“Helicopter Kids” ve “Helicopter Parents” yani helikopter çocuklar ve helikopter anne-babalar… Bu kavramlar yakın tarihte eğitim literatürünü iyice meşgul eden kavramlar. Bizim de hayatımızda sıkça karşılaştığımız durumları anlatır aslında…
Mesela nedir bu helikopter anne-baba? Bizde bir laf vardır “çocuğun başında pervane olmak” diye; Tam da budur işte helikopter anne-babalık… Yani çocuğunun üstüne çok düşen ve onun her yaptığını takip eden, birçok şeyi onun yerine yapan ebeveynler helikopter anne-baba durumundadırlar. Tabii ki bu ebeveynlerin yetiştirdiği çocuklara da helikopter çocuklar denir.
Son yıllarda yapılan birçok araştırmada helikopter ebeveyn tarafından yetiştirilen çocuklar büyüdükleri zaman çok ciddi sorunlar yaşıyor. Daha fazla sağlık problemi yaşarlar, her şeye hakları olduğunu düşünürler, duygusal sorunlar yaşarlar, otokontrol becerileri gelişmez ve daha birçok sorunla karşı karşıya kalırlar.
KKTC’de bu konuda bir bilimsel çalışma yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Yapıldıysa bile kamuoyu ile paylaşılmış değildir. Ancak çevremize baktığımızda küçük bir gözlemle çok fazla helikopter ebeveyn ile karşılaşırız.
İki yüz metre ötedeki okula çocuğu arabayla götürenler, çocuğun ödevlerini yapanlar, çocuğun evden dışarıya çıkmasına izin vermeyenler veya sadece kendi kontrollerinde parka gitmesine izin verenler, çocuğun her istediğini yapanlar, yemek yemesi için çocuğun arkasında koşanlar ve daha birçok olumsuz ebeveyn davranışı ile karşı karşıyayız.
Birçok şeyi çocukların yapmalarına izin vermediğimiz için onlara kontrollü aktiviteler buluyoruz. Futbol okulu, tenis dersi, İngilizce dersi, bale, satranç gibi aktiviteler. Çocuklar bize göre güvenli ortamlar içerisinde… Çocukların buralardaki hareketleri de tabi ki kontrol altında… Yani serbest oyun zamanları yok. Halbuki oyun ile öğrenme arasında çok önemli bir ilişki vardır.
Kaç çocuk evinin önünde sokakta oyun oynuyor ki? Kaç çocuk, anne babası olmadan birkaç yüz metre ötedeki parka gidebilir? Bu sorulara helikopter ebeveynlerin cevabı nedir bilir misiniz? “Etraf güvenli değil”. Sanki da her gün bu ülkede bir çocuk kaçırılır ya da her gün bir çocuk trafikte bir arabanın altında kalır. Bu güvenlik meselesini abarttık sonra abartıyoruz. Sanki da bu çocuklar büyüdüklerinde uzayda yaşayacaklar. Yine bu güvensiz dediğimiz ortamda yaşamayacak mı?
******
Yurt dışına üniversite eğitimi için giden gençlerimizin hatırı sayılır bir kısmı okulu bırakıp ülkeye geri dönüyor. Bir kısmının anne-babası ile sohbet etmişliğim var. Gerekçe olarak ne diyor bu helikopter anne babalar bilir misiniz? “Alışamadı, yapamadı, çok özler bizi, zor geldi çocuğa…”
Nasıl zor gelmesin, nasıl alışsın ki? Böyle helikopter anne-babadan, böyle helikopter çocuk olur işte… Sen üniversiteye gidene kadar çocuğun her şeyini yaparsan, önünde her şeyi hazır bulursa, yemeğini bile odasına kadar götürürsen o çocuk kendi başına nasıl yetebilir ki…
Çocukların sağlıklı yetişmesini istersek, gelecekte başarılı olmalarını istiyorsak, çocukların başında pervane olmaya gerek yok. Çocukları bırakın biraz kendi istekleri doğrultusunda ve kendi kendine yetebilecek şekilde yetişsinler. Belki bugün sorun gibi görünmüyor ama birer yetişkin olduklarında ciddi sorunlarla karşılaşıyorlar.
Ne yazık ki araştırmalar öyle diyor.
