2003 yılında internet üzerinden yapılan satışlar toplam perakende satışların %1,5’i iken bu rakam 2013 yılında %5,2’ye; 226 milyar dolara çıkmış. Satışların hacmi yavaşlamadan artmaya devam ediyor.
* * *
Artıyor olmasının başlıca nedeni internet üzerinden alışveriş etmenin kolaylık ve rahatlığı. Günün hangi saati ve nerede olduğunuza -ister evde, ister işyerinde, ister yolda olun- ve satışı yapan dükkânın nerede olduğuna bakmaksızın, ilgilendiğiniz malı hangi satıcının ne fiyata verdiğini rahatça görebiliyorsunuz. Almaya karar verdiğiniz malın gerekli işlemlerini en fazla bir iki dakikada tamamlayabiliyorsunuz. Bilgisayar, akıllı telefon, tablet gibi değişik aletler üzerinden internete ulaşan insan sayısının artması kuşkusuz talebin ve satışların hızla büyümesine neden olmuş.
* * *
Örneğin dünyanın internet üzerinden satış yapan en büyük dükkânı Amazon ve benzeri şirketler stratejik bir şekilde geliştirip yaydıkları depolar/dağıtım merkezleri sayesinde neredeyse ekstra bir para istemeden birkaç gün içinde aldığınız malı kapınıza ulaştırıyorlar. Evden çarşıya gitmek için harcanan zamana ek olarak ulaşım masrafının da benzin fiyatlarındaki ciddi artışlardan dolayı son yıllarda can yakmaya başlamış olması internet dükkânlarının giderek artarak tercih edilmesine katkıda bulunuyor.
* * *
Daha da önemlisi, internet üzerinden yapılan perakende satışların büyük bir kısmına eyalet satış vergisi ödemeniz gerekmiyor. Internet öncesi dönemlerden olan kanunlara göre, eyaletler fiziksel olarak sınırları içinde olan işletmelerden satış vergisi topluyor. Diyelim ki fiziksel olarak sadece Kentucky eyaletinde kayıtlı bir internet dükkânından alışveriş ettiyseniz ve Kentucky eyaletinde yaşamıyorsanız vergi ödemiyorsunuz. Bu tüketici açısından son derece avantajlı bir şey; cebinden çıkan para azalmış oluyor.
* * *
Tüketicilere avantaj sağlayan bu vergi ödememe durumunun direk ve dolaylı iki olumsuz etkisi var. Bu yazıyı kaleme aldığım perşembe günü Amerikan Kongresi’nde oylamaya gidiyor olan “Adil Pazaryeri Kanunu” bu olumsuzlukları ortadan kaldırmayı hedefliyor. Birinci olumsuzluk, topladıkları satış vergileri azalan eyalet yönetimlerinin vatandaşlarına sağladıkları servisleri finanse etmekte zorlanıyor olmaları. İkincisi ise fiziksel olarak var olan dükkânların internet dükkânlarına karşı dezavantajlı duruma gelmeleri. Birçok Amerikalı, alışveriş merkezlerine artik bir şey almak için değil, almayı düşündükleri malları görmeye ve denemeye gidiyorlar. Ceplerinden çıkardıkları akıllı telefonlarına ilgilendikleri malla ilgili bilgileri, çoğu zaman bar kodunu okutarak girip internet üzerinden kimden en ucuza alacaklarını öğreniyorlar. Bu ise satış elemanı çalıştıran, kira ve diğer masrafları ödeyen dükkân sahiplerinin para kaybetmesine yol açıyor.
* * *
Tüketim alışkanlıklarını değiştiren, alışverişlerini internet dükkânlarından yapmaya başlamış olan Amerikalıların bir kısmı bu kanun geçince, vergi avantajı ortadan kalktığı için, tekrar eski usul alışverişe dönecek mi? Yoksa kolaylık ve rahatlığına alıştıkları internet dükkânlarından alışveriş yapmaya devam mı edecekler? Tek bildiğim, benim internetten alışverişe devam edeceğim.
* * *
