Nisan ayından bu yana Amerikalı yetkililerin bahsettiği belge sonunda ortaya çıktı. ABD Dışişleri Bakanlığı, 2018’de konsolosluk çalışanlarının Vuhan Viroloji Enstitüsü’yle ilgili endişelerini belirttiği iç yazışmanın tamamını ilk kez resmen yayımladı.
Yazışmada yeterli eğitimi almamış personelin viroloji laboratuvarında çalışmasının ortaya koyduğu risklere dikkat çekiliyor.
2018’de ABD’li yetkililerin bölgeyi ziyaret ettiği belirtilen yazışmada, virüslerden alınmış SARS benzeri koronavirüslerin çalışıldığı ifade edilerek laboratuvarla ilgili uyarıda bulunuldu:
Düzgün yetiştirilmiş teknisyen ve araştırmacı konusunda ciddi sıkıntı yaşıyorlar ve bu yüksek güvenlikli laboratuvarı güvenli bir şekilde işletmek için bunlar gerekli.
Laboratuvarın neredeyse 10 yıldır Kovid-19’la yüzde 96,2 oranında aynı olan bir koronavirüs numunesi tuttuğu daha önce ortaya çıkmıştı. Her ne kadar bilim insanları ezici çoğunlukla virüsün genetik kodunun doğal yollarla mutasyona uğradığını düşünüyor olsa da, laboratuvardaki numune virüsün kökeniyle ilgili spekülasyon yarattı.
Nisan ayında Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası çerçevesinde ABD Dışişleri’ne dava açan The Washington Post, yazışmanın tamamen ortaya çıkmasını sağladı.
Mayıs ayında ABD Başkanı Donald Trump, gördüğü bir kanıt üzerine yeni tip koronavirüsün Çin’deki laboratuvardan çıktığına emin olduğunu ifade etmişti. Neden emin olduğu sorulduğundaysa “Size bunu söyleyemem, bunu size söylememe izin yok” demişti.
Kamuoyuyla yeni paylaşılan yazışmanın içeriği, Columbia Üniversitesi Enfeksiyon ve Bağışıklık Merkezi Direktörü Ian Lipkin’iyse tatmin etmedi:
Bu virüsün yanlışlıkla ya da bilerek salındığı fikrini destekleyecek herhangi bir kanıt görmüyorum. Birisinin yanlışlıkla virüs yaydığını sadece ifade edemezsiniz, bunu kanıtlamak zorundasınız.
The Washington Post, görüştüğü diğer uzmanların da hassas ama sınıflandırılmamış anlamına gelen SBU damgasının vurulduğu yazışmanın Trump yönetimi tarafından abartılmış olabileceğini ifade ettiğini bildirdi.
Trump yönetimi, koronavirüsle ilgili olarak hastalığın ilk tespit edildiği Vuhan’ın bulunduğu Çin’i ve Dünya Sağlık Örgütü’nü suçlamaya devam ediyor.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi’yse küresel salgının Vuhan’daki laboratuvardan çıktığını ne onaylıyor ne de reddediyor.
The New York Times, Trump yönetiminin istihbarat birimlerine bu teoriyi desteklemeleri için baskı yaptığını bildirmiş; bunun üzerine Mayıs’ta yapılan açıklamada, istihbarat camiasının bilim insanlarının çoğu gibi, Kovid-19’un insanlar tarafından üretilmediği ya da genetiğinin değiştirilmediğinin düşündüğü ifade edilmişti.
ABD’de 135 binden fazla kişi koronavirüs yüzünden yaşamını yitirirken, 3 milyon 700 bine yakın vaka kaydedildi.
