Bir şeyi tercih edersiniz bir başka şeyden vazgeçersiniz. Bu Ekonomi biliminin takendisi. Ekonomi ancak bu kadar güzel tarif edilebilinir. Bugün kullandığımız neoklasik ekonomi teorisi insanoğlunun isteklerinin sınırsız oluşunu buna karşılık sunulan imkanların sınırlı oluşudur. Neoklasik ekonomi teorisi bunu söyler. Yani ihtiyaçlarla imkanlar arasında rasyonel bir bağlantı kurmak gerekiyor. Ekonomi biliminin tanımı da bu temele dayanıyor. Sınırlı imkanlara karşılık büyük oranda ihtiyaç karşılama uğraşı. Var olan imkanlarımızı öyle kullanacağız ki ihtiyaçlarımızı büyük oranda karşılayacağız.
Her tercih aynı zamanda bir şeyden de vazgeçiştir. Bu özdeyişin anlamı aslında ‘alternatif maliyettir.’
(Fırsat Maliyeti ) denilen kavramın tam karşılığıdır. İmkanlarımız sınırlıdır. Dolayısıyla bir şeyler satın aldığımızda, aldığımız şeyin alternatifinden vazgeçiyoruz.
Bir hafta sonu herkes meyhaneye giderken sizin pide arası kebap yediğinizi düşünelim. Bunun maliyeti 50 Türk lirası. Siz meyhaneye gideceğiniz yerde pide arası kebap yemeyi tercih ettiniz. Meyhaneye gidip eğlenmekten vazgeçmiş oluyorsunuz. Sizin o gece pide arası kebap yemenizin muhasebe açısından maliyeti 50 liradır. Buna karşılık ekonomi bilimi açısından bunun maliyeti vazgeçilen meyhane eğlencesidir. Yani 200 liradır. Eğer siz gecenin ilerleyen saatlerinde keşke meyhaneye gitseydim diye bir pişmanlık içine düşerseniz işte o ‘ keşke ‘ o ‘pişmanlık’ alternatif maliyetin kendisidir.
Şimdi gelelim işimizin ana noktasına 2010 yılı verilerini 100 kabul edelim. 2010 yılında paranızım 100 lirasını altın alıp saklasaydınız bugün itibariyle yani 12 Temmuz 2021 713, Dolar’a yatırsaydınız 560, Euro’ya yatırdaydınız 500 olacaktı. Görüleceği gibi 10 yılda en çok getiriyi altın sonra da dolar sağlamıştır. Gayrimenkul yatırımı dolardan daha az getiri sağlamıştır. Sterlin de öyle. İşte her tercihin bir şeyden vazgeçiş olduğu nokta bu.
2010 yılında eğer yatırımınızı dolara değil de konuta yapmış olsaydınız. Bugün dolardan elde etmiş olduğunuz getiriyi konutunuzu satarak elde edemezdiniz.
Keşke dememek için alternatif maliyet hesabını yapınız.