Batan batana; Ağlamakla çözüm olmaz! - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Köşe Yazarları

Batan batana; Ağlamakla çözüm olmaz!

Bir işletmenin, bir Kit’in, bir kurumun batması demek varlıklarının artık borçlarını karşılamaması demektir. Varlıklarının devlete (hepimize) ait bir Kit’te sürekli olarak gelirlerinin giderlerini karşılayamaması durumunda böyle sayılması daha sağlıklı bir değerlendirme olacaktır. Bir Elektrik Kurumu’nun, bir belediyenin, bir uçak şirketinin, bir Cypftuvex’in batmasını ben anlayamam, kafam buna basmaz. Ancak acemi yönetim (acemi pilot), suiistimal, “gross neglect” yani açık, seçik ihmalkarlık bunları batırır. Sorumlu, yönetici veya yöneticiler ve onu veya onları o makama atayanlardır. Müessese şahsi bir işletme veya şirket ise bunu servetleri ile öder, iş kapanır. Ama bir Kit veya devlet kurumu ise, benim, senin bir vatandaş olarak sorumluluğumuz ne ki başkasının suçu olan bir olayda ben, sen niye vergilerle, paramızla cezalandırılalım? Diyeceksiniz ki suçumuz böyle bir hükümeti oylarımızla başımıza getirmek. Ama ben bunlara oy vermedim ki! Boşu boşuna mı gitti Niyazi?
Dünyada birçok devlete ait uçak şirketi zarar eder veya battı, batıyor. Niye benim kafam bir Devlet uçak şirketinin batabileceğini anlamaz, anlayışla karşılamaz. Söyleyeyim.  Uçak işletmeleri bölünebilir niteliktedir. Ölçek ekonomisini etkisi fazla değildir. Bu iş 5-6 uçak ile de yapılabilinir, 100 uçak ile de. Çok araştırma, emek istemez. Ortalık bu sahada başarılı şirket işletmeleri örnekleri ile dolu. Masrafları belli, kaç kişi ve ne ehliyet yapısı ile yürütülebileceği belli. Hangi yan hizmetleri dışarı verebileceği ekonomiktir denenmiş. Belirli uçuş hedeflerine yolcu kapasitesi, zamanla değişkenliği belli. Yıl be yıl ve ekonomik şartlara göre yolcu artış trendi belli. Krizlerde sefer sayısını küçültme ve tersi durumlarda artırma elastikiyeti var. Kiralama olanakları bol. E, neden bazı gelişmiş ülkelerde bile buna rağmen Devlet Havayolları zararda. Yönetim zafiyeti tabii ki! Çünkü bir destinasyona uçmak ilgi uçak şirketini zarar sokabilir, ancak ülke o hattın açılması ile karda olabilir. Bunun için hükümet o hattın açılmasını isteyebilir, hatta zorlayabilir. Yönetimin bu durumda ısrarla taviz vermeden diyeceği şu. Benim bu hatta zararım bu olacak, ama toplum faydalanacak. Toplum vergileri ile yani bütçeden zararımı öderse ve gittikçe zarar ettiğim oranda bunu karşılarsa ben bu hatta ancak o zaman sefer yaparım. Parayı vermez ise katiyen koymam. Benim sorumluluğum şirkete karşıdır. İşte bu şartlarda uçak şirketini karda işletmek değil, batırmak ustalık ister; kontrolsüz harcama ister; ihmalkarlık ister; Suiistimal ister ve bunlar cezasız kalmamalıdır.
Bir elektrik kurumu nasıl batar? Müşterisi hazır ve tutsak. Sattığı mal atılmaz, kokmaz. Maliyeti kolayca hesaplanır. Yıl be yıl ve gelire ilişkili tüketim ne kadar artacak kolayca saptanabilinir. Tüketiciyi çok sarsmadan fiyat ayarlaması elinde. Yeni ilave yatırımlar ihtiyacı, maliyet düşürücü teknoloji belli. Kaçaklar kolayca saptanıp yatırımlarla dünya standartlarına çekilebilir, kolayca takip edilip ağır cezalar ihtiva eden yasalarla ve ciddi uygulamalarla asgariye getirilebilinir. Neden yine batar? Yönetimden tabii! Sattığı malın, verdiği hizmetin bedelini alamaz ise alacaklarını toplamayı olmazsa olmaz yapmaz ise, Kurumu lüzumsuz sayıda, işe uygun olmayan personelle doldurursa, gereksiz masraf yaparsa, ekonominin kaldıramayacağı ölçekte işleyenini öyle veya böyle mükafatlandırırsa, pek tabii batar.
Cypfruvex’e sonra geleceğim. Bu günkü yazım onu sığmaz. Çünkü o şirket hakkında ve Güzelyurtlunun o şirkete ilgisi hakkında birinci elden bilgim var. 7 yıl başkanlığını yaptım.
Şimdi gelelim belediyelere şimdilerde Kıbrıs problemi ile eşdeğer baş ağrımız. Belediyelerimizin yarıdan fazlası battı, yani müflis. Ben bir Lefkoşalı olarak ödediğim belediye harçları karşılığında hizmet alamıyorum. İsyanlardayım. Gelecek yazımda genelde belediyeler, özelde Lefkoşa Belediyesi için çareler nelerdir, ivedilikle alınması kararlar nelerdir? Üzerinde görüşlerim olacak
Belediye başkanlarının bir tek haklı iddiaları vardır. Bu da belediyeler arası gelirlerde dengesizliğe bir şey yapılmamasıdır. Bu konuda belediyelerden sorumlu bakanlık uyudu. Belediyelerin tüm gidişatına göz yumduğu gibi. Yalnız bu haklı noktaları belediye başkanlarının ve meclislerinin belediyeleri batırmada mazeretleri olamaz. Sakın bu mazereti geçerli saymayın. Bir kere belediyelerin gelirleri belli, bunu bir tamam toplayacaksınız. Önemli olan giderlerinizi o gelirlere göre ayarlayacaksınız. Bunu bir çocuk bile bilir. Ha, siz iyi görünmek için, gelecekte yine seçim kazanmak için ayağınızı yorganınıza göre uzatmaz, rekabet içinde harcamalarınızı kontrolsüz artırırsanız, iyi başkan havalarında belediyeye gereğinden fazla istihdam yaparsanız, siz acemi bir pilot gibi uçağı düşürürsünüz; Çoğunuz da düşürdü. Kabahat sizden daha çok başkalarında. Gelecek yazımda.
Acıdım, yüreğim sızladı. Belediye başkanlığından önce Sn. Fellaoğlu’nu çoğu kez TV’de izledim. Konuşmaları ve sergilediği mantık beni çok olumlu etkiledi. Ne söylediğini, ne yaptığını bilen biri intibaını verdi. Partisinin ve halkın desteği ile de Lefkoşa Belediye başkanı oldu. Şimdi bakarım ekran başında ağlamaklı, yardım çağrısı yapar. İyi niyetinden bahseder. U, bu belediyenin başkanlığına soyunurken, bu belediyenin battığını değil, Okyanusun dibine gittiğinin bilincinde değil mi idin? Acil, zecri kararlar, tedbirler almaz isen, kılıcından kan damlamaz ise bu işi çözemeyeceğini bilmeme kadar aciz mi idin? Beklenmedik, geç kalınmış, olağan üstü bir durum, olağan üstü, kararlı, azimli kararlar ve uygulamalar ile çözülür. İyi niyetle değil. Bu kadar iyi niyetli isen müftülük makamına aday olaydın.
Televizyonlarda karşıma geçim ağlaman ben hem üzüyor, hem kızdırıyor. Eminim benim gibi birçok Lefkoşalıyı da!
Gelecek yazım genelde belediyeler, özelde Lefkoşa Belediyesi konusunda acilen ne yapılması gerektiğini ve şimdiye dek sorumluların kimler olduğunu ve süratle yargılanıp cezalandırılmalarının önemi hakkında olacaktır.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar