Günümüzde birçok çocuğun hem anne hem de babası çalışmakta ve birçok farklı sorumlulukları bulunmaktadır; anne ve babaların ebeveyn olarak sorumlulukları, iş hayatındaki profesyonel sorumlulukları, eş olarak sorumlulukları derken uzayıp giden bir liste oluşturabiliriz. Aslında, tüm bu telaş içerisinde hayatı ve en değerli varlıklarımız olan çocuklarımızın -özellikle de ilgiye en çok ihtiyacı olan, zamanı kaçırıyoruz. Okul öncesi dönem olarak adlandırdığımız 0-6 yaş çocukların, aileleri tarafından farkında olmadan çocuklarını duygusal olarak ihmal ettiğini gözlemlemişizdir…
İhmal çocuğun fiziksel veya psikolojik gelişimi için gerekli olan ihtiyaçların karşılanmaması olarak tanımlanmaktadır. Çocuğun fiziksel ihtiyaçları somut bir şekilde ortada iken, psikolojik ihtiyaçları soyuttur. Bu nedenle, duygusal ihmal ile daha sık karşılaşılmaktadır. Peki okul öncesi dönemde çocukların psikolojik gelişimi için ihtiyacı nedir? Ve ebeveyn olarak biz ne yapıyoruz?
Çocuk, ailesi ile vakit geçirmek ister; önemli olduğunu, sevildiğini hissetmek ister…
“Anne oyun oynayalım mı? Hayır çok işim var sen oyna…”
“Baba beni parka götürsene? Off babam yorgunum, sana bir sürü oyuncak aldık, onlarla oyna…”
Eminim ki, ebeveyn olarak bir kez olsun buna benzer bir konuşma yaşamışsınızdır.
Eğer çocuğunuzun psikolojik ihtiyaçlarını sürekli olarak görmezden geliyor, çocuğunuzu reddediyor, bahaneler üretiyorsanız onu ihmal ediyorsunuz demektir. Böylesi bir durumda çocuğunuz bir süre sonra sizinle vakit geçirmek istemeyecek ve kendisinin değersiz olduğunu düşünecektir. Sürekli bu duruma maruz kalan çocuklar, özellikle ergenlik dönemi olmak üzere, hayatlarının tüm evrelerinde çeşitli güçlükler ve zorluklar ile karşılaşacaktır…
Oysa ki sofrayı çocuklarımızla birlikte hazırlamak ve birlikte yemek yemek, bir bitkiyi birlikte ekmek ve birçok basit ama etkili olabilecek kaliteli zamanlar yaratmak elimizde. Daha duyarlı ve bakış açılarımızı değiştirerek çocuklarımızın gerçek ihtiyaçlarını fark etmek çok da zor değil.
Bir diğer psikolojik istismar ise çocuğunuzu kendi gerçekliği ve biricikliği dışında değerlendirmektir. Her çocuğun bireysel farklılıkları ve özellikleri vardır. Çocuk, kendi yapabildikleri ile takdir edilmek ister…
“Komşunun çocuğu 1 yaşında konuştu, benim çocuğum konuşmuyor…”
“Kuzenin 4 yaşında İngilizce konuşuyor, sen…”
“Sen en iyi okulda oku diye gece gündüz çalışıyoruz, senin yaptığına bak…”
Bu sözler çocuğu motive etmek yerine, kendisini değersiz hissetmesine yol açmaktadır. Çocuğunuzu etrafınızdaki çocuklarla veya hayalinizdeki çocukla kıyaslamayın, etiketlemeyin… Böyle davranarak onu ihmal hatta istismar ettiğinizi unutmayın…
Kıyas yapmak yerine çocuğunuzun yeteneklerini bulması için ona yol gösterin, taktir edin… En önemlisi is ebeveynler olarak kendinizi değerlendirin; çocuğunuzu ne kadar tanıyorsunuz, ona ne kadar vakit ayırıyorsunuz, ihtiyaçlarının ne kadar farkındasınız…
Hayatınıza yeni bir pencereden bakarak, küçük fakat etkili dokunuşlarla hem kendinize hem de biricik çocuklarımıza büyük faydalar sağlayabilirsiniz. Farkına varmak ve kendi dünyanızdan çıkıp birer çocuk gözüyle hayata bakmak, sizlere de keyifli deneyimler yaşatacaktır.
