Bir yazımızda söz etmiştik.
İngilizlerin oluşturduğu Kavanin Meclisi 3 Türk, 6 İngiliz ve 9 Rum üyeden oluşuyordu.
Türklerin genellikle İngilizlerle birlikte hareket ettikleri söylenir.
Bu durumda, Rumlar Mecliste istediklerini yapamıyorlardı.
…
1929-30 yılında Amerika’da büyük buhran yaşanmıştı.
Bankalar batmış, ekonomi allak bullak olmuş, bütün dünya bu çöküntünün etkilerini yaşıyordu.
…
13. Rum…
…
Kimdi bu?
…
O buhran içinde İngilizler bir yasa tasarısı hazırlamışlar ve Kavanin Meclisine sunmuşlardı.
Mesele gümrük gelirlerini artırmaktı.
Bu durumda Türkler nasıl oy kullanacaklardı?
Merak konusuydu.
…
Rumların hepsi birlik olmasına rağmen 3 Türk 6 İngiliz üye karşısında yenilgiye mahkumdular.
…
Ama 13. Rum vardı…
…
O yıllarda İngiliz valisi Ronald Stross’tu.
Daha sonra anılarını yazacak ve olup biteni anlatacaktı.
…
Bu anılarında şöyle der Stross:
“Yasa tasarısına Meclisteki Rum üyelerin tümü de -aralarında bu yasayı hazırlayan komite üyesi olan Rum dahil- karşı çıktılar. Gerekçeleri bu yasanın vergileri artırmış olmasıydı. Oylamaya gidildiğinde tek vücut halinde aleyhte oy verdiler… ve o küçük Türk, o 13. Rum -ki liberallerin 1882 Anayasası sömürgenin ayırıcı oyunu eline vermişti- ırkının geleneksel düşmanlarıyla beraber oy kullanmıştı.”
…
31 İsyanını tetikleyen nedenler de böylece ortaya çıkıyordu.
…
O küçük Türk, o 13. Rum diyor…
Kulağa hiç de yabancı değil.
Hele de bugünlerde.
KTFF’nin KOP’la işbirliğini arttırdığı günlerde.
…
Bir İngiliz’in, üstelik vali olan birinin bu yaklaşımları, iki toplum arasına sokulan nifak tohumlarına küçük bir örnek teşkil etse gerek.
…
Bu da mı İngiliz’den öğrenilmişti?
Rumcu olmak.
Irkına ters düşmek…
…
13. Rumların çoğaldığı bir zamanda yaşıyoruz…
…
Ne diyor Stross?
O küçük Türk.
13. Rum…
…
Hükümetin büyük ortağı KTFF’ye destek çıkıyor.
Birçok siyasal parti ve sendikalar da…
…
Küçük Türkler büyüdü.
Rakam da 13 değil artık.
Binlerce 13…
…
Stross’un yeri ise boş…