Kıbrıs adası eskiden burayı işgal edenler için bir gelir kaynağıydı.
İşgalciler, ada ahalisinden vergi toplarlardı.
Paraları yütülürdü resmen.
Venedik döneminde de durum böyleydi, Osmanlı döneminde de.
…
Ada henüz İngilizlerin eline geçmezden önce, 1867’de İngiltere’nin Kıbrıs Konsolos Yardımcısı Thomas Sandwhit bir rapor hazırlayıp İngiltere’ye gönderir.
Rapor, Kıbrıs’ın siyasal, sosyal ve ekonomik durumundan bilgiler içerir.
…
O dönemlerde Türk Rum ahaliden toplanan yıllık vergi 230 bin İngiliz parasıdır.
Bunun 30 bini yönetim harcamalarına gider.
Geriye kalanı da Babıali’ye.
Yani Babiali her yıl 200 bin lira alır.
Durum, 300 yıl kadar böyle sürer.
Bu para her yıl aynı miktarda olsa, varın 300 yıl kadarını hesaplayın.
…
Aynı raporda, Osmanlı’nın elde ettiği gelirlerden Kıbrıs için imara yönelik herhangi bir yatırım yapmadığı belirtilir.
…
Halka bindirilen vergiler yüzünden sürekli isyanların çıktığı bilinir.
Vergi işi o kadar önemli ki, bazı Paşalar veya açıkgözler bu işin rezilliğini de çıkarırlar, vergileri kendilerine yontmak için yapmadıklarını bırakmazlar.
…
74’te milliyetçilik kazanır.
Ada ikiye bölünür.
Bir tarafı ekonomisini düzeltip refaha kavuşurken, diğer taraf sürekli hendek atlamaya başlar.
Gerçi şimdilerde Rum ekonomisi ne kadar zorda olsa da, en azından “anavatan”larına bağımlı değillerdir.
Çöküntüyü de, refahı da kendileri yaratıp yaşıyorlar.
Çoktandır vergilerini kendileri alıp, kendi bütçelerini oluşturuyorlar.
Yunanistansız ayaküstünde durabiliyorlar.
…
Bu tarafta durum tam tersi.
Kendi kendine yeten bir mekanizma yok.
Osmanlı’da bir tahsildar işi bitirir, 200 bini de artırırdı.
…
Önceleri vergilerle Babıali bütçesine katkı yapılıyordu.
Ki ada nüfusu toplamda 200 bin civarındaydı.
Şimdi durum ters döndü.
Nüfusun da maşallahı var.
…
Yeni Osmanlıların vergi istediği yok.
Çıkarıp cepten de veriyorlar.
Peki, ne istiyorlar?
Bu, birkaç adet cami olamaz.
…
Eski Osmanlı başı belaya girince, adayı İngilizlere devretmişti…
…
Bakalım yenisinin başı belaya girerse ne olacak?
