Anayasa Mahkemesi, Gençlik ve Koordinasyon Ofisi’nin kurulması ile ilgili yasa ve ek protokol konusundaki kararını açıkladı.
Karar, Yüksek Mahkeme Başkanı Narin Ferdi Şefik tarafından okundu.
Kararda, Anayasa Mahkemesi, Gençlik ve Koordinasyon Ofisi’nin kurulmasıyla ilgili anlaşmanın yurtlar konusundaki 3. maddesinin1. fıkrasının G. bendini, Anayasa’nın 90. maddesinin 4. fıkrasına göre aykırı buldu.
Anayasa’ya göre herhangi bir anlaşmada Anayasa’ya aykırı bir madde bulunması durumunda anlaşma tümden Anayasa’ya aykırı ilan ediliyor.
6 başlık altında incelendi
Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın 6 soruyla görüş istediği Onay Yasasını 6 başlık altında inceledi.
Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanının uluslararası anlaşmaları onaydan önce, görüş için Anayasa Mahkemesi’ne gönderme yetkisini de onayladı.
Mahkeme, egemenlik ve yetki devri yönündeki iddiaları ise temelsiz bularak, Anayasa’da bu yönde aykırılık bulmadı.
Mahkeme kararının ardından, Cumhurbaşkanının söz konusu yasa ve protokolü Meclise geri göndermesi bekleniyor.
Mahkemede, Toplumcu Demokrasi Partisi Milletvekili Zeki Çeler ve Reddediyoruz Platformu üyeleri de hazır bulundu.
Çeler: Uluslararası anlaşmaya Anayasa Mahkemesi’ne gönderilemez tez çürütüldü
Kararın okunması ardından basına açıklamalarda bulunan Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Milletvekili Zeki Çeler, ülkenin bir hukuk devleti olduğunu, kendilerinin de Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisi’nin anlaşmasının içeriğiyle ilgili hem hukuksal, hem de siyasal olarak yanlışları olduğu ve usulüyle yürürlüğe girmediği gerekçesiyle bir mücadele başlattıklarını anımsattı.
Anayasa Mahkemesi’nin Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın isteği doğrultusunda bugün görüşlerini açıkladığına dikkat çekerek, “kararla, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisi’nin Anlaşmasının içeriğine de değinebileceğinin, özellikle Meclise gelen Başsavcı yardımcısı hukukçuların ve meclis tarafından görevlendirilen avukatın yaptığı savunmadaki gibi, ‘Cumhurbaşkanı onaylamak zorundadır’ veya ‘Mecliste onaylandıktan sonra uluslararası anlaşmalar kesinlikle Anayasa mahkemesine götürülemez’ tezi bugünden itibaren sona ermiştir” dedi.
Mahkemeden çıkan karar kazanım
Bugünden itibaren 146. madde altında Cumhurbaşkanının, imzasını sunmadan ve bunu resmi gazetede yayımlamadan önce Anayasa Mahkemesi’nden görüş alma ve yapılan anlaşmaların içeriğiyle ilgili görüş alma hakkına sahip olduğunu ifade eden Çeler, mahkemeden çıkan kararla bunun birinci kazanımları olduğunu vurguladı.
Çeler, Anayasa Mahkemesi’nin bugün anlaşmanın içeriğinde bulunan, Yurtlar İdaresi ile ilgili olan 2012’deki anlaşmanın, usulüne uygun yürürlüğe girmediği ve 3/1 G maddesinin bu anlaşma içerisinde usulsüz bir pozisyonda olduğu görüşünü sunduğunu kaydetti.
Meclisin bunu değiştiremeyeceğini, çünkü meclisin uluslararası anlaşmaları değiştiremeyeceğinin, Meclis iç tüzüğünde belirtildiğine dikkat çeken Çeler, Anayasa’nın 90. maddesinde de bunun belirtildiğini kaydetti.
Meclisin maddeyi tek başına çıkarması mümkün değil
Çeler, bu madde yüzünden bu anlaşmanın Cumhurbaşkanı tarafından büyük ihtimalle Meclis’e geri gönderileceğini, bu maddeyi de Meclisin tek başına çıkarmasının mümkün olmadığını belirterek, bunun ancak yeni bir anlaşmayla mümkün olabileceğini, yani Türkiye’yle yeni bir anlaşma yapılması gerekeceğini söyledi.
Kendilerinin iddia ettiği diğer noktalarda ise, Anayasa Mahkemesi’nin hukuksal olarak, süreç içerisinde bunun siyasi irade olduğunu, halkın siyasi iradesinin ise Meclise yansıdığını söylediğini vurgulayan Çeler, Mahkeme’nin varsayım olarak gelecekte yaşanabileceklerle ilgili yorum yapmaktan kaçındığını dile getirdi.
Anlaşma yapılan ülkenin siyasi pozisyonun ve kendi iç protokollerinin, KKTC’de uygulanmasının mümkün olmadığını, bunun ülkede sağlanmasını reddettiklerini, reddetmeye de devam edeceklerini vurgulayan Zeki Çeler, “Anlaşma yürürlükte değildir. Hükümetin önümüzdeki günlerde ne tür bir tavır izleyeceğini göreceğiz” dedi.
“Mücadeleye devam edeceğiz… Biz kendi kendimizi yöneten, kendi kendimizi idare eden bir yönetim istiyoruz”
Çeler, toplumun, özellikle gençlerin kendi idare ve yöneticileri haricinde yönetilmeyi kabul etmediğini ifade ederek, şöyle devam etti:
“Kıbrıs Türk gençliği ve toplumu olarak büyük bir kazanım elde ettik. Bu bir kayıp değildir. Bu tarihten itibaren Kıbrıs Türk insanı, kendinin uygun bulmadığı anlaşmaları, yasaları sokakta reddetmeyi ve bunun sonucunda da aslında bir şeyleri kazanabilmenin kendi ellerinde olduğunu anlamıştır.
Biz mücadeleye devam edeceğiz, biz kendi kendimizi yöneten, kendi kendimizi idare eden bir yönetim istiyoruz.
Bu Türkiye karşıtlığı değildir. Bu sadece şu anki siyasi iradeyi göz önünde bulundurarak kendi sosyo kültürel yapımızın var olduğumuz şekilde devam etmesi niteliğindedir.”
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Anayasa Mahkemesi’nin Koordinasyon Ofisi Anlaşması’nda Anayasa’ya aykırı bulduğu madde olan “madde 3’ün 1’nci bendinin G fıkrası” ülkede yapılacak yurtların işletmesi ve bundan sonraki dönemde yapılacak yurtların düzenlenmesini içeriyor.
Anayasa Mahkemesi tüm anlaşma içerisinde sadece bu fıkrayı Anayasa’ya aykırı buldu. Bundan sonraki süreçte ne olacağı ile ilgili izlenecek yol net.
Cumhurbaşkanı iade edecek
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın isteği ile Anaysa Mahkemesine giden Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurtdışı Koordinasyon Ofisinin kurulması ve faaliyetlerine ilişkin anlaşması mahkemenin uygun bulmadığı madde nedeni ile Meclise geri iade edecek. Anayasa, Cumhurbaşkanı Akıncı’ya bu noktada bu yola gitmesini emrediyor.
Süreç nasıl işleyecek?
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurtdışı Koordinasyon Ofisinin kurulması ve faaliyetlerine ilişkin anlaşma yeniden KKTC ve T.C. meclislerinde değişiklik nedeni ile gündeme gelecek.
Süreç tekrar başlayacak
Koordinasyon Ofisi’nin hayata geçmesi için bugüne kadar geçirilen tüm süreçler tekrarlanacak. İlk olarak KKTC hükümeti ile TC hükümetinin Koordinasyon Ofisi açılmasını kapsayan anlaşmayı yeniden düzenleyerek Anayasa’ya aykırı maddesini tadil etmesi gerekecek.
Ardından ise tadil edilen yasa Bakanlar Kurulu’ndan geçerek Cumhuriyet Meclisi’nin gündemine gelecek. Anlaşmanın Cumhuriyet Meclisi’nde onaylanmasının ardından ise konu tekrardan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın önüne gidecek.
Erhürman: 2 nokta çok önemli
Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Sekreteri Tufan Erhürman, Anayasa Mahkemesi’nin kararında iki noktanın son derece sevindirici olduğunu söyledi.
Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar ile son derece doğru bir biçimde Cumhurbaşkanı’nın bu konuda görüşünü sorabileceğini ve Mahkeme’nin de görüş verebileceğini belirttiğini ifade ederek “Böylece, Anayasa Mahkemesi uluslararası antlaşmalar konusunda görüş veremez tezi çürümüş oldu” dedi.
Mahkemenin, uluslararası antlaşma metnindeki 3/1/g maddesini Anayasa’ya aykırı bulduğunu belirtmesinin ardından Cumhurbaşkanının bu anlaşmayı imzalamayacağını ve Meclis’e geri göndereceğini kaydetti.
Bu şartlar altında Hükümetin yapması gerekenin ise bir an önce Türkiye Cumhuriyeti ile ek sözleşme yapmak için girişimde bulunmak olduğunu kaydeden Erhürman, “Bence doğru olan, bu girişim yapıldığında, sadece Anayasa Mahkemesi’nin Anayasaya aykırı olduğunu söylediği 3/1/g maddesinin değil, halkımızın hassasiyet belirttiği diğer maddelerin de değiştirilmesinin gündeme getirilmesidir” dedi.
Solyalı: Süreç yeni başlıyor
CTP MYK Üyesi Ürün Solyalı ise sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Anayasa Mahkemesi ilgili anlaşmanın Yurtlar ile ilgili olan kısmında; onaylanmamış bir anlaşmaya atıf yapılmasının yetki devri olduğunu ve bunun Anayasaya aykırı olduğunun altını çizdiğini belirtti.
Solyalı açıklamasına şu şekilde devam etti: Usulde de birçok eksiklik olduğuna bulgu yaptı. Şimdi Cumhurbaşkanı Anlaşmayı Meclise iade etmek durumunda. (AY 146/3 (3) Anayasa Mahkemesi böyle bir yasa, karar veya onun herhangi bir kuralının bu Anayasanın herhangi bir kuralına aykırı olduğu veya ona uygun olmadığı görüşünde ise, sözkonusu yasa, karar veya kural Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmaz ve gerekçesi ile birlikte Cumhuriyet Meclisine geri gönderilir.) Burada Azınlık Hükümeti, TC’deki Muhattapları ile tekrardan görüşmek durumunda. Bence süreç şimdi yeniden başlıyor”
İdris: Koordinasyon Ofisi reddedilmiştir
Toplumcu Demokrasi Partisi Genel Sekreteri Asım İdris ise Koordinasyon Ofisi ile ilgili Anayasa Mahkemesinin verdiği karar bu yasanın şu an itibarı ile meclisimizden geçemeyeceğini gösterdiğini kaydederek bunun da gençliğin bu yasa ile ilgili mücadeleyi kazandığını gösterdiğini ifade etti. “Yani kısaca “koordinasyon Ofisi” reddedilmiştir” diyen İdris, Kıbrıs Türk gençliğinin dönüştürülme çabalarının da son bulmadığını belirtti.
İdris, İlahiyat Koleji durdukça, bizi dönüştürüp “ummet” haline getirmek isteyenler durdukça, gençliğimize yönelik tehditler devam edecektir. “Koordinsyon Ofisi” reddedilmiştir ama bu mücadele devam etmelidir” şeklinde konuşan İdris, Anayasa Mahkemesi’nin kararında olduğu gibi bundan sonrasının siyasetle ilgili olduğunu söyledi.
Anayasa ne diyor?
Anayasaya Aykırılık Konusunun Mahkemeler Tarafından Yüksek Mahkemeye iletilmesi noktasında ne yapılacağı açık şekilde belirtildi. İşte Anayasa’nın ilgili maddeleri:
Madde 148
(2) Anayasa Mahkemesi kendi kararına sunulan bir konuyu, tarafları dinledikten sonra inceler ve kararını verir. Alınan karar konuyu sunan mahkemeye bildirilir.
(3) Anayasa Mahkemesinin, bu maddenın (2). fıkrası gereğince verdiği herhangi bir karar, konuyu sunan mahkemeyi ve ilgili tarafları bağlar. Alınan karar, yasanın veya kararın veya sözkonusu yasa veya kararın herhangi belli bir kuralının Anayasaya aykırı olduğu yolunda ise, sözkonusu yasa veya karar veya söz konusu yasa veya kararın herhangi belli bir kuralı, Anayasa Mahkemesince aksine karar verilmedikçe yalnız söz konusu mahkeme işlemine uygulanmaz.
Madde 146
(1) Cumhurbaşkanı, bir yasayı veya herhangi bir yasanın herhangi belli bir kuralını veya Cumhuriyet Meclisinin herhangi bir kararını yayımlamadan önce, bu Anayasanın herhangi bir kuralına aykırı veya ona uygun olup olmadığı konsusunda görüşünü bildirmek üzere Anayasa Mahkemesine sunabilir.
(2) Anayasa Mahkemesi, bu maddenin (1). fıkrası gereğince kendisine sunulan her konuyu inceler ve Cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Meclisi adına ileri sürülen iddiaları dinledikten sonra, konu hakkındaki görüşünü en geç kırkbeş gün içinde karara bağlar ve bunu Cumhurbaşkanına yazılı olarak bildirir.
(3) Anayasa Mahkemesi böyle bir yasa, karar veya onun herhangi bir kuralının bu Anayasanın herhangi bir kuralına aykırı olduğu veya ona uygun olmadığı görüşünde ise, sözkonusu yasa, karar veya kural Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmaz ve gerekçesi ile birlikte Cumhuriyet Meclisine geri gönderilir.
(4) Bu şekilde geri gönderilen yasa, karar veya kural hakkında 94. maddenin geri gönderme ile ilgili kuralları uygulanmaz.
