Başarısız devlet - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Köşe Yazarları

Başarısız devlet

Bugüne kadar yoksul ülkelerdeki bir sağlık sorununun bu ülkelerdeki toplumların ve devletlerin hayatta kalmasını bu denli tehdit etmediğini belirten Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Margaret Chan, ebola salgınıyla baş edemeyen Batı Afrika ülkeleri Sierra Leone ve Liberya’nın yakında “başarısız devlet” olma tehlikesiyle karşı karşıya oldukları endişesi taşıdığını söyledi.

* * *
Başarısız olan bir şirketin giderleri gelirinden sürekli olarak daha fazladır. Bunun sonunda da iflas eder, kapısını kapatır ve piyasadan çekilir. Fakat bir ülkenin, bir devletin başarısız olması ne demek? Bir devlet başarısız olduğunda ne olur?
* * *
Başarısız devlet konusunda internetteki Vikipedi ve diğer benzeri kaynaklara dayalı yaptığım küçük araştırmadan öğrendiklerimi sizinle de paylaşayım. Öncellikle, Fund for Peace isimli düşünce kuruluşuna göre başarısız devlet egemen bir devlet olmanın dört ana temel koşul ve sorumluluklarını yerine getiremeyen devlettir. Birincisi, merkezi hükümet sınırlarını kontrol etmeyi, yani devletin kendi elinde tuttuğu meşru gücü kullanma otoritesini kaybeder. İkincisi, hükümetin meşruluğu, yani devlet yetkililerinin toplum adına karar verme otoritesi sarsılıp azalır, hatta ortadan kalkar. Üçüncüsü, devlet sağlık, eğitim, güvenlik, asayiş ve benzeri alanlarda verdiği kamu hizmetlerini veremez duruma gelir. Dördüncüsü ise, uluslararası toplumun diğer üyeleri ile tam ve sağlıklı iletişim kurma kapasitesini kaybeder.
* * *
Zayıf bir merkezi hükümet egemen bir devlet olmanın temel koşul ve sorumluluklarını yerine getiremediği zaman ise devlet etkisiz olmaya başlar: Başarısız devlet ne ülkenin sınırları içinde olup bitenleri kontrol edebilir ne de kamu hizmetlerini sağlayabilir. Bu ise sonun başlangıcı demektir.
* * *
Ülkede kurallara göre iş yapmanın yerini yolsuzluk ve devlet otoritesinin yerini ise suç örgütlerinin hâkimiyeti alır. Örneğin, bir devlet hastanesinden alınacak bir hizmet için devlet yerine orada çalışan bir memura ödeme yapmanız gerekebilir. Verdiğiniz bir hizmet veya sattığınız bir malın karşılığını alamadığınızda polis ve mahkemeler gibi ilgili devlet kurumları aracılığıyla hakkınızı arayacağınıza bir suç örgütüne başvurabilirsiniz. Yasal olmayan yollardan ülkeye giriş çıkışların olduğu, ülke içindeki insanların kendi iradeleri dışında hareket etmek zorunda bırakıldığı, belirsizliğin hâkim olduğu böylesi bir ülkede karar vermek, yatırım yapmak neredeyse imkânsız hale gelir. Eğitimsiz, sağlıksız, kendini güvende hissetmeyen, gelecekle ilgili öngörüde bulunamayan insanların sayısının hızla arttığı böylesi bir ülkede ekonominin keskin düşüşler göstermesi de çok doğaldır: Özet olarak, başarısız devlet ülkede huzurun kalmamasına ve yoksulluğun kol gezmesine yol açar.
* * *


Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar