TC Merkez Bankası, geçtiğimiz hafta aldığı kararla haftalık repo faizini (Politika Faizi) % 8.75’ten % 8.25 e indirdi. Bu faiz oranı, MB’nin bankalara borç verirken uyguladığı orandır. Bu oran, kredi ve mevduat faiz maliyetlerine etki etmektedir. Bu indirimle, kredi ve mevduat faizlerinde az da olsa düşüşler görülebilir.
Diğer bir faiz indirimi de, tavanı % 12, tabanı %8 olan faiz koridorunda oldu. Sadece tabandaki oran,% 8’den % 7.5’e indirildi. Tavan değişmedi. Bu gecelik faiz oranları, ocak ayından beri değişmemişti. O tarihlerde, bu oranlar yaklaşık %4.5 artırılmıştı.
Gecelik borç almadaki bu faiz indirimi, bazı uzmanlarca MB’nin sıcak para yoğunlaşmasından dolayı sıcak paraya ihtiyacı olmadığı izlenimi verdiği şeklinde yorumlandı. Bazı uzmanlar ise bu indirimin göstermelik olduğunu, MB’ye gelen baskıları hafifletmek amacıyla yapıldığını vurguladılar.
Piyasadaki bazı analistlere göre de, MB’nin faizleri düşürmesinin ardından, bankalar da özellikle kredi faizlerinde indirim yaparsa, inşaat sektöründe canlanma olacağı, talebin artacağı ve inşaat sektöründe oluşan stokların da azalacağı ümit ediliyor.
Uzmanlar tarafından seslendirilen diğer bir konuda, ABD’nin yakın bir gelecekte faiz artırımına gitmesi gerçekleşirse, sıcak paranın kaçmaması için, TC’de de faiz artırımının tekrardan gündeme gelebileceğidir. Bu yüzden, faizlerin şimdilerde biraz aşağıya inmesi, MB’ye gelecekte faiz artışı yapmasında pek de sorun yaşatmayacaktır.
Bir başka konu ise enflasyonun durumudur. Mevduat faizlerinin düşmesi sonucu elde edilen faiz geliri, enflasyon oranını karşılayamıyorsa, reel getiri sıfır veya eksi olmaktadır. Bu durum, TL’den dövize yönelmelere sebep olmakta, dövize talebi artırmakta ve kurları yukarıya çekebilmektedir. Şu anda, enflasyon yüksek seyrettiği için, reel getiri de sıkıntı olabilir. Bu konu ya azami dikkat gösterilmelidir.
Faiz indirimi, çok hassas ve dengeli gidilmesi gereken bir konudur. Bir yandan talebi canlandırıp, enflasyonu ve ithalatı artırıp cari açığı da büyütebilmektedir. Ayrıca, yurt dışından döviz girişinin azalmaması için, ülkedeki faiz oranlarının, yurt dışındaki faiz oranlarından daha yüksek olması gerekir ki, faiz geliri kazanmak isteyen yabancı sermaye için cazip olsun. Döviz girişinin azalması ve ülke içinde dövize talebin artması, döviz kurlarında yükselişe yol açabilmektedir.
Öbür pencereden baktığımız zaman da, faiz oranlarının düşmesi, doğrudan yatırım yapacak özellikle yerli yatırımcıları teşvik edecek ve istihdam yaratılmasını sağlayacaktır.
Sonuç olarak, faiz, iki tarafı keskin bir bıçak gibidir. Çok dikkatli kullanılması gerekmektedir. Yukarıda saydığımız sıkıntıların yaşanmaması için azami gayret gerekir.
Faiz konusunda, yurt dışı faiz piyasaları, ülke içindeki enflasyon ve döviz kuru dengeleri gözetilerek adımlar atılmalıdır. Yapılacak indirimler, makul düzeylerde, kademeli olarak yapılmalı, piyasaları ve ekonomik dengeleri mutlaka dikkate almalıdır.
