Ekonominin garip dinamikleri - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Köşe Yazarları

Ekonominin garip dinamikleri

Bankalar aldıkları ev kredisini geri ödeyemeyen ev sahiplerinden kredinin karşılığı olarak gösterdikleri teminatı, yani evlerini paraya dönüştürmek için alır. 2012 yılında bu sebepten Amerika’da bankaların el koyduğu ev sayısı tam 1,7 milyon. Üstelik yine 2012 yılında, aylık taksitlerini en az doksan gündür yatırmamış olan ev sahibi sayısı da 1,5 milyon! Yani stresli ev sayısı 3,2 milyon. Gelin görün ki bir süreden beridir Amerika’da ev fiyatları ciddi bir şekilde artıyor ve konut piyasasında talep fazlası ortaya çıkıyor.
* * *
Yapılan çalışmalar, ev satışlarının %21’inin bankalar tarafından yapıldığını ve bunun ipotek edilen evlerin paraya dönüştürmek için satılmasından kaynaklandığını gösteriyor. Aynı şekilde, ev satışlarının diğer bir %22’lik kısmı ise “kısa satış” olarak gerçekleşmiş; yani ev sahibi evinin satışından elde ettiği para ile ödemesi gereken ev kredisini karşılayamamış. Bir örnek verecek olursak, evinizi 100 bin dolara satıyorsunuz; fakat bankaya bu ev için ödemeniz gereken 120 bin dolar ev kredisi borcunuz var. Yapılan yasal düzenlemelerin ve bunun sonucunda bankaların elindeki evlerin satışında 2011 yılına göre %15’lik bir düşüş olmuş. Kısa satışların sayısında ise %6’lık bir artış. Yine de toplam ev satışlarının % 43’lük gibi büyük bir bölümü stresli evlerin satışından kaynaklanıyor.
* * *
Bir yanda açtığı ev kredisinin ödenmemiş olmasından zarar eden ve bu zararı mümkün olduğunca azaltmak için ipotek konan milyonlarca evi satmaya çalışan bankalar var. Diğer yanda da bir süredir aylık taksitlerini bile yatıramayan ve bunu yapmadığı içinde evine el konulacağını bilen ve banka evine el koymadan, bir an önce evini satmaya çalışan yine milyonlarca ev sahibi. Bankaların ve aylık taksitini ödeyemeyen ev sahiplerinin davranışları bir yandan ev fiyatlarını aşağıya çekerken, diğer yandan da konut piyasası için önemli olan iki diğer aktörün davranışlarını etkiliyor. 
* * *
Önemli olan aktörlerden birincisi yatırımcılar. Özellikle fiyatların astronomik bir şekilde düştüğü yerlerde iştahı kabarmış olan yatırımcılar bu evlerden hızlı bir şekilde ve büyük sayılarda satın alıyorlar. Bu ise ciddi bir talep artışına yol açıyor. İkinci önemli aktör ise aylık taksitlerini düzenli olarak ödeyebilenler ya da oturdukları evlerine ait borçları olmayanlar. Bu ev sahipleri arasında evini satmayı düşünenler, fiyatları düşük buldukları için ve son zamanlarda fiyatların yukarıya doğru tırmandığını da gözlemleyip, “biraz daha bekleme” kararı alıyorlar. Yani normalde evini satışa koyacak çok sayıda insan bunu yapmayı erteliyor. İşte bu iki aktörün davranışları da sırasıyla talep artışına ve arz daralmasına sebep olduğundan, konut piyasasına baktığımızda garip ama gerçek bir resim görüyoruz: 3,2 milyon acilen satılmayı bekleyen ev ve aynı zamanda hızla artan fiyatlar.
* * *

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar