New York’ta bulunan KKTC Başbakanı İrsen Küçük, ABD’deki temaslarını AB Haber’e değerlendirirken Kıbrıs sorununun çözümüne hazır oldukları mesajını yaptıkları temaslar sırasında muhataplarına ilettiklerini söyledi.
İrsen Küçük, “Kıbrıs sorununun çözümü için artık zaman gelmiş hatta geçmektedir. Kıbrıs Türkleri bir 50 yıl daha beklemek ve her gün ihlal edilen haklarına seyirci kalmak niyetinde değildir” dedi.
AB Haber’in soruları ve KKTC Başbakanı İrsen Küçük’ün yanıtları şöyle:
AB Haber: ABD’de kimlerle görüştünüz?
İrsen Küçük: Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk olarak Washington’a geldik. Burada ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Eric Rubin ile görüştük. Washington’daki önemli düşünce kuruluşlarına giderek temaslar yaptık. Bu arada Kongre üyeleri ile de bir araya geldik. Çok yararlı bir görüşmeler yaptık. Rubin ile görüşmemiz sırasında kendisine “Ya Kıbrıs sorunu çözümlenerek işbirliği alanları ortaya çıkacak, ya da Kıbrıs Rum tarafının ihtilafı devam ettirmesi ile birlikte var olan sorunlar daha da derinleşebilecektir. ” dedik. ABD Kıbrıs sorununun çözümüne katkı sağlayabilecek en önemli ülkedir. Bu görüşmede Rubin’den ABD’nin daha etkin rol üstlenmesini istedik. Bakın 2013 çözüm için en uygun zamandır. Biz bunu görüştüğümüz herkese anlattık. Hidrokarbon yatakları meselesi ve Türkiye’den gelecek olan su Kıbrıs’ta yeni bir durum yarattı. Bu yeni durumda Kıbrıs meselesin çözümü herkesin kazanacağı bir durum yaratacaktır. Kıbrıs sorununun çözümü ile bölge bir barış ve işbirliği havzasına dönüşecektir. Biz bunu önemsiyoruz. Kıbrıs meselesi NATO-AB ilişkilerini zehirlemektedir. Sorunun çözümü bunu da ortadan kaldıracak bölgesel barışın yanı sıra küresel barış ve işbirliğine katkı sağlayacaktır. İsrail Türkiye ilişkilerini farklı bir boyuta taşırken, ABD’nin de bölgedeki etkisini artıracaktır.
ABHaber: ABD’nin etkisinin artmasını mı istiyorsunuz?
İrsen Küçük: Biz uzun bir süredir ABD’nin Kıbrıs sorunu ile ilgilenmidiğini görüyorduk. Annan Planı sonrasında hayal kırıklığı yaşayanlardan biri de ABD oldu. Kıbrıs meselesi ABD’nin ilgi alanından çıktı. Biz gelinen aşamada Kıbrıs sorununun çözümü noktasında irade sahibiyiz. Ancak Rum yönetiminin çözüm konusunda iradesi yok. Anastasiades’ten uluslararası camianın beklentileri var. Bizim de kendisinden beklentilerimiz var. Anastasiades’in Annan Planı sürecinde gösterdiği cesaret ve liderliği tekrarlamasını bekliyoruz. Ama bugün Anastasiades ekonomik krizi bahane ederek çözümden kaçıyor. Bu kabul edilebilecek bir şey değildir. Biz bu noktada ABD’nin etkin bir rol alarak Rum tarafını çözüm yönünde motive etmesini istiyoruz. Oyunun kuralları değişmeli. ABD Kıbrıs meselesinde oyunun kurallarını yeniden belirlemede etkin rol alabilir Bugüne kadar gelindiği şekilde yola devam edilemez. Rum tarafı çözümden kaçıyor. Bu sonsuza kadar böyle devam edemez. Artık biz sorunu çözelim diyoruz. Bunun için zeminin olduğu düşüncesindeyiz. Yeter ki siyasi irade olsun…
ABHaber: Siz çözüm koşullarının oluştuğunun altını çiziyorsunuz. Peki Rum tarafı her şeye rağmen çözüme yaklaşmazsa ne olacak?
İrsen Küçük: Biz Türk tarafı olarak sorunun artık bitirilmesinden, tarihe mal edilmesinden yanayız. Bu ya görüşmelerle olacak, ya da Rum tarafı görüşme masasından kaçmaya devam edecekse o zaman da biz Ankara ile değerlendirmelerde bulunup, uluslararası camianın Kıbrıs’taki durumu değiştirecek adımlar atmasını isteyeceğiz. Bu şekilde devam edemeyiz. KKTC Başbakanı olarak ben ABD’deki temaslarımda bir kez daha Rum tarafına barış elini uzattığımı söyledim. Taraflarca kabul edilmiş BM parametreleri çerçevesinde Kıbrıs’ı federal bir çatı altında soruna çözüm bulunabileceğinin altını çizdim. Halen büyük sarsıntılar geçiren Doğu Akdeniz barışına, Türk-Yunan ilişkilerine ve değerlerini içtenlikle paylaştığımız batı dünyasının siyasi ve ekonomik yapısına ve NATO çerçevesinde güvenliğe Kıbrıs sorununu çözerek katkıda bulunabiliriz.
ABHaber : Erdoğan Obama görüşmesinden ne bekliyorsunuz?
İrsen Küçük: Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Barack Obama arasında gerçekleştirecek görüşmeden beklentimiz, Rum tarafının masaya dönüp müzakerelere başlaması konusunda ABD’nin daha aktif rol oynaması konusunda mutabakat çıkmasıdır. Biz Türkiye ile tam bir işbirliği ve dayanışma içerisinde çalışıyoruz. Gelinen aşamada Türkiye’nin bölgesinde ve dünyada artan gücü bizim için bir avantajdır. Biz bu avantajı Kıbrıs sorununun çözümü için kullanmak istiyoruz.
ABHaber: Sizce bundan sonra nasıl bir yol izlenmeli?
İrsen Küçük: Müzakerelerin eski yöntemlerle sonuç vermediği ortada. Bundan sonraki süreçte daha yaratıcı davranmak gerekiyor. Yıl sonuna kadar ilerleme kaydedilmesi durumunda garantör ülkelerle birlikte uluslararası bir toplantının makul bir sürede toplanması yarar sağlayabilir. Avrupa Birliği, NATO ve son olarak Amerika Birleşik Devletleri’nin adanın çevresindeki doğal kaynakların kullanımına ilişkin yaptıkları açıklamaları biz memnunlukla karşıladık. Kıbrıs adasının etrafındaki doğal kaynakların kullanımı ile ilgili önerilerimiz de var. Kıbrıs sorununun çözümü sonrasında, ya da o güne kadar bulunabilecek bir formülle doğal kaynaklarla ilgili her iki tarafın da onayının alınarak bunların kullanılmasından yanayız. Rumların tek taraflı olarak yapacakları girişimler bölgede tansiyonu artırmaktan başka bir şeye hizmet etmeyecektir. ABD’li yetkililere bunu da aktardık. İşbirliği yapmak Rumların da çıkarına olacaktır. Çözüm ya da işbirliği Güney Kıbrıs’ın içinde geçmekte olduğu darboğazdan çıkmasına da katkı sağlayacaktır. Kıbrıs Türk tarafı olarak daha önce iki kez, doğal kaynakların ortak paylaşımı için Rum tarafına yaptığımız önerilere onlardan olumlu karşılık alamadık. Kaldı ki, Kıbrıslı Rumların Kıbrıs açıklarında bulunan hidrokarbon rezervlerini Türkiye olmadan Avrupa’ya pazarlamaları çok zor ve katma değeri bulunmayan bir ihtimaldir. Bu nedenle, Kıbrıs’taki tüm halkların eşit hakkı olan bu kaynakların, Avrupa ve Asya arasında köprü görevi gören Türkiye’deki mevcut boru hatları kullanılarak pazarlanabilmesinin yolu yine çözümden geçmektedir
ABHaber: AB’ye bakışınız nasıl?
İrsen Küçük: Şimdi bu soruna cevap vermeden şunları eklemek istiyorum, güvenlik ve garantiler konularının 3 garantör ülkenin de katılımıyla düzenlenecek uluslar arası konferansta çözümlenebileceğini biz söylüyoruz. Böylesi bir konferansın taraflar arasında üzerinde uzlaşılamamış diğer meselelerin de çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli desteğin alınabilmesini sağlayacak gelişmelere neden olacağını düşünüyoruz. Zorlu konuların çözüme kavuşturulabilmesi için, uluslararası topluma da büyük rol düşmektedir. Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel danışmanı Alexander Downer’in temaslarını sıklaştırıp zemini hazırlaması gerekir. Müzakereler öncesi bazı Güven Artırıcı Önlemlerin gündeme getirilmesi konusu da söz konusudur. Bizim bu konudaki yaklaşımımız da çok nettir. Güven Artırıcı önlemler doğrudan görüşmelerin bir alternatifi olamaz. Sorunuza gelecek olursak, Kıbrıslı Rumları tek taraflı üye yapan Avrupa Birliği artık tarafsız bir arabulucu olmaktan uzaktır. Ama biz buna rağmen AB’nin Kıbrıslı Rumları çözüme yönelik motive etmesi için girişimlerini artırması gerektiğini de söylüyoruz. Buna rağmen AB ile ilişkilerimizi önemsiyoruz. Dolayısıyla AB’nin dengeli davranmasını ve bu şekilde sürece katkı koymasını istiyoruz.
