Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Ok, KKTC’de artan hava sıcaklığı ortalamaları ve azalan yağışlarla hissedilen değişimin son yıllarda tüm ekosistemi tehdit eder boyutlara ulaştığını belirterek, “Su İşleri Dairesi’nin yaptığı bir çalışma durumun ciddiyetini ortaya koyuyor. Çalışmaya göre adanın kuzeyinde yer alan göletlerin doluluk oranı %32 olarak tespit edildi” ifadesini kullandı.
Her yıl düzenli olarak yayınlanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği ve UNESCO raporlarına göre sanayi devriminin başlaması ile birlikte çevresel değerlerin hızlı bir şekilde tükendiğini aktaran Ok, “Başta küresel ısınma olmak üzere yaşanan çevresel sorunlardan en fazla etkilenen ülkelerin Akdeniz iklim kuşağında olduğu yer aldığı görülüyor” dedi.
Yrd. Doç. Dr. Ok, bu nedenle KKTC’nin coğrafi konumu nedeniyle küresel ısınmanın etkilerini en şiddetli şekilde yaşayan ülkeler arasında yer alıyor” şeklinde konuştu.
Göletlerin tarımsal sulama, evsel tüketim ve içme suları için kritik öneme sahip olduğu hatırlatmasında bulunan Ok, “Göletlerdeki su seviyesinin düşmesi başta yer altı suyu kalitesinin bozulması, çoraklaşma ve erozyon gibi birçok ilişkili soruna da yol açıyor” bilgisini paylaştı.
Yrd. Doç. Dr. Ok, tüm alanlarda su yönetimi ve göletlerdeki su seviyesinin optimum düzeylerde tutulmasının yaşamsal öneme sahip olduğunu aktararak, küresel ısınmanın gölet, baraj ve kanallarda yaşanan buharlaşma ile de kayıplarının arttığını anımsattı.
Tüm dünyada buharlaşma kaybının azaltılması için en yaygın kullanılan yöntemin gölge topları olduğunu dile getiren Ok, gölge toplarının buharlaşma nedeniyle yaşanacak su kaybını %65’den fazla azaltabildiğinin altını çizdi.
Yrd. Doç. Dr. Ok, göletleri tehdit eden bir diğer faktörün de erozyon olduğunu aktararak, “Erozyon nedeniyle göletlerde sedimentasyon birikiyor. Sedimantasyon göletlerin su depolama hacminin azaltan ciddi bir sorundur” açıklamasında bulundu.
Sedimentasyonun öncelikli çözüm bekleyen sorunların başında geldiğini söyleyen Ok, “Göletleri besleyen havzada ağaçlandırma ve örtü bitkilerinin tesisi gerçekleştirilmelidir. Ayrıca kış aylarında Geçitkale Barajı’ndan göletlerin beslenmesi için gerekli alt yapıların oluşturulması da önemli” dedi.
