Etik Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı İş Birliğiyle, Gönüllü Kıbrıslı Araştırmacıların, Sinovac, Pfizer/BioNTech ve AstraZeneca COVID-19 Aşıları, ve Tek Doz Takviye Aşı Sonrası Antikor Seviyelerinin Karşılaştırmasıyla İlgili Araştırması The Lancet Microbe isimli saygın sağlık dergisinde yayınlandı.
Araştırmacılar, Biyoistatistik Uzmanı Burç Barın, Biyokimyager Ulus Kasap, Dr. Ferda Selçuk, Dr. Ender Volkan ve Dr. Özge Uluçkan, 1 Mart – 30 Eylül 2021 tarihleri arasında, KKTC’de uygulanan COVID-19 aşılarını kapsayan bilimsel bir çalışma gerçekleştirdi. Araştırmanın esas amacı iki dozdan oluşan Sinovac, Pfizer/BioNTech ve AstraZeneca COVID-19 aşıları sonrası immunoglobulin G antikor seviyelerinin karşılaştırması ve 3 aylık zaman dilimi içinde değişimin göreceli olarak incelenmesi oldu. Çalışmayı öne çıkaran, bu üç COVID-19 aşısını aynı çalışma kapsamında boylamsal olarak eş-zamanlı değerlendiren dünyadaki ilk çalışma olmasıdır. Ayrıca, aşı sonrası yan etkiler yaş gruplarına göre incelenmiş ve iki doz Sinovac aşısı sonrası Sinovac veya BioNTech takviye dozunun antikor seviyeleri üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Etik Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı direktörü Ulus Kasap ve ekibi, katılımcıları karşılama, kan alımı ve antikor analizlerinin büyük çoğunluğunu üstlenmiş; çalışma, gönüllü bilim insanları ve çalışmaya destek veren iş insanlarının işbirliğiyle tamamen bağımsız olarak icra edilmiştir.
İleriye dönük, zaman içinde birçok kez değerlendirme yapılan, nüfus bazlı çalışmaya toplam 413 gönüllü katılmıştır. Ana COVID-19 aşı gruplarındaki kişilerden ikinci dozlarından 1 ay ve 3 ay sonra kan örnekleri alınmış, kişisel, sağlık bilgileri ve aşı yan etkileri çalışma anketi aracılığıyla toplanmıştır. Genel olarak, aşıya en yüksek oranda ve seviyede antikor cevabı Pfizer/BioNTech aşısı ile görülmüş, bunu AstraZeneca ve son olarak da Sinovac takip etmiştir. Buna ilaveten, ikinci doz sonrası 3 aylık zaman diliminde, antikor seviyesindeki en hızlı ortalama düşüşü Sinovac grubu göstermiş, bunu AstraZeneca ve son olarak Pfizer/BioNTech takip etmiştir. 60 yaş ve üzeri kişilerde, ikinci dozdan 3 ay sonra, kanda ölçülebilen (pozitif) aktif antikor oranı Pfizer/BioNTech grubunda %100, AstraZeneca grubunda %90 ve Sinovac grubunda %60 olarak gözlemlenmiştir. Aşılar arası farklılıklara ek olarak, erkeklerde, daha yüksek yaş gruplarında ve aşı sonrası geçen zamanla daha düşük antikor seviyeleri gözlemlenmiştir. Beklenen hafif/orta şiddetteki aşıya yan etki oranları, Sinovac grubunda %50, Pfizer/BioNTech grubunda %77 ve AstraZeneca grubunda (ilk dozdan sonra) %95 olarak görülmüştür.
İki doz Sinovac aşısı olduktan 6 ay sonra Sinovac veya Pfizer/BionTech takviye dozu alan bir alt kümede, takviye dozdan 1 ay sonra antikor seviyeleri değerlendirilmiştir. İki doz Sinovac üzerine tek doz Pfizer/BioNTech takviyesi, tüm katılımcıların antikor seviyelerinde istikrarlı ve ciddi bir artış sağlarken, iki doz Sinovac üzerine tek doz Sinovac takviyesi, antikor seviyelerinde çok daha mütevazı bir artış sağlamıştır. Sinovac üzerine tek doz Pfizer/BioNTech’le görülen yan etkiler, ana aşı olarak verilen Pfizer/BioNTech’te görülen yan etkiler ve oranlarıyla benzerlik göstermiştir. Pfizer/BioNTech takviye dozu sonrası hiçbir ciddi yan etki bildirilmemiştir.
Çalışma takip süresince, 6 kişi COVID-19 teşhisi almıştır. Bu 6 kişiden, 5’i Sinovac grubunda, 1’i de AstraZeneca grubundaydı. Bu 6 kişinin COVID-19 teşhis öncesi son ölçülen antikor seviyeleri negatif veya alt %25 antikor değerleri aralığındaydı.
İleri yaştaki ve farklı aşı gruplarındaki katılımcıları dahil eden ender ve önemli çalışmalardan biri olarak, bu çalışma sonuçları, özellikle 60 yaş ve üzerindeki kişilerin etkin COVID-19 aşılarıyla aşılanmasının ve yine önerilen sıklıkta etkin aşılarla takviye dozlarını almalarının, yüksek aktif antikor degerleri sağlamada ve dolayısıyla COVID-19 salgınına karşı enfeksiyon ve ciddi hastalık riskini azaltmada önemli bir araç olduğunu göstermektedir.
Araştırma ekibi, çalışma katılımcılarına, çalışmaya finansal, çalışan ve/veya ekipman olarak katkı yapan Etik Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı, CCO Solar, Akçaba Communications, JetGaz, Amor Ltd, Dünya Tüp Bebek Merkezi, Mikrolab ve Duolab Biyokimya Labarotuvarları’na, bireysel donör ve gönüllülere teşekkür etti.
Çalışmanın tam metnine, aşağıdaki web adresinden ulaşılabilir:
https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(21)00305-0/fulltext
