Damla Günsel
Uzman Psikolojik Danışman
9 ay karnınızda taşıdıktan, doğum sonrası neredeyse tüm gün ve gece de dahil olmak üzere bebeğinizin bakımıyla bire bir ilgilendikten sonra “anneler her şeyin en iyisini bilirler!” diye düşünmeniz doğal. Üstelik her konuda! Peki ama bu düşünceniz, her şeyin en iyisini tek başınıza sunmaya çalışmak tükenmiş hissetmenize neden olmuyor mu anneler?
Üzerinde durmak istemesek de, “devir değişti kalmadı artık!” diye düşünsek de yaşamlarımızda hala büyük etkisi olan bir konu var: Toplumsal cinsiyet rolleri.
Daha doğduğumuz ilk günden öğrenmeye başlarız toplumumuz tarafından cinsiyetimize uygun görülen davranışların neler olduğunu. Bu roller açıkça bellidir ve bebek bakımı çoğunlukla annenin mıntıkasıdır; çünkü nedense (?!) babalar bu konuda zaten başarılı olamazlar! Neyse ki günümüzde artık babalar bu sınırları ihlal etmeye ve olması gerektiği gibi bebeklerinin yaşamlarına daha ilk günden dahil olmaya başladılar.
Çocuk bakımı söz konusu olduğunda, öğrenilmiş rollerimizin bizi bir yerde -farkında olmasak da- sınırladığını, davranışlarımızı şekillendirdiğini göz ardı etmemeli, aklımızın bir köşesinde bulundurmalıyız. Anneler sosyolojik ve biyolojik olarak çocuk bakımı konusunda daha ön planda olmaya programlanmış durumdalar. Genel olarak da pek çok ailede rol paylaşımları bu şekilde yerini almış durumda. Anneler kontrolü ellerinde tutmak istiyorlar ve hal böyle olunca bebeği kucağına alan baba kadının özel dünyasına müdahale etmiş gibi algılanabiliyor.
Sevgili annelere bu konuda anlayışla yaklaşmak önemli sevgili babalar; fakat babaların çocuk bakımı konusunda yedek oyuncu olmadıklarını kabul etmek gerekiyor. Çocuklarıyla ilgili neredeyse her konuda babalar da anneler kadar becerikli ve sorumluluk sahibi olabilirler. Babaların da bebekleri ile iletişim kurabilecekleri ve onlarla ilgilenebilecekleri – evet annelerin yöntemlerinden farklı da olsa -kendilerine özgü tatlı yöntemleri var ve inanın ki çocuklarınız bu farklılıklara bayılıyorlar.
Her aile kendine özgü bir yapıya ve sisteme sahiptir. Ancak nasıl bir aile yapısına sahip olursanız olun taviz vermemeniz gereken iki şey şöyle: anlayış ve sabır. Baba sabırla ve anlayışla kendi çocuğuyla bağ kurabilmek, eşinin sağlıklı ve huzurlu bir anne olabilmesine katkı koyabilmek için elinden gelenin en iyisini yaparken anne eşinin çabasına saygı göstererek elinden geldiğince bu ilişkiyi desteklemeli ve dinlenebilmek için kendini baba-bebek ikilisinden uzaklaştırabilmeli.
“Babaların bebekleri ile ilişkilerini geliştirebilmeleri için onlara fırsat vermeli, bu işin üstesinden gelebileceklerine inanmalı ve güvenmelisiniz.”
Eşiniz çocukla ilgilenirken bebeğiniz huzursuz olur mu diye endişe ile etraflarında dolaşmanıza gerek yok anneler. Dayanması güç gelebilir sizin için ama her seferinde eşinizin bebeğinizle olan birlikteliğine müdahale ederseniz hiçbir zaman bu ilişkinin gelişmesine ve eşinizin bebek bakımı becerilerini geliştirmesine fırsat vermemiş olursunuz. Bu tedirgin tutumunuz aynı zamanda bebeğinizin de babasının kucağında rahat edememesine neden olacaktır. Bırakın işlerini kendi kendilerine halletsinler; eşinizin babalık becerilerini sizin yardımınız olmadan nasıl geliştirebileceğine inanamayacaksınız!
“Dinlenmek istiyorsanız eşinizin size yardım etmesine izin vermelisiniz! Dinlenebilmek için fırsatlar yaratmak sizin elinizde sevgili anneler. Yapmanız gereken ise basit: Nasıl yapılacağını gösterin ve gerisine karışmayın. Elbette ilk başta ortalık biraz dağılacaktır; ancak bunu bir süre görmezden gelmenizi tavsiye ederim.”
Eşinize bebeğiniz ile zaman geçirmesi için zaman ayırdığınızda ve onlara özgürlük verdiğinizde kendi ritüellerini geliştirdiklerini göreceksiniz. Yeni doğan bebeğinizin babasıyla arasında duygusal bağın gelişebilmesi ancak bebeğinizin temel bakım gereksinimleri ile ilgilenmesine izin vermenizle mümkün olacaktır. Bırakın bebeğinizin bezini değiştirsin, banyosunu yaptırsın ya da kıyafetlerini değiştirsin.
Eğer emziriyorsanız gazını çıkarma görevini babaya verebilirsiniz mesela. Hem emziriyor hem de biberonla besliyorsanız işin biberon kısmını baba üstlenebilir. Şunu özellikle ebeveynlere belirtmeliyim ki bebeği beslemek bebeğinizle tamamen iletişim içinde olmanızı gerektiren özel bir an. Bu tutum hem anneler hem de babalar için geçerli. Bebeğinizi okşayın, göz teması kurun, onunla sohbet edin ya da sessizce dinlenin. Bu anı televizyon kumandasıyla kanal kanal gezmek, akıllı telefonlarınızla internette dolaşmak, mesajlaşmak ya da selfie çekmek için heba etmemelisiniz!
“Gece uyanmalarına babayı da dahil edin!”
Dürüst olun: Ne kadar yorgun olursanız olun sabah erkenden kalkıp işe gidecek olan eşinizden gece uyanarak bebeğinizle ilgilenmesini istemek -özellikle siz evde iseniz- çok da adil gelmiyordur. Ancak sizin de uyumanız gerekiyor! O zaman adil bir anlaşma yapmayı deneyebilirsiniz. Diyelim ki bebeğinizi yataktan kalkmadan emzirmeniz gerekiyorsa yapın; ancak gazını çıkarmak için bebeğinizin ayakta dolaştırılması gerekiyorsa, ya da altının temizlenmesi gerekiyorsa, işin bu kısmını baba yapsın, ne dersiniz? Eğer bunu hafta içi uygulamak sizin aileniz için uygun değilse en azından hafta sonu uygulamayı deneyebilirsiniz. Bir çözüme ulaşıncaya kadar denemeye devam etmenizi tavsiye ederim, çünkü uykunuzu alıp dinlenmeniz hem kendinizi daha iyi hissedebilmeniz, hem bebeğinizle daha iyi ilgilenebilmeniz için önemli. Bunların ötesinde, size garanti ederim ki, yarı uykulu olsalar dahi babası ile bebeğiniz arasında duygusal bir bağın gelişip güçlenebilmesi için gece paylaşımları önemli.
“Ebeveyn olmak ve çocuk yetiştirmek uzun soluklu, yorucu bir süreç. Kimi zaman bir adım iler kimi zaman bir adım geri. Önemli olan karı-koca olarak anne-babalık yolunda birlikte her zaman daha ileriye daha büyük adımlar atmayı hedeflemek olmalı.”
