Avrupa İstatistik Ofisi geçtiğimiz günlerde önemli bir veri paylaşımı yaptı. Avrupa ülkeleri arasında en çok üniversite öğrencisi bulunan ülkeleri açıkladı. Ülke nüfusu ile ülkedeki üniversite öğrencisi sayısını oranladı ve ortaya bazı rakamlar çıktı. Avrupa Birliği ortalaması bince 38 olarak açıklandı.
Çok ilginç bir şekilde bu listede Türkiye birinci sırada çıktı. Türkiye’deki üniversite öğrenci sayısının nüfusa göre oranı binde 95. Yani ülkede yaşayan her bin kişinin 95’i üniversite öğrencisi… Tabii ki doğal olarak bu listede KKTC yok. Ancak KKTC’yi listeye biz ekleyebiliriz.
Resmi rakamlara göre KKTC’nin nüfusu 382 bin… Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı verilerine göre KKTC’de kayıtlı olan üniversite öğrencisi 103 bin… Yine bakanlığın verilerine göre aktif üniversite öğrencisi ise 83 bin… Pandemi sonrası ülke içinde olan öğrenci sayısı 42 bin civarında… Belki konumuz değil ama Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı veya hükümet aktif olmayan yaklaşık 20 bin öğrencinin ne yaptığı ile ilgili bir bilgisi veya açıklaması vardır elbet…
Biz KKTC’deki üniversite öğrencilerinin nüfusa oranlamayı kayıtlı öğrenci üzerinden yapacak olursak ülkedeki üniversite öğrencisinin oranı binde 270 olur ki bu AB standartlarının tam 7 katı oluyor. Eğer aktif öğrenci üzerinden böyle bir oranlama yaparsak bu da binde 217 olur ki bu da AB ortalamasının çok üzerinde.
Avrupa İstatistik Ofisi’nin verilerinde Türkiye binde 95 ile birinci sırada görünürken, KKTC’deki üniversite öğrencisi oranı Türkiye’nin iki katında da fazla…
Çok ilginçtir bu araştırmada listenin tepesinde Türkiye’nin ardında Yunanistan ve Güney Kıbrıs bulunuyor. Güney Kıbrıs’ta bulunan üniversite öğrencisinin nüfusa oranı binde 57…
Türkiye’de özellikle AKP iktidarı döneminde “her ile bir üniversite” prensibi ile hareket edilmiş ve Türkiye’deki üniversite sayısı 200’ü aşmış durumda… Bu konuda akademi çevrelerinde bu kadar çok üniversitenin kaliteyi düşürdüğü yönünde tartışmalar yaşanıyor. Aynı şeyi KKTC için de söylemek mümkündür. KKTC’de faaliyet gösteren üniversite sayısı 20’yi bulmuştur. Türkiye’nin küçük bir ili kadar olan bir yerde 20 üniversitenin elbette olumlu ve olumsuz yanları da olacaktır. Kalite tartışması KKTC’de uzun süredir vardır ve bu tartışma devam etmektedir.
İngiltere’de yayınlanan ve dünyanın en saygın üniversite sıralama kuruluşu olan Times Higher Education (THE), sıralamasında DAÜ 500-600 bandı arasında görülmektedir. Bunun dışında bu listede ilk bin içerisinde kendine yer bulan yok. Hal böyle iken elbette uluslararası ortamda KKTC’deki öğrenci sayısından çok, kalite tartışılır olacaktır.
KKTC’deki üniversite öğrencisi açısında yaşanan bu nicel yoğunluk karşısında hem devlet olarak hem de vatandaş olarak ne gibi önlemler alıyoruz? Bunu hem olumlu hem de olumsuz anlamda söylüyorum. Bu kadar öğrencinin ülke ekonomisine yaptığı veya yapacağı katma değeri ne kadar olumlu kullanıyoruz? Yine aynı şekilde bu yoğunluğun yarattığı olumsuzluklarla ne kadar mücadele edebiliyoruz?
Bu konuda yeterli olduğumuzu söylemek mümkün değildir. Daha planlı ve programlı, paydaşların koordineli çalışmasına ihtiyaç vardır. Ülkede her 5 kişiden biri üniversite öğrencisi ise yapmamız gereken ödevler olduğu kesindir. Bunu ne kadar yapıyoruz? Üniversite odaklı şehirler yaratabildik mi? Şehirler üniversite ile bütünleşebildi mi? Belki DAÜ bir nebze bütünleşebildi. Onun dışındakiler için bu söylemek pek mümkün görünmüyor. Dolayısı ile Avrupa’da en çok üniversite öğrencisi olan ülke olabiliriz ama bunu kaldırabilecek adımları atmak da ödevimizdir.
