoluna devam edecek. Bunun başka bir yolunu ben göremiyorum. Bu konuda yüzleşme zamanı gelmiştir…” Diyordu..
*****
Sn. AKINCI’nın Grans Montana sonrasındaki bu açıklamalarını kitabında yorumlamak gereğini duyan eski Meclis Başkanı ve eski Başbakanlarımızdan Sn. Siber kitabında, Sn. Akıncı’nın sonrası siyasi tutumuyla ilgili de şunları yazıyor: “BU açıklamalarının ardından son zamanlarda verdiği demeçlerinde ise (Sn. Akıncı) nedense ‘Federasyonun tek çözüm modeli olduğunu’ iddia etmeye başlamıştır!..”
Sn. Siber belgelere dayanarak şu yorumu da yapıyor:
GRANS Montana’daki Kıbrıs Konferansının dağılması sonrası Meclis’te konuyla ilgili olağanüstü bir toplantı gerçekleşmemiş, BM’ler Genel Sekreteri Guterres Belgesi ve Crans Montana Süreci Meclis oturumunda tartışılmamıştır!”
“Halbuki” diyor Sn. Siber “Kıbrıs sorunuyla ilgili önemli bir konferans gerçekleşmiş, BM’ler Genel Sekreteri Guterres her iki tarafa da 6 maddelik bir taslak sunmuş ve bunların üzerinde görüşmeler gerçekleşmiştir… (Yarın da Guterres’in o 6 maddelik taslak önerisini aktarırım..)
