Bilindiği üzere tüm özel sektör çalışanları ile özellikle kamuda 2008 sonrası görev ifa etmeye başlayan tüm kamu çalışanların birikimleri İhtiyat Sandığı’nda değerlendirilmektedir.
Yasa gereği çalışanın brüt maaşının %4’ü çalışandan, %4’ü de işveren tarafından ödenmek üzere çalışanın brüt maaşının %8’i çalışan adına işveren tarafından İhtiyat Sandığı’na yatırılmaktadır.
Asgari Ücretli bir çalışan için aylık olarak sandığa, çalışanın birikimi olarak yatan para 306 TL’dir.
Asgari Ücretin bir yıl aynı kaldığını düşünürsek 1 yılda asgari ücretli bir çalışan için kendi hesabına yatan para 3 Bin 672 TL’dir.
İhtiyat Sandığı Yönetim Kurulu, piyasada faizler yükselmesine rağmen, yükseldiği dönem itibariyle pro rata usulü birikimlere uygulanan faizi artırmamış ve 2020 yılı için çalışanların birikimlerine yıllık %10 faiz vermiştir.
Yani sizin şu an sandıkta birikmiş paranız 100 Bin TL ise 01 Ocak2021 tarihi itibari ile bu paranız 110 Bin TL olmuştur.
Ayrıca İhtiyat Sandığı’nda Dünya’da eşi benzeri olmayan şöyle bir uygulama da vardır dostlar. Örneğin 01 Ocak 2020 itibariyle sizin birikimiz 100 Bin TL diyelim ve her ay da sandığa primleriniz yatmaktadır.
Sandık Yönetim Kurulu’nun almış olduğu karar çerçevesinde 01 Ocak 2020 tarihinden 31 Aralık 2020 tarihine kadar yatırdığınız aylık primlere, yıllık %3 faiz verilmektedir. Yani sizin birikiminiz olan 100 Bin TL üzerine aylık yatırdığınız primleriniz eklenip ona yıllık %10 faiz verilmemektedir. Asgari Ücretli bir emekçi üzerinden örnek verecek olursak 01 Ocak 2020 tarihinde 100 Bin TL birikimi olan birine yıllık %10 faiz verilirken aynı kişiye 01 Ocak 2020 tarihinden 31 Aralık 2020 tarihine kadar çalışan adına sandığa yatırılan aylık 306 TL’ye yıllık %3 faiz verilmekte ve yıl dönünce bu para ana paraya eklenmektedir. Böylece sandık da devletin yıllardır sandığa ödemediği ve milyar TL’leri bulan borcuna binaen kendisine kaynak yaratmaktadır. Yani Devletin borcunu emekçi ödemektedir çünkü çalışan adına yatırılan aylık primleri sandık yönetim kurulu ticari bankalarda değerlendirmekte ve şu an da bu birikimlere yıllık %16 faiz almaktadır. Ama çalışanın 2020 yılında yatan primlerine de yıllık %3 faiz vermektedir.
KKTC İstatistik Kurumuna göre 2020 yılında gerçekleşen hayat pahalılığı, %15.03 olarak açıklanmıştır.
Piyasada oluşan ve sandığın da birikimlerini değerlendirdiği banka TL vadeli mevduat faizleri ise şu an yıllık %16 – %17’lere kadar çıkmıştır.
Tüm bu veriler ışığında konuyu değerlendirecek olursak çalışanın 100 Bin TL’lik birikimi reel olarak yani alım gücü olarak 2020 yılında %15.03’lük hayat pahalılığı sebebi ile 15 Bin 30 TL değer kaybetmiştir.
Buna karşın çalışanın yıl sonunda sandıktaki 100 Bin TL’sine aldığı faiz ise 10 Bin TL olmuş ve çalışanın sandıktaki birikimi enflasyon karşısında 5 Bin 30 TL erimiştir. Ayrıca aylık prim yatırımlarına 2020 yılında yıllık %3 faiz verilmesi nedeniyle de çalışanın yatırdığı primler de enflasyon karşısında reel olarak %12.03 kayba uğramıştır.
Tüm bu veriler ışığında görülmektedir ki dostlar İhtiyat Sandığı Yönetim Kurulu, çalışanın birikimlerini enflasyon karşısında bile koruyamamakta ve fon yönetimini sağlıklı bir şekilde yapamamaktadır.
Yapılması gereken ise bellidir.
Milyarlarca TL’yi yöneten ve bir çok bankadan da büyük olan İhtiyat Sandığı Fon Yönetim Kurulunun atanma usullerini ve atanacak kişilerin niteliklerini düzenleyen yasa derhal değiştirilmeli ve fonda yer alacak kişilerin niteliklerine yönelik ivedi mevzuat düzenlemesi yapılmalıdır.
Aksi durumda çalışanların birikimleri, bırakın değer kazanmayı enflasyon karşısında her geçen gün eriyecektir.
