Trump’ın İran ile yapılan nükleer anlaşmaya destek vermediğini açıklaması Avrupa’da kaygıyla karşılandı. Ortak bir açıklama yapan Almanya, İngiltere ve Fransa, ABD’ye İran konusunda iyi düşünmesi çağrısında bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile yapılan nükleer anlaşmaya ilişkin açıklamaları Avrupa’da endişeyle karşılandı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiliz mevkîdaşı Theresa May ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün akşam Trump’ın sözlerine ilişkin olarak ortak bir açıklama yaptı. Üç ülkenin lideri, ABD hükümeti ve Kongre’ye çağrıda bulunarak, anlaşmanın iptaline yol açacak İran’a yaptırımlar uygulanması gibi adımlar atılmadan önce iyi düşünülmesini talep etti.
Ortak açıklamada, İran ile yapılan nükleer anlaşmanın uzun yıllar süren diplomatik çabalar sonucu imzalandığı hatırlatılarak, bu anlaşmanın sürdürülmesinin “ortak ulusal güvenlik çıkarları” açısından önemli olduğu vurgulandı. Açıklamada, Almanya, İngiltere ve Fransa’nın bu anlaşmayı desteklediği ifade edildi.
AB Güvenlik ve Dış Politika Yüksel Temsilcisi Federica Mogherini de dün yaptığı açıklamada, nükleer anlaşmanın işlediğini ve sonuç verdiğini belirterek Trump’ın anlaşmayı iptal etme gücü olmadığını dile getirmişti.
Gabriel‘den tepki
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel de Trump’ın açıklamalarına tepki gösterdi. İran’a yaptırım uygulanmaması konusunda uyarıda bulunan Sosyal Demokrat Partili (SPD) Gabriel, böyle bir adımın İran için olumsuz sonuçları olacağına işaret etti. Bakan Gabriel, Deutschlandfunk radyo kanalına bugün yaptığı açıklamada, İran’a tekrar yaptırımlar uygulanmaya başlanması halinde, nükleer silah programının yeniden gündeme gelebileceğini ifade etti. Bu durumun İsrail’de rahatsızlık yaratacağını kaydeden Gabriel, bunun bölgede “savaş tehlikesi” yaratacağını dile getirdi.
İran ile yapılan nükleer anlaşmanın iptalinin dünyanın diğer bölgeleri açısından da olumsuz sonuçları olacağına işaret eden Dışişleri Bakanı Gabriel, bunun sonucunda Kuzey Kore gibi nükleer programı bulunan ülkelerin Batı ile müzakereyi anlamsız bulabileceğini ifade etti.
Trump‘ın açıklamaları
ABD Başkanı Trump, dün yaptığı açıklamada, İran’a yönelik daha sert bir tutum izleneceği sinyalini vermişti. İran ile ilgili görüşlerini açıklayan Trump, nükleer anlaşma ile ilgili kararı Kongre’ye bırakmıştı. Kongre’nin 60 gün içinde İran’a yönelik yaptırımların yeniden uygulamaya konup konmayacağına ilişkin karar vermesi gerekiyor. Kongre’nin yaptırım kararı alması, ABD’nin anlaşmadan çekildiği anlamına gelecek.
ABD Kongresi’nin kabul ettiği Nükleer Anlaşma Teftiş Yasası’na göre ABD Başkanı her üç ayda bir İran’ın anlaşmaya uyumlu olduğunu onaylaması gerekiyor. Trump daha önce Nisan ve Temmuz aylarında İran’ın anlaşmaya uyum göstermeyi sürdürdüğünü onaylamıştı.
