Hükümet, IŞİD’in Suruç’ta düzenlediği canlı bomba saldırısından sonra ABD ile üzerinde mutabık kaldığı, Suriye sınırı boyunca radikal örgütleri hedef alan ve İncirlik Hava Üssü’nün de kullanılmasını içeren “Türkiye-ABD ve ABD liderliğindeki koalisyon güçleriyle birlikte kapsamlı ortak hareket etme eylem planı”nı hayata geçirme kararı aldı.
Hürriyet'ten Uğur Ergan'ın haberine göre, bu mutabakat, öncelikli olarak IŞİD ve El Nusra gibi örgütleri hedef alıyor. Hükümetin, Bakanlar Kurulu’nda imzaya açılan mutabakatı vakit geçirmeden devreye sokmak istediği öğrenildi. Mutabakatta, İncirlik Üssü’nün kullanımında, ‘gerekli görüldüğü’ tanımına yer verilmesi, Ankara’nın üssün kullanımıyla ilgili kendisine ‘esneklik payı’ bırakma manevrası olarak yorumlandı.
Kısa süre önce Ankara’ya gelen ABD Başkanı Obama’nın IŞİD’le mücadele temsilcisi Emekli Orgeneral John Allen başkanlığındaki ABD heyeti ile Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun çerçevesini çizdiği mutabakatın ana hatları şöyle:
90 KM’LİK UÇUŞA YASAKLI BÖLGE
– Türkiye-Suriye sınırının Mare-Cerablus arasındaki 90 km’lik alan uçuşa yasak güvenli bölge ilan edilecek.
– Halihazırda ÖSO ve kısmen IŞİD’in bulunduğu bölgede yasaklı alanın derinliği 40-50 km olarak düşünülüyor. Özellikle Türkiye’ye yeni bir göç dalgasını tetikleme kapasitesine sahip bu bölgenin tamamen IŞİD, El Nusra gibi örgütlerin eline geçmesine izin verilmeyecek.
– Bu bölgenin havadan güvenliğini (taarruz ve keşif dahil) ‘gerekli görüldüğünde’ ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin savaş uçakları sağlayacak. Yine ‘gerekli görüldüğünde’ Türk savaş uçakları da benzer görevi üstlenebilecek.
– Bunun için ‘gerekli görüldüğünde’ silah, bomba ve füze yüklü ABD ve koalisyon güçleri uçakları İncirlik Üssü ile Türkiye Hava Sahası’nı kullanabilecekler.
– Güvenli bölgenin sağlanmasında ‘gerekli görüldüğü’nde Türkiye, topçu birlikleriyle destek verebilecek.
TÜRKİYE İLE KOORDİNELİ OLACAK
– Üssün kullanımı Türk Hava Kuvvetleri ile koordine edilecek. Güvenli bölge ilanından sonra rejime ait hava unsurlarının burada uçmasına izin verilmeyecek.
– Mutabakat doğrudan Suriyeli Kürtlerin PYD’sini hedef almıyor. Ancak PYD güçlerinin bölgenin güvenliğini ve Türkiye sınırını "tehdit edici ve tehlikeye düşürecek tutum takınması (örneğin demografik yapıyı bozacak zorlayıcı tutum)" halinde gereken müdahale yapılabilecek.
– İncirlik’e muharip kara gücü gelmesi söz konusu değil. Ancak ABD ve koalisyon uçaklarının oluşabilecek teknik ihtiyaçlarını gidermek için üste mevcut teknik askeri uzmanlara ek olarak 40-50 kişilik askeri teknik heyet gelebilir.
– ABD ve koalisyon güçleri uçakları acil durumlarda İncirlik dışında bölgedeki Batman, Diyarbakır ve Malatya-Erhaç gibi üsleri de kullanabilecek.
