[dropcap style=”circle” bgcolor=”#0065ad”]D[/dropcap]ünyada her yıl 4 milyon insan sigaranın yarattığı sağlık sorunları nedeniyle hayatını kaybediyor. Ülkemizde de her yıl 100 bin insan sigara yüzünden erken yaşta yaşamını yitiriyor. Pasif içiciler de sigara bağımlıları gibi büyük zarar görüyor.
“Sağlıklı ve uzun bir yaşam için sigarayı bir an önce bırakmak şart. İyi haber ise bu hatalı alışkanlığı bıraktıktan sadece 20 dakika sonra bile vücutta olumlu değişimlerin başlaması” diyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Pelin Uysal, 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Gününedeniyle bağımlılara seslendi, sigarayı bırakmam için yaşamsal önem taşıyan 10 önemli nedeni sıraladı:
1. Öksürüğünüz geçer: Sigara devamlı içildiğinde kronik bronşite bağlı salgılar arttığı için özellikle sabahları koyu renkli ve balgamlı öksürük oluşuyor. Sigarayı bıraktıktan 2-12 hafta sonra öksürüğünüz varsa şiddeti azalıyor ve 3 ay içinde kayboluyor. Balgam sorununuz da 2 haftada yarı yarıya azalıyor.
2. Kalp krizi riskiniz azalır: Normalde nabzımız dakikada 80-100 kez atıyor. Ancak sigara içen kişilerde nabız atım sayısı 100 ve üzerine çıkabiliyor. Bunun sonucunda da yüksek tansiyon gibi oldukça önemli problemler ortaya çıkabiliyor. Sigarayı bıraktıktan 20 dakika sonra kan basıncı, kalp hızı normale dönüyor, 8 saat sonra kanda oksijen düzeyi normal seviyeye geliyor. Bu sayede hipertansiyon hastalarında tansiyon ideal sınıra yaklaşıyor. Sigara içenlerde kalp krizi riski de 10 kat artıyor. Sigarayı bıraktıktan 48 saat sonra kalp krizi riski azalıyor. Bir yılın sonunda risk yüzde 50 oranında düşüyor. 15. yılda kalp koroner damar hastalığı ve kalp krizi riskiniz hiç içmeyenlerle aynı düzeye iniyor.
3. Kansere yakalanma riskiniz düşer: Akciğer kanseri, kanser nedeniyle gelişen ölümler arasında 1. sırasında yer alıyor. Akciğer kanserinin yüzde 90’ının nedeni de sigara oluyor. Sigarayı bıraktıktan sonra 10. yılda akciğer kanseri riski yüzde 50 azalıyor. Sigara aynı zamanda ağız, gırtlak, yemek borusu, böbrek ile pankreas kanseri riskinin de önemli bir faktörü. Sigarayı bıraktıktan 5 yıl sonra bu kanser türlerinde riskiniz yüzde 50 oranında düşüyor.
4. Daha parlak ve canlı bir cilde kavuşursunuz: Sigara cildimizin en büyük düşmanı! Bu kötü alışkanlık cildi besleyen kılcal damarlarda tıkanıklığa, bunun sonucunda da cildin beslenmesinin bozulmasına yol açıyor. Sigara ayrıca vücuttaki A vitamini seviyesini de düşürüyor. Bunun sonucunda da ciltte kuruma ile matlaşma gibi sorunlar gelişiyor, kırışıklar ve sarkmalar gibi problemler de daha erken yaşta ortaya çıkıyor. Sigarayı bıraktıktan sonra 12. haftada kan dolaşımının düzelmesiyle birlikte cildiniz daha parlak ve canlı bir görünüme kavuşuyor. Ayrıca sigara sedef hastalığına da yine aynı mekanizma ve oksidatif strese bağlı olarak meyili arttırıyor. Bunun yanı sıra sigaranın içinde yer alan toksik maddeler bağışıklık sistemini zayıflatıyor ve vücudun savunma sisteminde oluşan bu sorun da sedef yaralarının çoğalmasına yol açıyor. Sigarayı bıraktığınızda sedef hastalığına yakalanma riskiniz azalıyor.
5. Tırnak ve parmaklarınızdaki sararmalar geçer: Sigara dumanındaki karbonmonoksit gazı, kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltıyor. Dokular yeterince oksijen alamadığı için de tırnak ve parmaklarınızda sararmalar oluşuyor. Sigarayı bıraktıktan sonra ortalama 3 ay içinde sarı lekeler kayboluyor.
6. Astım ve KOAH hastalığının ilerlemesi yavaşlar: Sigara ilerleyici olan hava yolu tıkanıklığı ile karakterize bir hastalık olan KOAH gelişiminde en önemli risk faktörünü oluşturuyor. Üstelik sigarayı bıraktıktan sonra bile hasarların tümüyle ortadan kaldırılması mümkün olmuyor. Sigara içildiği takdirde hızla ilerleyen KOAH, sigara bırakıldığında ise daha yavaş ilerliyor. Sigara astım krizlerinin de en önemli nedenini oluşturuyor. Sigarayı bıraktıktan sonra 1 yıl içinde KOAH’ın ortaya çıkması engelleniyor, varsa ilerlemesi duruyor.
7. Üreme ve cinsel sağlığınızı riske atmazsınız: Sigara infertilite, erektil disfonksiyon, düşük yapma, düşük doğum ağırlıklı bebek doğurmak gibi pek çok ciddi hastalık riskini de beraberinde getiriyor. Sigarayı bıraktığınızda bu riskleri azaltmış olursunuz.
8. Daha uzun bir yaşam sürersiniz: İçilen her sigara insan yaşamını 5 dakika kısaltıyor. Bu nedenle erken yaşta sigaraya başlayanların ömrü ortalama 20-25 yıl azalıyor.
9. Efor kapasiteniz artar: Sigaradaki nikotin bağımlılık yapmasının yanı sıra kalp atışlarını hızlandırıyor, tansiyonu yükseltiyor, kanın pıhtılaşma riskini arttırıyor ve kanın oksijen seviyesini düşürerek efor kapasitesini düşürüyor. Uzm. Dr. Pelin Uysal, sigarayı bıraktıktan sonra 2 hafta-3 ay içinde efor kapasitesinin arttığına dikkat çekerek, “Efor kapasiteniz artınca da daha hızlı koşabilir, daha uzun yürüyüşler yapabilir, hareket ettiğinizde nefes darlığı sorunu yaşamazsınız” diyor.
10. Felç riskiniz azalır: Sigaranın kan dolaşımı ve damarlar üzerine etkileri nedeniyle beyin damar hastalıkları ve felç riski artıyor. Sigarayı bıraktığınızda ise felç olma riskiniz 5-10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olan kişilerle aynı düzeye iniyor.
