Her yıl Nisan ayının son haftasında kutlanan aşı haftası tüm dünyada aşı farkındalığı artırmak amacı ile düzenlenmektedir. Bu sebepten ötürü aşılar hakkında genel bilgileri paylaşmak istedik.
Aşılar sadece çocuklar için değildir !
Aşıyla önlenebilen hastalıklar ülkemizde ve dünyada çeşitli boyutlarıyla sorun olmaya devam etmektedir. Bağışıklama çocukluk yaş grubunda görülen hastalıkların önemli ölçüde azalmasına, beş yaş altı ve bebek ölüm hızların düşmesine neden olmuştur. Ancak bağışıklama sadece çocukluk yaş grubunda görülen hastalıklarla sınırlı düşünülmemesi gereken bir konudur.
Hastalıkların bir kısmı önlenebilmektedir
Bugün için erişkin yaş grubunda sık görülen, ölümlere, işgücü kaybına neden olan bulaşıcı hastalıkların bir kısmı aşıyla önlenebilmektedir. Erişkin yaş grubunda bağışıklama henüz istenilen düzeyde ilgi görmemekle birlikte halkın konu ile ilgili bilgisinin hızla artması gerekmektedir. Aşıların ne kadar etkili olduğunu gösteren bilimsel tablo aşağıdadır;
|
Hastalık |
Aşı öncesi dönem ortalama yıllık ölüm (ABD)* | En güncel raporlara** veya öngörülere*** göre yıllık vaka sayısı |
Azalma % |
| Difteri | 21,053 | 0 | %100 |
| Haemophilus influenzae (5 yaş altı, invazif) |
20,000 |
243 |
%99 |
| Hepatit A | 117,333 | 11,049 | %91 |
| Hepatit B (akut) | 66,232 | 11,269 | %83 |
| Kızamık | 530,217 | 61 | %99 |
| Kabakulak | 162,344 | 982 | %99 |
| Boğmaca | 200,752 | 13,506 | %93 |
| Zatürre (5 yaş altı, invazif) |
16,069 |
4,167 |
%74 |
| Çocuk felci | 16,316 | 0 | %100 |
| Kızamıkçık | 47,745 | 4 | %99 |
| Doğumsal Kızamıkçık Sendromu |
152 |
1 |
%99 |
| Çiçek hastalığı | 29,005 | 0 | %100 |
| Tetanoz | 580 | 14 | %98 |
| Su çiçeği | 4,085,120 | 449,363 | %89 |
* CDC. JAMA, Kasım 14, 2007; 298 (18):2155-63
** CDC. MMWR, Ocak 8, 2010; 58(51,52):1458-68
*** Aktif Bakteriyel İzlem 2008 Öngörüleri
Aşılanma bireysel değil toplumsal bir karardır
Aşı karşıtları artıyor. Toplum bağışıklığı azalacak olursa ciddi salgınlarla karşı karşıya kalınır. Bu nedenle aşı olma/olmama kararı sadece bireyi değil tüm toplumu ilgilendirir. Aşı karşıtlığı tüm toplumun sağlığını tehdit eden bir harekettir.
Aşı karşıtlığı ne zaman ve nasıl başladı?
Bir grup sözde biliminsanı, 1998 yıllında ünlü olma hayali ile fabrikasyon verilerle bir makale yayınlar. Bu makale önde gelen bilim dergilerden Lancet ‘de yayınlanır ve süt çocukluğu döneminde verilen KKK (Kızamık, Kızamıkcık ve Kabakulak) aşısı ile otizm arasında ilişki olduğunu öne süren çalışma, KKK aşılamasıyla ilgili ebeveyn davranışlarında değişimlere ve sağlık sunucularına güvenin azalmasına neden olur. Sonradan bu makale geri çekilir ancak dünyaya verdiği hasar bugün hala daha devam etmektedir.
Aşılar herhangi bir şekilde otizme sebep olmaz!
Avrupa’da kızamık salgını başladı
Aşı karşıtlığı sebebi ile düşen aşı oranları bugün Avrupa’da kızamık salgınına sebep olmuştur. Dünya Sağlık Örgütü’nün son yayınladığı verilere göre 2016 yıllında 5,273 vaka, 2017 yıllında 23,927 vaka ve 2018 yıllında 80,000 üzerinde yeni vaka görülmüştür. Bu da demek oluyor ki aşı oranını azalttığımızda hastalıklar tekrar görülecektir ve daha çok çocuğun ölümüne sebep olacaktır.
Aşı içerisindeki alüminyum miktarı zararlı mı?
Alüminyum doğada, toprakta, havada, suda bulunmaktadır. Gündelik yaşam sırasında; taze meyve sularında, meyvelerde ve ette düşük miktarlarda, un, kabartma tozu, boyar maddelerde ise daha fazla olarak bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde ortalama bir yetişkin her gün 7 – 9 mg alüminyumu sadece gıdalar ile almaktadır.
İçme sularında ayrıca alüminyum alımı söz konusudur, özellikle içme suyu için hazırlanan sularda (işlem görerek içme suyu şeklinde hazırlanan şişe sularında), 0,1 mg /L dan az olmamak üzere bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde bir çok şehir şebeke suyunda 0.4 – 1 mg /L alüminyum bulunmaktadır. Antiasit ilaçlarda, 300 – 600 mg, mide koruyuculu aspirin içerisinde 10 – 20 mg alüminyum bulunmaktadır.
Aşılar içerisinde yer alan alüminyum ise en yüksek olduğunda 0.85 mg/doz başına ve tüm aşılar ile alınan toplam alüminyum miktarı ise 4.25 mg’dır.
Vücuda giren alüminyum, çok hızla gaita ve idrarla atılmaktadır. Bu sebepten ötürü aşıların içindeki alüminyum herhangi bir şekilde insana zarar verecek dozda değildir. Aşı içerisindeki alüminyum aşının etkinliğini artırmak için bulunmaktadır. Aşılar güvenlidir !
Aşı içerisinde cıva zararlı mı?
Aşıların içinde koruyucu madde olarak konan etil cıvalı bir maddedir. Temel işlevi, aşıda mikrobiyal üremeyi engellemektir. Aşıda mikrobiyal üreme aşının bozulmasına dolayısıyla da aşıda kalite, güvenlik ve etkinlik sorunlarının ortaya çıkmasına yol açar. Genellikle çoklu doz içeren flakonlarda kullanılır. Tiyomersalin otizm ile ilişkili olduğuna dair iddialar olmasına karşın, aşılardaki tiyomersalin otizm riskine dair bilimsel kanıt yoktur. Avustralya’da bir milyondan fazla çocuğu kapsayan çalışmanın sonuçları, aşılama ile otizm ya da otizm spektrum bozukluları arasında ilişki olmadığını göstermiştir. Dünya Sağlık Örgütü, aşılama programlarında tiyomersal içeren aşıların kullanımını açık bir biçimde önermektedir, çünkü böylesi ürünlerin yararı herhangi bir teorik toksisite riskinden çok daha fazla ağır basmaktadır. Aşılar güvenlidir !
Sonuç olarak aşılar etkili ve güvenlidir !
Ünlü olma hayali ile birkaç sözde bilim insanın yaratığı kaosu bugünlerde hala daha yaşamaktayız. Hareket etmeden önce okuduğunuz bilgilerin güvenliğini ve doğruluğunu sorgulayınız, yoksa internete her türlü haberi/bilgiyi doğru zannedip yanlış hareket edebilirsiniz.
Aşıların güvenliği ve etkinliği bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Çocuğunuzun aşıları hakkında bilgi almak için çocuk doktorunuz ile görüşünü. Kendiniz için ise enfeksiyon hastalıkları uzmanı ile görüşünüz.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği Yönetim Kurulu (a)
Dr. Emre Y. Vudalı
Koruyucu Hekimlik ve Halk Sağlığı Sorumlusu
