Bayramdan önceki haftanın son iş günü toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı maalesef sonuçsuz kaldı. Bilindiği üzere, Asgari Ücret Tespit Komisyonu 5 işçi, 5 işveren ve 5 de devlet temsilcilerinden oluşuyor. Yapılan oylamada karar alınabilmesi için de, salt çoğunluk yeterli oluyor.
Yapılan bu toplantı, yılın 2. asgari ücretini belirlemek içindi. Hatırlanacağı üzere, 1 Ocak 2014’den beri yürürlükte olan asgari ücret aylık 1,560 TL’dir
Asgari ücret toplantısında, işçi tarafı asgari ücretin 1,920 TL’ye çıkarılmasını talep ederken, işveren tarafı ise hiç artış yapılmamasını istedi. İşçi tarafı, 2014 yılı Ocak ayındaki kendi hesaplarına göre olması gereken fakat olmayan rakamın üzerine 6 aylık hayat pahalılığı oranının (%4.89) eklenmesi ile oluşan 1,920 TL de ısrarcı olurken, işveren tarafı da asgari ücretin artmasının kendileri açısından sıkıntı yaratacağını, işsizliği tetikleyeceğini, piyasadaki işlerin beklentileri karşılamadığını vurgulayarak artışa gerek olmadığını dile getirdi.
Devlet tarafı ise, Ocak 2014’ten beri uygulanmakta olan 1,560 TL asgari ücretin üzerine 6 aylık hayat pahalılığının da üstünde bir oran olan % 5.45’in eklenerek, yeni rakamın 1,645 TL’ye yükseltilmesini önerdi.
Yapılan oylamalar sonucunda bir türlü uzlaşma çıkmadı ve sunulan üç öneri de gerekli olan çoğunluk oyuna ulaşılmadığı için reddedildi. Tüm tekliflerin reddedilmesiyle yapılan toplantılar bir sonuca ulaşılmadan sona erdi. Böylece, 1.560 TL olan asgari ücret de değişmeden aynı kalmış oldu. Son 10 yıla baktığımız zaman, 1 yılda 2 kez asgari ücret belirlenmesi 2004, 2006 ve 2008 yıllarında gerçekleşmişti. 2011 yılında belirlenen asgari ücret ise, tasarruf tedbirleri nedeniyle 2012 yılında da aynı kalmıştı. Bu yıl da 2. kez belirlenme fırsatı doğmuştu ama maalesef şu ana kadar olmadı. Ocak 2014’teki asgari ücrete yapılan artış da % 10.25 düzeylerindeydi. Önerilen son rakamlar kabul edilirse, son bir buçuk senede asgari ücrete yaklaşık % 16 civarında bir artış yapılmış olacaktır.
Sonuç olarak şunları vurgulamak istiyorum. Son 1.5 yıldır özellikle dövizde yaşanan artışlar, ekonomide ve vatandaşların satın alma gücünde sıkıntılar yaratmıştır. Enflasyonda son 1.5 yılda yaklaşık %15 artmıştır. Bu durum, özellikle asgari ücretle çalışan dar gelirlileri çok daha olumsuz etkilemektedir. Önerilen artışlar da bu insanları çok fazla rahatlatmayacaktır. Bunda herkes hem fikirdir. Keşke ülkenin ve ekonominin durumu çok daha iyi olsa da çok daha fazla artışlar verilebilse. Bu noktada, işçi sendikalarının talebini de anlayışla karşılıyorum. Asgari ücretle geçinmek gerçekten zor. Ama genel ekonomik durum, bütçe imkanları ve işverenlerin sıkıntıları istenilen ve beklenilen artışlara imkan tanımıyor.
Bu yüzden, asgari ücretin değişmemesi aynı kalması en fazla dar gelirlileri mutsuz edecektir. En azından önümüzdeki 6 ay için önerilen artışı üzerinde düşünmeye ve değerlendirmeye değer buluyorum. İşverenlerin sıfır artış önerdiği bir ortamda, devlet tarafının önerdiği artışın değerlendirilip, istişare edilip, sonuca bağlanmasının daha olumlu sonuçlar getireceğine inanmaktayım. Asgari ücret belirlenirken, hem işçi hem devlet hem de işveren kesimlerinin hassasiyetlerine mutlaka önem vermeliyiz. Bir kesim kazanım elde ederken, diğer kesim bundan çok olumsuz etkilenecekse dikkatli adım atılmalıdır. Asgari ücretin, işçiler açısından çok olumlu rakamlara gelmesi, işverenlerin maliyetlerini artırıp, işçi çıkarmalarına yol açacaksa astarı yüzünden pahalıya gelecektir. Yine asgari ücret artışları, devletteki giderleri aşırı artıracaksa bütçede sıkıntılar yaratacaktır. Ayrıca, asgari ücrete göre belirlenen harçlar ve cezaların aşırı artması vatandaşın satın alma gücünü azaltacaktır. Bu yüzden, bir kesimin karının, diğerinin zararına yol açmaması için, bütün dengeler gözetilmeli ve ona göre hareket edilmelidir. Diğer bir önemli konuda şudur. Asgari ücreti belirlemek amacıyla, şimdiki yöntemin dışında, yeni bir yöntemin tespit edilmesi için, yasa değişikliği yapılması konusunda taraflar arasında görüş birliği varsa, bu konuda süratle değerlendirilerek gerekli adım atılmalıdır. Asgari ücret konusunda vakit çok geçmeden yeniden bir değerlendirmeye ihtiyaç olduğu kanaatindeyim. Taraflar, bir araya gelip konuyu değerlendirmeli ve bir noktada uzlaşmaya çalışmalıdır. Devlet çalışanlarının, maaşlarına 6 aylık enflasyon artışı aldığı bir ortamda, asgari ücret çalışanları sıfır artış almamalıdır diye düşünüyorum. Asgari ücrete uzlaşma ile şimdi bir artış yapılır ve hemen ardından yasa değişikliği çalışmasına da başlanabilir. Yılın 2. asgari ücret artışı fırsatı kaçırılmamalıdır.
