Cenevre’ye bağlı Vevey kasabasının Mont Pelerin bölgesine taşınan Kıbrıs müzakerelerinde hedef garantörlerin de katılacağı çok taraflı toplantı için yolun açılması.
Liderler bunun için kampa girmiş durumdalar ve yoğun bir görüşme programı içinde çalışıyorlar.
Zirvenin ilk iki gününde liderlerin gündeminde Yönetim ve Güç Paylaşımı, Ekonomi, AB ve Mülkiyet konularında üzerinde bugüne kadar uzlaşma sağlanamamış konular vardı.
Bu konularda yeni yakınlaşmalar sağlamak üzere yoğun bir mesai harcayan liderler, bugün toprak konusuna geçecekler ve bu konuda kriterler üzerinde uzlaşmaya çalışacaklar.
Toprak konusu denilince insanın aklına hemen harita ve yerleşim yerlerinin isimleri geliyor.
Hemen altını çizelim, müzakerelerde bu aşamada harita ve yer isimleri konuşulmayacak.
Harita ve yer isimlerinin gündeme gelebilmesi ancak beşli toplantının gerçekleşebilmesinin sağlanması ile birlikte ve eş zamanlı mümkün olacak.
Aslında müzakere masasında gelinen aşamada 2016 yılı bitmeden soruna çözüm bulunabilmesi için geride bir ayı biraz aşkın bir zaman kaldı.
Yani takvim gittikçe daralıyor.
Daralan takvim ile birlikte liderlerin masada zaman kaybına neden olacak taktiksel yaklaşımlarla oturma lüksleri de ortadan kalkıyor.
Müzakerelerde iş yapmak için ciddi anlamda efor sarf edilmesi gereken bir döneme girildi.
Bu iş ya 20 Aralık’tan önce ortaya siyasi bir çözüm çıkaracak kıvama gelecek ya da Kıbrıs sorununa Federal çözüm arayışları arşive kaldırılmak durumunda kalınacak.
Herkes bu gerçeğin farkında.
Bu da masada çözüm yönündeki motivasyonu artırıyor.
Liderler önceki gün BM Genel Sekreteri Ban ki Moon’a 2016 yılı bitmeden sorunu çözme konusunda ellerinden geleni yapmak için söz verdiler.
Şimdi de bunu gerçekleştirmek için yoğun bir şekilde çalışıyorlar.
Ama tabii ki işleri hiç de kolay değil.
Çünkü artık can yakıcı kararlar da vermelerini gerektirecek bir döneme girildi.
Topu artık taça atarak zaman kazanma şansı yok.
Liderler ya bir şekilde sorunu çözebilecekleri bir zemini yaratacaklar ya da bu işi yapamayacaklarını çıkıp deklere etmek durumunda kalacaklar.
Gelinen aşamada Kıbrıs meselesinin tüm konularının bütünlüklü bir şekilde ele alınabilmesi için garantörlerin de yer alacağı çok taraflı toplantının gerçekleşebilmesi gerekiyor.
Böylece işin nereye gideceği belli olabilecek.
Liderler müzakere sürecini getirdikleri bu aşama itibarı ile bir şekilde müzakere sürecini son safhaya taşıma sorumluluğu ve zorunluluğu ile karşı karşıyadırlar.
Mont Pelerin’de bu sorumluluğun yükü altında zor ve kıran kırana bir müzakere yürütüyorlar.
Bu arada saat da geriye doğru sayıyor.
Zaman daralıyor.
Bugün gündem toprak olacak, bu arada taraflar bir birlerini Garantiler ve Güvenlik konusunda da yoklayacaklar.
Toprak konusunda liderlerin ilkesel kriterler üzerinde uzlaşı sağlanması durumunda, eş zamanlı iki aşamalı son safhaya 11 Kasım Cuma günkü toplantılarda geçilecek.
Böylece garantilerin ele alınacağı, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere ile iki tarafın katılımıyla 5’li konferans, tarihinin belirlenmesi ile eş zamanlı olarak, toprak başlığında uzlaşılan ilkesel kriterler esas alınarak harita ilk kez masaya gelecek.
Kısacası müzakere süreci kritik bir dönemece girdi.
Sürecin bu dönemeçten kazasız bir şekilde geçip geçemeyeceğini görmek için yarın akşama kadar beklemek zorunda kalacağız.
Ama bence müzakere sürecinin geldiği kritik dönemeçten liderler başarı ile geçecekler ve beşliden kaçamayacaklar.
